Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2023.22-05
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 22, 2023
Refleksja o językoznawstwie kognitywnym w ujęciu humanistycznym i o naukowym aspekcie interdyscyplinarnym

Autorzy: Bartłomiej Kozioł ORCID
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Słowa kluczowe: językoznawstwo kognitywizm komunikacja
Data publikacji całości:2023-12-31
Liczba stron:15 (53-67)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Językoznawstwo kognitywne zaczyna odgrywać coraz ważniejszą rolę w interdyscyplinarnym dyskursie badawczym, uwzględniającym główny przedmiot badań – materię języka i jej zastosowanie na wielu płaszczyznach. Celem artykułu jest wyeksponowanie zakresu problematycznego wspomnianych zagadnień, biorąc pod uwagę przesłanki teoretyczne z zakresu lingwistyki i socjolingwistyki w kontekście rozwoju badań językoznawczych. Liczne egzemplifikacje pojęciowe, służące wyjaśnieniu wybranych zagadnień, uwidaczniają w tym zakresie złożony charakter podanego tematu, jednocześnie wskazując na jego powiązania z szeroko rozumianą myślą humanistyczną. Autor odwołuje się do niektórych założeń współczesnej humanistyki, zaznaczając przy tym konieczność powiązania nowych postulatów badawczych w zakresie językoznawstwa kognitywnego z podmiotem badań – uczestnikiem procesu komunikacji. Przedstawia ponadto metodologiczne dylematy poznawcze wynikające z rozwoju języka kognitywnego, poruszając przy tym problem relacji kognitywizmu wobec innych dziedzin wiedzy. Podkreśla interdyscyplinarny charakter powiązań łączących niektóre aspekty wybranych dyscyplin badawczych i dyscyplin stosowanych w praktyce zawodowej. Metodologiczną przesłanką, obejmującą analizę piśmiennictwa oraz operowanie aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, był dobór odpowiedniej terminologii zawierającej w sobie aktualne odniesienia do funkcjonowania kognitywizmu w aspekcie komunikacji. Jak wskazano powyżej, wyniki badań zostały zaprezentowane w formie wniosków z analizy lektury przedmiotowej, w której odwołano się do kwestii wymagających wyrazistego podkreślenia.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Libura, Agnieszka, Daria Bębeniec, Hubert Kowalewski, red. Dociekania kognitywne. Kraków: Universitas, 2018.
2.Stalmaszczyk, Piotr, red. Metodologie językoznawstwa. Od dialektologii do dialektyki. Łódzkie Studia z Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015.
3.Stalmaszczyk, Piotr, Piotr Cap, red. Praktyka, retoryka, argumentacja. Obrazy języka i dyskursu w naukach humanistycznych. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2014.
4.Tabakowska, Elżbieta. Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, przeł. Agnieszka Pokojska. Kraków: Universitas, 2001.
5.Gonigroszek, Danuta. „Językoznawstwo kognitywne: «ucieleśniony» umysł i znaczenie”.Językoznawstwo 1 (2011), 5: 13–20. Dostęp 7.01.2023. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Jezykoznawstwo_wspolczesne_badania_problemy_i_analizy_ jezykoznawcze/Jezykoznawstwo_wspolczesne_badania_problemy_i_analizy_ jezykoznawcze-r2011-t5/Jezykoznawstwo_wspolczesne_badania_problemy_i_analizy_ jezykoznawcze-r2011-t5-s13-20/Jezykoznawstwo_wspolczesne_badania_problemy_i_analizy_jezykoznawcze-r2011-t5-s13-20.pdf.
6.Jurczak, Anna. „Kognitywizm w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej”. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna 2 (2016), 8: 37–50. Dostęp 27.05.2023. https://czasopismoippis.up.krakow.pl/wp-content/uploads/2015/01/Anna-JURCZAK-Kognitywizm-w-pedagogice-przedszkolnej-iwczesnoszkolnej1.pdf.
7.Leszczyński, Damian. „Czy kognitywistyka może dać coś filozofii?”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 2 (2013), 86: 85–102. Dostęp 27.05.2023 https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.doi-10_2478_pfns-2013-0037/c/czy_kognitywistyka.pdf.
8.Piórkowska, Katarzyna. „Treści kognitywne i metodologiczne psychologii społecznej i poznawczej w kontekście nauk o zarządzaniu”. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem – wiodące orientacje 340 (2014), 112–120. Dostęp 27.05.2023. https://wir.ue.wroc.pl/info/article/WUT1328f5fd57a4485c94bfd8a51e3d734e/Publication+%E2%80%93+Tre%C5%9Bci+kognitywne+i+metodologiczne+psychologii+spo%C5%82ecznej+i+poznawczej+w+kontek%C5%9Bcie+nauk+o+zarz%C4%85dzaniu+%E2%80%93+Wroclaw+University+of+ Economics+and+Business.
9.Tabakowska, Elżbieta, „Komunikowanie i poznawanie w językoznawstwie”. Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 1–2 (2005): 50–59. Dostęp 7.01.2023. https://rcin.org.pl/Content/52207/PDF/WA248_67999_P-I-2524_tabakow-komunik.pdf.
10.Winiarska, Justyna. Kognitywizm – językoznawstwo otwarte? Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2011: 27–48. Dostęp 7.01.2023. https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/30641/27-48_Kognitywizm.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
11.Wiraszka, Łukasz. „Językoznawstwo kognitywne: w poszukiwaniu humanistycznej koncepcji języka”. W: Iuvenilia Philologorum Cracoviensum. T. 1. Źródła Humanistyki Europejskiej, 193–208. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: Kraków, 2008. Dostęp 7.01.2023. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/60349/wiraszka_ jezykoznawstwo_kognitywne_2008.pdf?sequence-=1&isAllowed=y.
12.Załuski, Wojciech. „Nauki kognitywne a filozofia prawa”. W: Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Cz. 1, 175–186, red. Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski, Tomasz Bekrycht. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014. Dostęp 27.05.2023.https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/35309/175-186_Zaluski.pdf?sequence=1&isAllowed=y.