Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2023.44-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 3/2023 (44)
Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości – kooperacja czy konfrontacja?

Autorzy: Monika Haczkowska ORCID
Politechnika Opolska
Słowa kluczowe: Trybunał Konstytucyjny Trybunał Sprawiedliwości UE dialog orzeczniczy wykładnia prounijna wspólne wartości
Data publikacji całości:2023
Liczba stron:19 (59-77)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 78

Abstrakt

Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości kształtował się ponad 20 lat. Początkowo, jeszcze przed akcesją Polski do UE, przybrał formę dokonywania wykładni przyjaznej integracji europejskiej i prawu unijnemu. Następnie przybierał różne formy konstytucyjnej rozmowy, w tym współpracy z Trybunałem Sprawiedliwości w ramach pytań prejudycjalnych. Dialog odbywał się z poszanowaniem pozycji ustrojowych i wzajemnych jurysdykcji oraz respektowaniem zasady lojalnej współpracy i pierwszeństwa prawa unijnego. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego po 2020 roku widoczne jest odejście od dialogu na rzecz postawy konfrontacyjnej. Trybunał Konstytucyjny wybrał bowiem „kolizyjny kurs” w dialogu z Trybunałem Sprawiedliwości UE. Wydaje się, że pożądanym rozwiązaniem jest poszukiwanie wspólnego mianownika w postaci wspólnych wartości konstytucyjnych, które stanowią podstawę aksjologii systemów prawnych państw członkowskich oraz fundament funkcjonowania UE. Prawo UE opiera się bowiem na tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich. Wspólne wartości konstytucyjne państw członkowskich powinny stanowić podstawę poszukiwania kompromisu, niwelowania napięć, które w organizacji ponadnarodowej o tak wielowarstwowej strukturze, jaką jest Unia Europejska, są nieuniknione. Celem publikacji jest przedstawienie procesu kształtowania się dialogu orzeczniczego między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości UE. W niniejszej publikacji zastosowano metodę prawno-dogmatyczną oraz metodę historyczno-prawną.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Barcz J., Czy państwo niepraworządne może być członkiem Unii Europejskiej?, w: E. Cała-Wacinkiewicz, J. Menkes (red.), Wspólne wartości prawa międzynarodowego, europejskiego i krajowego, Warszawa 2018.
2.Biernat S., Wykładnia prawa krajowego zgodnie z prawem Wspólnot Europejskich, w: C. Mik (red.), Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, Toruń 1998.
3.Działocha K., Podstawy prounijnej wykładni Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2004, z. 11.
4.Gęsior I.K., Zasada przychylności prawu wspólnotowemu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: J. Barcz (red.), Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce. Wybrane problemy. Studia z dziedziny prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2005.
5.Koncewicz T.T., Trybunał Konstytucyjny wobec prawa europejskiego (cz. I), „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 2(109).
6.Koncewicz T.T., Trybunał Konstytucyjny wobec prawa europejskiego (cz. II), „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 3(110).
7.Kowalik-Bańczyk K., Prowspólnotowa wykładnia prawa krajowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2005, nr 12.
8.Kustra A., Kelsenowski model kontroli konstytucyjności prawa a integracja europejska. Studium wpływu, Toruń 2015.
9.Łazowski A., Proeuropejska wykładnia prawa przez polskie sądy i organy administracji jako mechanizm dostosowania systemu prawnego do acquis communautaire, w: E. Piontek (red.), Prawo polskie a prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
10.Łętowska E., Bariery naszego myślenia o prawie w perspektywie integracji z Europą, „Państwo i Prawo” 1996, z. 4–5.
11.Łętowska E., Dialog i metody. Interpretacja w multicentrycznym systemie prawa (cz. I), „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 11.
12.Łętowska E., „Multicentryczność” systemu prawa i wykładnia jej przyjazna, w: L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze, Kraków 2005.
13.Maniewska E., Prowspólnotowa wykładnia prawa polskiego w poakcesyjnym orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2005, nr 10.
14.Mik C., Sądy polskie wobec perspektywy przystąpienia Polski do UE (przyczynek do dyskusji), „Przegląd Prawa Europejskiego” 1997, nr 1(2).
15.Mik C., Wykładnia zgodna prawa krajowego z prawem Unii Europejskiej, w: S. Wronkowska (red.), Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, Kraków 2005.
16.Muszyński M., Pytanie prejudycjalne jako instrument wykładni prawa UE: istota, granice i możliwości kontroli, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 7–8.
17.Ostrihansky R., Polskie sądy uprawnione do wnoszenia o wydanie orzeczenia wstępnego, w: E. Piontek (red.), Prawo polskie a prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
18.Piotrowski R., Zamiast zakończenia. Preambuła i zagadnienia granic zmian w Konstytucji RP, w: Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009.
19.Safjan M., Dlaczego dialog między sądami bywa trudny? O barierach pytań prejudycjalnych, „Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne” 2014, nr 20.
20.Safjan M., Trybunał Konstytucyjny po trzydziestu latach – doświadczenie i przyszłość, „Przegląd Konstytucyjny” 2017, nr 1.
21.Szpunar M., Komentarz do art. 234 TWE, w: D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom III, Warszawa 2012.
22.Wojtyczek K., Trybunał Konstytucyjny w europejskim systemie konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4(93).
23.Wronkowska-Jaśkiewicz S., Kilka uwag o sporze kompetencyjnym między Sejmem RP i Sądem Najwyższym oraz Prezydentem RP i Sądem Najwyższym, „Palestra” 2020, nr 5.