Colloquia Germanica Stetinensia

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Colloquia Germanica Stetinensia


ISSN: 2450-8543     eISSN: 2353-317X    OAI    DOI: 10.18276/cgs.2023.32-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / nr 32
Eingrenzung durch Sprache und Identität bei Michael Zeller in "Die Reise nach Samosch" und bei Stephan Wackwitz in "Ein unsichtbares Land"
(Ograniczenia przez język i tożsamość w powieściach „Die Reise nach Samosch“ Michaela Zellera i „Ein unsichtbares Land“ Stephana Wackwitza)

Autorzy: Jan Kubica ORCID
Palacký Universität, Pädagogische Fakultät (Olomouc)
Słowa kluczowe: historia rodzinna tożsamość I i II wojna światowa pokolenie wnuków kultura pamięci
Data publikacji całości:2023-11
Liczba stron:16 (91-106)
Klasyfikacja JEL: A10
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 128

Abstrakt

Michael Zeller i Stephan Wackwitz należą do tzw. pokolenia wnuków, które szuka śladów historii własnej rodziny. W powieści Michaela Zellera "Die Reise nach Samosch" młody pisarz Sebastian próbuje zrekonstruować rodzinną historię jako wnuk babci pochodzącej z Opola (niem. Oppeln). W czasie wojny i zaraz po wojnie doświadczyła ona traumatycznych przeżyć. Jej wnuk, młody pisarz, dowiaduje się podczas pracy nad kroniką rodzinną, że jego dziadek nie był Niemcem, lecz Polakiem. Stephan Wackwitz z kolei bada pamiętnik swojego dziadka, który stacjonował w Afryce Południowo-Wschodniej i na Górnym Śląsku – należących wówczas do terytoriów niemieckich. Będąc entuzjastycznym nacjonalistą walczył w I wojnie światowej. Ojciec Stephana przeżył II wojnę światową w amerykańskiej niewoli. Pisarz próbuje zrozumieć postawy życiowe swojego dziadka i ojca oraz ich motywację. W artykule podjęto próbę prześledzenia strategii obydwu autorów, które wykorzystali oni do rozrachunku z kulturą pamięci własnych przodków. Potraktowano przy tym powieści rodzinne pisane przez pokolenie wnuków jako interesującą platformę do dyskusji nad często bardzo problematycznymi procesami historycznymi w Europie Środkowej (narodowy socjalizm, komunizm) lat 30. i 40. XX wieku.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Aller, Katja. „Die Vermessung des grenzenlosen Raums. Die Bestimmung und Analyse virtueller Heterotopien unter Anwendung raumtheoretischer Ansätze von Michel Foucault und Marc Augé“. Mai 2015. Zugriff 28.08.2021. https://www.academia.edu/29411419/Die_Vermessung_des_grenzenlosen_Raumes_Die_Bestimmung_und_Analyse_virtueller_Heterotopien_unter_Anwendung_raumtheoretischer_Ans%C3%A4tze_von_Michel_Foucault_und_Marc_Aug%C3%A9/.
2.Assmann, Aleida. Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses. München: C. H. Beck, 2018.
3.Blome, Friederike. „Die neuen späten Opfer: die Rolle der Deutschen im Zweiten Weltkrieg; Diskussion eines Perspektivenwechsels in der deutschen Literatur“. Univ. Diss. Padeborn 2008. Zugriff 28.08.2021. https://digital.ub.uni-paderborn.de/hsmig/content/zoom/1557939.
4.Bronfen, Elisabeth. Der literarische Raum. Eine Untersuchung am Beispiel von Dorothy M. Richardons Romanzyklus „Pilgrimage“. Tübingen: Niemeyer, 1986.
5.Gerhard, Ute. „Literarische Transit-Räume. Ein Faszinosum und seine diskursive Konstellation im 20. Jahrhundert“. In: Raumkonstruktionen in der Moderne. Kultur – Literatur – Film, hrsg. v. Sigrid Lange, 93–110. Bielefeld: Aisthesis, 2001.
6.Gmehling, Karl-Heinz. „Raumkonstellationen in Ota Filips Roman ‚Café Slavia‘“. Studia Germanistika 23 (2018): 65–82.
7.Hillmann, Heinz. „Erschwerter Abschied und schwierige Vergegenwärtigung: deutsche Familiengeschichten um die Jahrtausendwende. Wibke Bruhns ,Meines Vaters Land. Geschichte einer deutschen Familie‘ (2004) und Stephan Wackwitz ,Ein unsichtbares Land. Familienroman‘ (2005)“. In: Lebendiger Umgang mit den Toten – der moderne Familienroman in Europa und Übersee, hrsg. v. Heinz Hillman, Peter Hühn, 421–454. Hamburg: Verlag der Staats- und Universitätsbibliothek Hamburg Carl von Ossietzky, 2012.
8.Hoffmann, Gerhard. Raum, Situation, erzählte Wirklichkeit. Poetologische und historische Studien zum englischen und amerikanischen Roman. Stuttgart: Metzler, 1978.
9.Ribolová, Veronika. Die Rezeption des Zweiten Weltkriegs und seiner Konsequenzen in der gegenwärtigen deutschen „Enkelliteratur“. Diplomarbeit an der Universität Südböhmen, Budweis 2015. Zugriff 28.08.2021. https://theses.cz/id/xegw78/Diplomov_prce_-_Veronika_Ribolov.pdf.
10.Wackwitz, Stephan. Ein unsichtbares Land. Familienroman. Frankfurt a. M.: S. Fischer, 2005.
11.Würzbach, Natascha. „Raumdarstellung“. In: Erzähltextanalyse und Gender Studies, hrsg. v. Vera Nünning, Ansgar Nünning, 49–71. Stuttgart: J. B. Metzler, 2004.
12.Zeller, Michael: Die Reise nach Samosch. Freiburg: ars vivendi verlag, 2004.