Acta Iuris Stetinensis

Artykuł traktuje o interesie prawnym jednostki samorządu terytorialnego w perspektywie tzw. rozporządzenia terytorialnego. Zakresem podmiotowym rozważań objęto gminę, powiat i województwo samorządowe, co obligowało do poszukiwania źródeł tegoż interesu w ustrojowym prawie administracyjnym, a co za tym idzie – w normach ustrojowych z uwzględnieniem ich specyfiki zarówno konstrukcyjnej, jak i treściowej. Przyjęte założenie badawcze doprowadziło do wniosku, że jeśli jednostka samorządu terytorialnego jest konstrukcją/instytucją prawa ustrojowego, to co do zasady jej interes prawny powinien wykazywać się tożsamą kwalifikacją. Przedmiotem rozważań stała się natomiast szczególna pozycja narażonej na zmniejszenie substratu materialnego, a więc biernej, jednostki samorządu terytorialnego w kontekście tzw. rozporządzenia terytorialnego. Rozporządzenie to jest szczególnym aktem prawnym, wydawanym przez Radę Ministrów, którego treść dotyczy zmiany granic jednostki samorządu terytorialnego poprzez tworzenie, łączenie, dzielenie i znoszenie oraz ustalenie granic gmin i powiatów oraz zmienianie granic województw. Asymetria w pozycji jednostek samorządu terytorialnego, która uwidoczniła się w tym procesie, prowadzi do pewnej sprzeczności, która nie dotyczy tego, czy jednostka samorządu terytorialnego, której substrat materialny ulega uszczupleniu, ma interes prawny, ale tego, że mogą jej nie przysługiwać żadne środki służące ochronie przynależnego jej interesu prawnego. W artykule zastosowano, zgodnie z tezą P. Wszołka, że „jedynie wykorzystanie wielu dopełniających się wzajemnie metod gwarantuje pełne osiągnięcie celów badawczych”, różne metody badawcze właściwe prawu administracyjnemu. W najszerszym zakresie wykorzystano metodę analityczno-dogmatyczną. Materiałem źródłowym były akty prawne, komentarze do ustaw, literatura oraz orzecznictwo sądowe.