Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis

ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2023.45-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 4/2023 (45)
Medyczna klauzula sumienia na kanwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 roku, sygn. akt K 12/14

Autorzy: Pamela Pielarz ORCID
Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: medyczna klauzula sumienia lekarz wyrok Trybunał Konstytucyjny etos lekarski
Data publikacji całości:2023-12
Liczba stron:17 (43-59)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 71

Abstrakt

Trybunał Konstytucyjny miał rozstrzygnąć zagadnienie w przedmiocie stosowania przez lekarzy klauzuli sumienia w praktyce, co też uczynił. Clou rozstrzygnięcia dotyczy stosowania owej klauzuli w przypadkach zbiorczo nazwanych niecierpiącymi zwłoki. Na podstawie analizy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 roku można stwierdzić, że Trybunał uznał nadrzędność lekarskiego sumienia nad obowiązkiem udzielenia pomocy medycznej w tych wszystkich przypadkach, w których pomoc ta jest niezbędna. Umożliwia to lekarzom odmowę udzielenia pomocy lekarskiej w sytuacjach, w których nie występuje bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta. Odmowa udzielenia świadczenia medycznego może jednak powodować powstanie owego zagrożenia, a zatem pomoc ta jest bezwzględnie konieczna, gdyż jej brak może skutkować negatywnymi następstwami dla zdrowia i życia pacjenta. W konsekwencji wydanego wyroku przez Trybunał Konstytucyjny i nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty pacjent utracił możliwość uzyskania pomocy medycznej w tzw. przypadkach niecierpiących zwłoki, czyli w takich, w których nieudzielenie pomocy przez lekarza skutkować może powstaniem bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia kuracjusza. Celem artykułu było przybliżenie na podstawie analizy jakościowej wyroku Trybunału Konstytucyjnego stosowania przez lekarzy nowego modelu medycznej klauzuli sumienia w praktyce opartej na zawężonym zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych, jak również nakreślenie zagrożeń wynikających z nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w przedmiotowym zakresie.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
2.Boratyńska M., Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
3.Boratyńska M., Konieczniak P., Obowiązek udzielenia pomocy i odstąpienie od leczenia, w: M. Boratyńska, P. Konieczniak (red.), System Prawa Medycznego. Tom II, część I: Regulacja prawna czynności medycznych, Warszawa 2019.
4.Boratyńska M., Konieczniak P., Prawa pacjenta, Warszawa 2001.
5.Bosek L., Klauzula sumienia – czy ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty jest zgodna z Konstytucją RP. Problem zakresowej niekonstytucjonalności art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty – analiza formalna, „Medycyna Praktyczna” 2014, nr 1 (275).
6.Galewicz W., Jak rozumieć medyczną klauzulę sumienia, „Diametros” 2012, nr 34.
7.Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2017.
8.Kubicki L., Obowiązek udzielania pomocy lekarskiej, „Prawo i Medycyna” 2003, nr 13.
9.Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, t. I, tłum. B. Gawecki, Warszawa 1955.
10.Nawrot O., Glosa do wyroku TK z 7 października 2015 r. (sygn. Akt K 12/14), „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 4 (135).
11.Nawrot O., Sprzeciw sumienia a prawa człowieka i ich filozofia, w: O. Nawrot (red.), Klauzula sumienia w państwie prawa, Sopot 2015.
12.Olejnik S., Etyka lekarska, Katowice 1994.
13.Różańska J. Kolizja obowiązków lekarskich i praw pacjenta, w: M. Boratyńska, P. Konieczniak (red.), System prawa medycznego. Tom II, część I: Regulacja czynności medycznych, Warszawa 2019.
14.Szczucki K., Prawa osób wykonujących zawody medyczne. Zagadnienia szczególne, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), System Prawa Medycznego. Instytucje prawa medycznego, t. I, Warszawa 2018.
15.Zielińska E., Komentarz do art. 39, teza 16, w: E. Zielińska (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2014.
16.Zoll A., Charakter prawny klauzuli sumienia, „Medycyna Praktyczna” 2014, nr 1 (275).
17.Zoll A., Prawo lekarza do odmowy udzielenia świadczeń zdrowotnych i jego granice, „Prawo i Medycyna” 2003, nr 13.