Przegląd Zachodniopomorski

ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2017.2-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 2 2017
Elżbieta Kazimierzówna w Szczecinku. Przyczynek do dziejów pamięci stosunków polsko-pomorskich w średniowieczu i ich znaczenia w Polsce Ludowej

Autorzy: Paweł Migdalski
Uniwersytet Szczeciński
Słowa kluczowe: Elżbieta Piastówna polska myśl zachodnia polityka historyczna Ziemie Odzyskane pamięć kulturowa
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:25 (5-29)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest kreowanej w okresie Polski Ludowej legendzie o księżniczce Elżbiecie, córce króla Polski Kazimierza Wielkiego, pochowanej w Szczecinku-Świątkach (przed 1945 r. Marienthron), która wpasowywała się w panującą po 1945 roku ideologię zachodnią wyrażaną w mitologii Ziem Odzyskanych. W artykule omówiono wszelkie ślady kultywowania pamięci po księżniczce w Szczecinku, jak: nazwa ulicy Księżnej Elżbiety, nazwa miejscowa Elżbiecin Piastowski, badania archeologiczne i publikacje o miejscu spoczynku księżnej, nadanie imienia księżnej miejscowej szkole.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Państwowe w Koszalinie, Oddział w Szczecinku:
2.Gminy Wiejskie Powiatu Szczecinek.
3.Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinku.
4.Rys historyczny Szkoły 1946–1986.
5.Spuścizna po Jerzym Skarajdzie.
6.Spuścizna po Zdzisławie Naji.
7.Starostwo Powiatowe w Szczecinku.
8.Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Szczecinku.
9.Archiwum Państwowe w Szczecinie:
10.Kuratorium Okręgu Szkolnego Szczecińskiego.
11.Urząd Wojewódzki Szczeciński.
12.Wojewódzki Urząd Ziemski.
13.Muzeum Regionalne w Szczecinku:
14.1. Archiwum
15.sygn. 1/4, sygn. 2/18, sygn. 7/1, sygn. 7/38, sygn. 8/3, sygn. 8/4, sygn. 8/5.
16.2. Biblioteka
17.sygn. G-156: maszynopis: F. Wokroj, Szkielety średniowieczne ze Szczecina / Domniemane szczątki kostne książąt pomorskich z b. klasztoru OO. Augustia¬nów zwanego Marientron/, „Przegląd Antropologiczny” 1961, t. 27.
18.sygn. G-98: J. Powałka, Historia Szczecinka.
19.I Liceum Ogólnokształcące im. Księżnej Elżbiety, archiwum:
20.Kronika szkoły 1964, Kronika szkoły 1971, Kronika szkoły 1978.
21.Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu:
22.Materiały Józefa Kostrzewskiego.
23.Materiały Kazimierza Ślaskiego.
24.Poznańska Regionalna Komisja Ustalania Nazw Miejscowości (KUNM).
25.Zespół Szkół nr 6 im. Stanisława Staszica w Szczecinku, archiwum: Historia Państwo¬wego Technikum Rolniczego w Szczecinku.
26.Źródła publikowane
27.Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty, nr 8 z dn. 22 czerwca 1960 r.
28.„Monitor Polski” nr 14 z dn. 12 lutego 1948 r.
29.Literatura
30.Borkowski J., Kuczkowski A., Małkowski W., Misiewicz K., Prace archeologiczne na te¬renie dawnego klasztoru augustianów-eremitów na wzgórzu Marientron (Świątki) w Szczecinku, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne”, t. 37, „Archeologia” 2016.
31.Bruderek A., Czekałowski Leopold, w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945– 2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
32.Dudź J., 85 lat Muzeum Regionalnego w Szczecinku, „Szczecineckie Zapiski Historycz¬ne” 2000, nr 4.
33.Dudź J., Muzeum w Szczecinku – jego historia i perspektywy, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne” 1984, nr 14.
34.Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Księżnej Elżbiety, red. A. Antoniak-Czajka i in., Szczecinek 2010.
35.Dzieje ziemi szczecineckiej, red. A. Czarnik, Poznań 1971.
36.Fogel J., Hrabianki Szembekówny – pionierki archeologii wielkopolskiej z przełomu XIX i XX wieku, „Folia Praehistorica Posnaniensia” 2004, t. XII.
37.Gasiul J., Moje miasto znane – nieznana, czyli Szczecinek piórkiem i piórem, Szczecinek 2011.
38.Gogol-Dacewicz D., Lata 1958–1977, w: Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Ks. Elż¬biety. Lata 1945–1990, Szczecinek 1990.
39.Grabowski T., Rocznice historyczne, „Szczecin” 1957, t. 1, z. 3.
40.Gustowska A., Franciszek Buchholz (1913–1961), w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945–2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
41.Janocha H., Wzgórze Świątki koło Szczecinka. Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych, „Zapiski Koszalińskie” 1960, t. 6.
42.Jasiński J., Kwestia pojęcia Ziemie Odzyskane, w: Ziemie Odzyskane / Ziemie Zachod¬nie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego, red. A. Sakson, Poznań 2006.
43.Jażdżewski K., Pamiętniki. Wspomnienia polskiego archeologa z XX wieku, Łódź 1995.
44.Jednorowska Z., Prace Archeologiczne Zofii i Jadwigi Szembekównych, „Rocznik Bi¬blioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” 1998, t. 43.
45.Jursa B., Działalność oświatowo-wychowawcza Domu Zakonnego w Szczecinku, w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945–2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
46.Jursa B., Gogol-Dacewicz Daniela, w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945– 2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
47.Jursa B., I Liceum Ogólnokształcące im. Ks. Elżbiety („Ogólniak”) i Liceum Ogólno¬kształcące dla Dorosłych, w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945–2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
48.Konarski B., Ich pasją była turystyka, Koszalin 1983.
49.Kroker Z., Kroker Maria (1906–1989), w: Z dziejów oświaty szczecineckiej w latach 1945–2005. Fakty i wspomnienia, red. A. Gusowska, Szczecinek 2009.
50.S. Krysta Maria, Z dziejów Pomorza Zachodniego. Szczecinek. Dwa szkice historyczne poświęcone młodzieży w Szczecinku, Katowice [1948].
51.Machałek M., Krasucki E., Pomorze Zachodnie, w: Milenium czy Tysiąclecie, red. B. No¬szczak, Warszawa 2006.
52.Madajczyk P., Polska myśl zachodnia w polityce komunistów polskich, „Przegląd Za¬chodni” 1997, z. 3.
53.Matuszkiewicz G., Szembek (Szembekówna) Zofia Teodora Maria, Polski Słownik Bio¬graficzny, t. 68: Szeliga Jan – Szpilman Władysław, Warszawa–Kraków 2012–2013.
54.Mazur Z., O legitymizowaniu przynależności Ziem Zachodnich i Północnych do Polski, w: Ziemie Odzyskane / Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w grani¬cach państwa polskiego, red. A. Sakson, Poznań 2006.
55.Migdalski P., Das Gedenken an die Pommernzüge des Hetmans Stefan Czarniecki, w: Staat – Militär – Gesellschaft. Festschrift für Jens E. Olesen zum 65. Geburts¬tag, red. R. Oldach, T.W. Friis, Greifswald 2015.
56.Migdalski P., Kreowanie polityki pamięci w Wolinie w okresie kulminacji obchodów Ty¬siąclecia Państwa Polskiego (1966–1967), w: Kulturowe konteksty pamięci Pomo¬rzan. XIII Konferencja Kaszubsko-Pomorska, red. C. Obracht-Prądzyński, Słupsk– Gdańsk 2016.
57.Migdalski P., Nazwy jako środek kreowania mitu Ziem Odzyskanych na przykładzie Re¬jonu Pamięci Narodowej Cedynia–Gozdowice–Siekierki, w: Nazwa dokumentem przeszłości regionu, red. J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, W. Kucharski, Wro¬cław 2010.
58.Migdalski P., Obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego w Cedyni (badania naukowe, uro¬czystości w 1959 i 1966 r.), „Rocznik Chojeński” 2016, t. 8.
59.Migdalski P., Pamięć pomorska po 1945 roku, „Przegląd Uniwersytecki. Pismo Uniwer¬sytetu Szczecińskiego” 2016, nr 10–12.
60.Migdalski P., Wstęp, w: Paul Tillich – teolog pogranicza. Śladami wielkiego myśliciela po Nowej Marchii. Trzcińsko-Zdrój – Chojna – Przyjezierze, red. P. Migdalski, Chojna 2012.
61.Mitkowski J., Pomorze Zachodnie w stosunku do Polski, Poznań 1946.
62.Nazwy ulic w PRL, http://www.szczecinek.org/forum/viewtopic.php?f=3&t=2567 (17.02.2017).
63.Noszczak B., „Sacrum” czy „profanum”? Spór o istotę obchodów Milenium polskiego (1949–1966), Warszawa 2002.
64.Pieradzka K., Kaźko Szczeciński (1345–1377) na tle polityki pomorskiej Kazimierza Wiel¬kiego, Warszawa 1947.
65.Pięćdziesięciolecie szkoły rolniczej w Światkach 1946–1996, red. W. Stępczyński, Szcze¬cinek 1996.
66.Przybyła P., Narracje (i) infrastruktury. „Mit Ziem Odzyskanych” w pamięci politycznej wczesnej Polski Ludowej (na przykładzie Góry św. Anny i Ślęży), Poznań 2016.
67.Rajewski Z., Nazwy ulic w miastach zachodnich, „Polska Zachodnia” 16–18.11.1945.
68.Romaniuk Z., Aleksander Józef Stafiński, w: Słownik biograficzny białostocko-łomżyń¬sko-suwalski, z. 3, red. A. Dobroński, Białystok 2005.
69.Romanow Z., Wakacyjne Studium Pomorzoznawcze w Koszalinie w latach 1958–1962, „Słupskie Studia Historyczne” 2014, t. 20.
70.Rymar E., Dziedzictwo piśmiennicze księstwa Gryfitów ze szczególnym uwzględnieniem obszaru państwa polskiego, „Bibliotekarz Zachodniopomorski” 2000, nr 4 (41).
71.Skrzypek I., Przedchrześcijański posąg kamienny, tzw. „Belbuk”, „Szczecineckie Zapi¬ski Historyczne” 2011, nr 5.
72.Skrzypek I., Z historii muzealnictwa środkowopomorskiego, „Koszalińskie Zeszyty Mu¬zealne” 1997, t. 21.
73.Stafiński A., Szczecinek i okolice, Koszalin 1958.
74.Stafiński A., Zabytki słowiańskie Szczecinka i okolicy, „Zapiski Koszalińskie” 1960, t. 6.
75.Strauchold G., Myśl zachodnia i jej realizacja w Polsce Ludowej w latach 1945–1957, Toruń 2003.
76.Szembekówna Z., Kostrzewski J., Sprawozdanie z poszukiwań archeologicznych w r. 1905 i 1906 na cmentarzysku z epoki rzymskiej w Siemianicach (część IV), „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 1916, b.t. (odbitka).
77.Świątki czy Elżbiecin?, http://www.szczecinek.org/forum/viewtopic.php?f=3&t=2389& view=previous (17.02.2017).
78.Urbanek B., Księżna Elżbieta Kazimierzówna (między Wawelem a Marientronem), Szczecinek 2012.
79.Urbanek B., Legendy Ziemi Szczecineckiej (antologia legend szczecineckich), Szczecinek 2011.
80.Urbanek B., W grodzie gryfa i jesiotra. Legendy ze Szczecinka i okolic, Szczecinek 2005.
81.Wojciechowski Z., Pomorze a pojęcie Polski piastowskiej, w: tenże, Hołd Pruski i inne studia historyczne, Poznań 1946.
82.Wywiad z Panem Profesorem Leopoldem Czekałowskim, http://www.lo.szczecinek.pl/ wnuk/czekalowski.html (17.02.2017).
83.Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.