Abstrakt
Z wielką uwagą śledzi się współcześnie zmiany, dokonujące się w obrębie małych lokalnych wspólnot, których członkowie dostrzegają potrzebę budowania marki swojej społeczności, która może sprzyjać samoidentyfikacji. Działania te wspomagają rozwój przedsiębiorczości, turystyki i wielu innych przedsięwzięć. Nie wszystkie jednak regiony mają ugruntowaną tożsamość, która w odczuciu mieszkańców nie podlega dyskusji, czy potrzebie redefiniowania. Spuścizna materialna, jak również duchowa, regionu może wcale nie być walorem, lecz stanowić kłopotliwe dziedzictwo. Jest to szczególnie widoczne na terenach pogranicza, czy terenach postmigracyjnych, gdzie jedna grupa ludności osiedlała się na miejscu innej, niekiedy wręcz wchodząc do jeszcze „ciepłej pościeli”. Brzmi to nieco eufemistycznie, zwłaszcza, że dotyczy sytuacji niezwykle dramatycznych związanych z wysiedleniem, wypędzeniem, czy nawet eksterminacją. Za szczególnie godne uwagi uważam przyjrzenie się próbom budowania tożsamości na bazie wielowiekowego dziedzictwa Kosznajdrów w południowej części Pomorza (okolice Chojnic).
Rozważania podjęte w artykule dotyczą szans i ograniczeń związanych z budowaniem, na bazie inicjatyw oddolnych, marki miejsca. Z jednej strony bowiem przywracanie pamięci po Kosznajdrach i próby zachowania ich dziedzictwa spotykają się z otwartością na dialog o historii miejsca, z drugiej jednak wiążą się z nieprzepracowanym we wspólnotach zadawnionym poczuciem krzywdy i cierpienia (czasy okupacji, a nawet okres przedwojenny), niekiedy bardzo płytko osadzonym w zbiorowej pamięci.
