Colloquia Germanica Stetinensia

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Colloquia Germanica Stetinensia


ISSN: 2450-8543     eISSN: 2353-317X    OAI    DOI: 10.18276/cgs.2023.32-14
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / nr 32
Literatur als Freiraum: Literaturdidaktik und literarizitätsorientierter DaF-Unterricht in Italien – Entwurf eines Forschungsprojekts
(Literatura jako otwarta przestrzeń: Dydaktyka literatury i zorientowane na literackość lekcje języka niemieckiego jako języka obcego (DaF) we Włoszech – Szkic do projektu badawczego)

Autorzy: Cecilia Regni ORCID
Università Tor Vergata, Rom
Słowa kluczowe: dydaktyka literatury język niemiecki jako język obcy literackość
Data publikacji całości:2023-11
Liczba stron:16 (291-306)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 177

Abstrakt

Język i literatura, czyli edukacja lingwistyczna i literacka, są ze sobą bardzo ściśle powiązane w historii nauczania języków obcych we Włoszech. Jeśli przyjrzeć się kontekstowi szkolnemu na przykładzie języka niemieckiego jako języka obcego we włoskich szkołach państwowych, można zauważyć złożoną i zróżnicowaną sytuację. Na czym polega specyfika lekcji języka niemieckiego jako języka obcego (DaF), zorientowanej na literaturę w języku niemieckim i jak można ją naukowo uzasadnić? To pytanie, zadawane przez wielu lingwistów i literaturoznawców w debacie naukowej w latach 1970. i 1980., nadal wydaje się być bardzo aktualne we włoskim systemie nauczania. Chociaż wydany w 2020 roku tom Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego otworzył nowe perspektywy, dyskusja na temat roli edukacji literackiej i znaczenia nauczania zorientowanego na literaturę pozostaje wciąż otwarta, co stymuluje odkrywanie nowych ścieżek badawczych. Artykuł prezentuje przegląd włoskiego systemu nauczania w obszarze DaF, skupiając się na wskazówkach dotyczących wykorzystania tekstów literackich podczas lekcji. Następnie omówiono w zarysie wyniki przeprowadzonych dotychczas badań nad rolą literatury w kontekście nauczania języka niemieckiego jako języka obcego oraz przedstawiono projekt badawczy dotyczący aspektów literackości tekstów wykorzystywanych w nauce języka niemieckiego jako języka obcego na lekcjach we Włoszech.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Balboni, Paolo Ernesto. Educazione letteraria e nuove tecnologie. Torino: Utet, 2004.
2.Barkowski, Hans, Hans Jürgen Krumm (Hg.). Fachlexikon Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Tübingen: Narr Francke Attempto, 2010.
3.Baumann, Beate. Sprach- und kulturreflexives Lernen in Deutsch als Fremdsprache. Berlin: Frank & Timme, 2018.
4.Brüggemann, Jörn, Mark-Georg Dehrmann, Jan Standke (Hg.). Literarizität. Herausforderungen für Literaturdidaktik und Literaturwissenschaft. Baltmannsweiler: Schneider Verlag Hohengehren, 2016.
5.Common European Framework of Reference for Language. Learning, Teaching, Assessment. Companion volume. Zugriff 27.04.2023. https://www.researchgate.net/publication/346387075_Gemeinsamer_Europaischer_Referenzrahmen_-_Begleitband.
6.Dobstadt, Michael, Renate Riedner. „Eine ‚Didaktik der Literarizität‘ für Deutsch als Fremd- und Zweitsprache“. In: Literarizität. Herausforderungen für Literaturdidaktik und Literaturwissenschaft, hrsg. v. Jörn Brüggemann, Mark-Georg Dehrmann, Jan Standke, 215–236. Schneider Verlag Hohengehren: Baltmannsweiler, 2016.
7.Dobstadt, Michael, Renate Riedner. „‚Literarizität‘ als Basiskategorie für die Arbeit mit Literatur in DaF-Kontexten“. Deutsch als Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Deutschunterrichts für Ausländer 1 (2009): 21–30.
8.Dobstadt, Michael, Renate Riedner. Von der Literatur lernen. Zugriff 27.04.2023. https://www.goethe.de/de/spr/unt/ver/nid/i17/21012881.html.
9.Ehlers, Swantje. „Literarische Texte im Deutsch als Fremd- und Zweitsprache-Unterricht: Gegenstände und Ansätze“. In: Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Ein internationales Handbuch, hrsg. v. Hans-Jürgen Krumm, Christian Fandrych, Britta Hufeisen, Claudia Riemer, 1334–1345. (Berlin: de Gruyter, 2010).
10.Hallet, Wolfgang, Frank G. Königs (Hg.). Handbuch Fremdsprachendidaktik. Hannover: Friedrich Verlag, 2010.
11.Helbig, Gerhard, Lutz Götze, Gert Henrici, Hans-Jürgen Krumm (Hg.). Deutsch als Fremdsprache. Ein internationales Handbuch. Berlin: de Gruyter, 2001.
12.Hille, Almut, Simone Schiedermair (Hg.). LiKuM. Literatur, Kultur, Medien in Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. München: iudicium, 2021.
13.Hille, Almut, Simone Schiedermair. Literaturdidaktik Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Tübingen: Narr, 2021.
14.Indicazioni nazionali per i Licei. Zugriff 27.04.2023. https://www.indire.it/lucabas/lkmw_file/licei2010/indicazioni_nuovo_impaginato/_decreto_indicazioni_nazionali.pdf.
15.Jakobson, Roman. „Linguistik und Poetik (1960)“. In: Roman Jakobson. Poetik. Ausgewählte Aufsätze 1921–1971, hrsg. v. Elmar Holenstein, Tarcisius Schelbert, 83–120. Suhrkamp: Berlin, 2005.
16.Koppensteiner, Jürgen, Schwarz, Eveline. Literatur im DaF/DaZ-Unterricht. Eine Einführung in Theorie und Praxis. Praesens: Wien, 2012.
17.Kramsch, Claire. „From Communicative Competence to Symbolic Competence“. The Modern Language Journal 90 (2006): 249–252.
18.Korte, Hermann. Grundzüge der Literaturdidaktik. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 2002.
19.Krumm, Hans-Jürgen, Christian Fandrych, Britta Hufeisen, Claudia Riemer (Hg.). Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Ein internationales Handbuch. Berlin: de Gruyter, 2010.
20.Krumm, Hans-Jürgen, Paul R. Portmann-Tselikas (Hg.). Theorie und Praxis. Innsbruck: Studienverlag, 2003.
21.Lamping, Dieter (Hg.). Handbuch Lyrik. Theorie, Analyse, Geschichte. Metzler: Stuttgart, 2011.
22.Luperini, Romano. Insegnare la letteratura oggi. Quinta edizione ampliata. San Cesario di Lecce: Manni, 2013.
23.Riedner, Renate. „Literatur, Kultur, Leser und Fremde – Theoriebildung und Literaturvermittlung im Fach Deutsch als Fremd- und Zweitsprache“. In: Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Ein internationales Handbuch, hrsg. v. Hans-Jürgen Krumm, Christian Fandrych, Britta Hufeisen, Claudia Riemer, 1544–1554. Berlin: de Gruyter, 2010.
24.Riedner, Renate. „Narrativität und literarisches Erzählen im Fremdsprachenunterricht“. In: Literaturvermittlung. Texte, Konzepte, Praxen in Deutsch als Fremdsprache und den Fachdidaktiken Deutsch, Englisch, Französisch, hrsg. v. Simone Schiedermair, 58–76. München: iudicium, 2017.
25.Schiedermair, Simone. „Literarische Texte als literarische Texte. Vieldeutigkeit, Anschaulichkeit, Kontextverbundenheit“. Fremdsprache Deutsch 44 (2011): 28–34.
26.Šklovskij, Viktor. „Die Kunst als Verfahren“. In: Die Erweckung des Wortes. Essays der russischen Formalen Schule, hrsg. v. Fritz Mierau, 11–32. Leipzig: Reclam, 1987.
27.Šlibar, Neva. Im Freiraum Literatur. Ljubljana: Universität Ljubljana, 1997.
28.Šlibar, Neva. Wie didaktisiere ich literarische Texte? Neue Maturatexte und viele andere im DaF-Unterricht. Ljubljana: Universität Ljubljana, 2011.
29.Weinrich, Harald. „Von der Langeweile des Sprachunterrichts“. In: Wege der Sprachkultur, hrsg. v. Harald Weinrich, 221–245. Stuttgart: Deutsche Verlagsanstalt, 1985.
30.Wilden, Eva, Henning Rossa (Hg.). „Fremdsprachenforschung als interdisziplinäres Projekt“. Berlin: Peter Lang, 2011 (Kolloquium Fremdsprachenunterricht 65).
31.Ziegler, Katrin. „Perspektiven einer literarizitätsorientierten Textsortendidaktik im fachfremdsprachlichen Deutschunterricht an italienischen Hochschulen“. Deutsch als Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Faches Deutsch als Fremdsprache 51 (2014): 195–204.