Colloquia Germanica Stetinensia

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Colloquia Germanica Stetinensia


ISSN: 2450-8543     eISSN: 2353-317X    OAI    DOI: 10.18276/cgs.2023.32-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / nr 32
Einfache Formen – Mythologische Redensarten – Die Lebendigkeit der Idiome
(Proste Formy – Mitologiczne wyrażenia przysłowiowe – Żywotność idiomów)

Autorzy: Barbara Komenda-Earle ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Instytut Językoznawstwa
Słowa kluczowe: Proste Formy idiomy mitologiczne żywotność idiomów warianty badania korpusowe
Data publikacji całości:2023-11
Liczba stron:20 (181-200)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 163

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest wykazanie związków między Prostymi Formami w rozumieniu André Jollesa i pojęciem żywotności idiomów a następnie zbadanie żywotności form idiomatycznych. Żywotność idiomów, jako pojęcie językowe obejmujące obecność mentalną u użytkowników języka i użycie idiomów, okazuje się kompatybilne z takimi elementami koncepcji Prostych Form André Jollesa, jak gest językowy, aktualizacja, ciągłość i różnorodność Prostych Form, zajęcie umysłowe. Spośród Prostych Form omówiono mit, przysłowie i wyrażenie przysłowiowe. Scharakteryzowano idiomy pochodzenia mitologicznego w języku niemieckim a na przykładzie idiomu między Scyllą a Charybdą oraz form strukturalnie i znaczeniowo pokrewnych zbadano żywotność tych form idiomatycznych w XIX i XX-XXI wieku. Badanie opiera się na weryfikacji źródeł leksykograficznych i korpusów językowych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bausinger, Hermann. Formen der „Volkspoesie“. Berlin: Erich Schmidt, Berlin 1968 (2., verbesserte u. vermehrte Aufl. ebd. 1980) (=Grundlagen der Germanistik 6).
2.Burger, Harald. „Problembereiche einer historischen Phraseologie“. In: Europäische Phraseologie im Vergleich: gemeinsames Erbe und kulturelle Vielfalt. EUROPHRAS 95, hrsg. v. Wolfgang Eismann, 79–108. Bochum: Brockmeyer, 1998 (= Studien zur Phraseologie und Parömiologie 15).
3.Dobrovol’skij, Dmitrij, Elisabeth Piirainen. „Sprachliche Unikalia im Deutschen: Zum Phänomen idiomatisch gebundener Formative“. Folia Linguistica. Acta Societatis Linguiticae Europaeae XXVIII (1994): 449–473.
4.Dobrovol’skij, Dmitrij. Kognitive Aspekte der Idiom-Semantik: Studien zum Thesaurus deutscher Idiome. Tübingen: Narr, 1995.
5.Dobrovol’skij, Dmitrij. Phraseologie als Objekt der Universalienlinguistik. Leipzig: VEB Verlag Enzyklopädie, 1988.
6.Fleischer, Michael. Die Semiotik des Spruches: kulturelle Dimensionen moderner Sprüche (an deutschem und polnischem Material). Bochum: Brockmeyer, 1991.
7.Häcki Buhofer, Annelies. „Psycholinguistische Aspekte der Bildhaftigkeit von Phraseologismen“. In: EUROPHRAS 88. Phraséologie Contrastive. Actes du Colloque International Klingenthal – Strasbourg. Strasbourg 12–16 mai 1988, hrsg. v. Gertrud Gréciano, 165–175. Strasbourg: Université des sciences humaines, Département d’études allemandes 1989. (Collection Recherches Germaniques 2).
8.Jolles, André. Einfache Formen. Legende, Sage, Mythe, Rätsel, Spruch, Kasus, Memorabile, Märchen, Witz. Tübingen: Niemeyer, 1930/82006.
9.Koch, Walter (Hg.). Simple Forms: An Encyclopaedia of Simple Text-types in Lore and Literature. Bochum: Brockmeyer, 1994.
10.Mieder, Wolfgang. „Neues von Sisyphus“. Sprichwörtliche Mythen der Antike in moderner Literatur, Medien und Karikaturen. Wien: Praesens, 2013.
11.Munske, Horst Haider. „Wie entstehen Phraseologismen?“ In: Vielfalt des Deutschen. Festschrift für Werner Besch, hrsg. v. Klaus J. Mattheier, Klaus-Peter Wegera, Walter Hoffmann, Jürgen Macha, Hans-Joachim Solms, 481–516. Frankfurt a. M., Berlin u.a.: Peter Lang 1993.
12.Permjakov, Grigorij L.: Od pogovorki do skazki (zametki po obščej teorii kliše). Moskva: Nauka, 1970.
13.Piirainen, Elisabeth. Widespread Idioms in Europe and Beyond. Toward a Lexicon of Common Figurative Units. New York, Washington u. a.: Peter Lang, 2012.
14.Röhrich, Lutz, Wolfgang Mieder. Sprichwort. Stuttgart: Metzler, 1977.
15.Soehn, Jan-Philipp. Über Bärendienste und erstaunte Bauklötze. Idiome ohne freie Lesart in der HPSG. Frankfurt a. M., Berlin u. a.: Peter Lang, 2006.
16.Zifonun, Gisela, Gerhard Strauß. „Achillesferse und Ariadnefaden. Antike Bilder in deutschen Texten“. In: Von Intentionalität zur Bedeutung konventionalisierter Zeichen. Festschrift für Gisela Harras zum 65. Geburtstag, hrsg. v. Kristel Proost, Edeltraut Winkler, 103–123. Tübingen: Narr, 2006. (= Studien zur Deutschen Sprache 35)