Europa Regionum

Ekonomia społeczna zgodnie z definicją Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej to sfera aktywności obywatelskiej, która poprzez działalność ekonomiczną i działalność pożytku publicznego służy integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych użyteczności publicznej (na rzecz interesu ogólnego) oraz rozwojowi lokalnemu (KPRES, 2014, s. 15). Jako pojęcie budzi sporo kontrowersji zarówno definicyjnych, jak i wynikających z jej umiejscowienia w szerszym kontekście gospodarki. Hausner (2008, s. 11) pisze, że błędem jest traktowanie ekonomii społecznej jako nowego podejścia do ekonomii czy traktowanie jej jako odrębnej gałęzi. Jest to raczej „określony segment działalności gospodarczej ulokowany w trójkącie, którego boki wyznaczają – gospodarka rynkowa, społeczeństwo obywatelskie i państwo demokratyczne”. Jak zauważa Hausner (2008, s. 15): „Nadrzędną funkcją ekonomii społecznej jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu” poprzez włączanie osób zagrożonych marginalizacją do gospodarki rynkowej, natomiast branża czy rodzaj świadczonych usług pozostają sprawą drugoplanową. Na plan pierwszy wysuwa się społeczny wymiar działalności podmiotów ekonomii społecznej (PES), natomiast nie bez znaczenia pozostaje fakt pobudzania przez nie postaw przedsiębiorczych czy mobilizowania i rozwoju kompetencji związanych z funkcjonowaniem na konkurencyjnym rynku pracy. Do ważniejszych zadań ekonomii społecznej (ES) należy integracja grup wykluczonych. PES realizują je między innymi przez pracę, pełniąc różne funkcje: pracodawcy, instytucji wspierającej zatrudnienie, dostarczyciela usług rynku pracy czy rzecznika. Przedsiębiorstwa społeczne (PS) włączają się w realizację aktywnej polityki rynku pracy. Przez zatrudnianie osób zagrożonych ekskluzją społeczną dążą do ich reintegracji społeczno-zawodowej, wspierając proces zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Jednocześnie PES (we wszystkich swoich formach i rodzajach) to przedsiębiorstwa działające w różnych branżach, mogące konkurować z innymi podmiotami rynkowymi.