Przegląd Zachodniopomorski

ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.2-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 2 2020
Katalog biblioteczny Gimnazjum Królewskiego i Miejskiego w Szczecinie : charakterystyka dokumentu w świetle idei Gabriela Naudé i Gottfrieda Wilhelma Leibniza
(The library catalogue of the Royal and Municipal Gymnasium in Szczecin: Characteristics of the document in the light of the ideas of Gabriel Naudé and Gottfried Wilhelm Leibniz)

Authors: Aleksandra Skiba
Keywords: Johann Jakob Sell (1754–1816) universal library library catalogue faculty classification
Data publikacji całości:2020
Page range:21 (167-187)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article analyzes the school library catalogue of the Szczecin Royal and Municipal Gymnasium, compiled in the first half of the 19th century and now housed in Książnica Pomorska. The author gives a short biography of the school principal – a librarian and the first editor of the manuscript – Johann Jakob Sell (1754–1816), and describes the origin, construction, and the characteristic attributes of the catalogue. Thanks to a comparative method, common features and differences were shown of the faculty classification, adopted by the Gymnasium principal, as compared to the arrangement suggested by Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716), popular in the circles of German libraries, and the order described by Gabriel Naudé (1600–1653) in the book Advis pour dresser une bibliothèque, of which the second edition was held in the school collection of books. The detailed construction of the adopted schema was exemplified by the arrangement of the theological section. In the last part of the article the author addressed the question of the Sell’s catalogue as the universal library in the light of the contemporary definitions of the term.
Download file

Article file

Bibliography

1.Książnica Pomorska, sygn. Rkps 5: Johann Jakob Sell. Catalogus der Bibliothek des vereinigten Königlichen und Stadt-Gymnasii zu Stettin.
2.Białecki, Tadeusz. Historia Szczecina: zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 r. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
3.Bieńkowska, Barbara. Książka na przestrzeni dziejów. Warszawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, 2005.
4.Böhmer, Wilhelm. De Pomeranorum historia literaria ad Carolum Hasselbach et Ludovicum Giesebrecht epistolica dissertation […]. Berlin: G. E. Reimer, 1824.
5.Borysowska, Agnieszka. „Biblioteka Szczecińskiego Gimnazjum Akademickiego w XVIII w”. W: Od Pedagogium Książęcego do Gimnazjum Mariackiego. Z dziejów szkolnictwa półwyższego w Szczecinie do początku XIX wieku, red. Agnieszka Borysowska, 138–151. Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2018.
6.Bülov, Gottfried von. „Sell Johann Jakob”. W: Allgemeine Deutsche Biographie, 681–682. T. 33. Leipzig, 1891.
7.Clark, Wiliam. Academic Charisma and the Origin of Research. Chicago and London: The Univesity of Chicago Press, 2006.
8.Cohran, Terry. Twilight of the Literary: Figures of Thought in the Age of Print. Cambridge MA: Harvard University Press, 2009.
9.Drożdż, Andrzej. „Ciekawość książek w świetle Gabriela Naudé Advis pour dresser une bibliothèque”. Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia 39 (2006): 3–32.
10.Encyklopedia politologii: pojęcia, teorie, metody. T. 1, red. Wojciech Sokół, Marek Żmigrodzki. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
11.Fabian, Berhnard, Waltraut Guth, Karen Kloth, Friedhilde Krause, Erhardt Mauersberger. Handbuch der historischen Buchbestände. Sachsen-Anhalts. Hildesheim: Georg Olms Verlag, 2000.
12.Gruchała, Janusz Stanisław. Iucunda familia librorum: humaniści renesansowi w świecie książki. Kraków: „Universitas”, 2002.
13.Keckermann, Bartholomäus. Systema disciplinae politicae praelectionibus Anno MDCVII propositum in Gymnasio Dantiscano. Hanoviae: Gilielmus Antonius, 1608.
14.Koch, Friedrich. Beiträge zur Geschichte der Gelehrtenschulen zu Stettin: womit zu der Öffentlichen Redübung welche Freitag den 22. Sept. 1820 Vormittags um 9 Uhr und nachmittags um 3 Uhr in dem hesigen Gymnasium veranstaltet werden soll […]. Stettin: gedruckt bei Carl Wilhelm Struck [1820].
15.Leibnitius, Gothofredus Guillelmus […]. Opera omnia […]. T. 5. Geneva: Louis Dutens, 1768.
16.Leibniz, Gottfried Wilhelm. Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Z oryg. fr. przełożyła i przypisami opatrzyła Izydora Dąmbska. Kęty: „Antyk”, 2001.
17.Lemke, Antje Bultmann. „Gabriel Naudé and the Ideal Library”. Syracusse University Library Associates Courier 26 (1991), 1: 27–44.
18.Łysakowski, Adam. Katalog przedmiotowy. Część 1. Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2002.
19.Mycio, Andrzej. „Znaczenie kodeksu rękopiśmiennego w XVIII wiecznej Europie na przykładzie biblioteki historyka Pomorza Ludwiga Wilhelma Brüggemana”. W: Książka i prasa w kulturze, red. Katarzyna Domańska, Bernardeta Iwańska-Cieślik, 52–69. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2013.
20.Naudé, Gabriel. Advis pour dresser une bibliothèque. Leipzig: VEB Edition, 1963.
21.Nowak, Adam. „Bibliografia a katalog – dyskusja o pojęciach i terminach. Historyczny zarys problematyki”. Przegląd Biblioteczny 84 (2016), 1: 5–26.
22.Nowak, Zbigniew. Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem: szkice z dziejów i kultury książki w Prusach Królewskich od XV do XVIII wieku. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2008.
23.Palumbo, Margherita. „Leibniz as librarian”. W: The Oxford Handbook of Leibniz, red. Maria Rosa Antognazza. Oxford: Oxford University Press, 2018. Dostęp 21.11.2018.
24.Schulte-Albert, Hans Georg. „Gottfried Wilhelm Leibniz”. W: World Encyclopedia of Library and Information Service, red. Robert Wedgeworth, 453–455. Chicago: American Library Association, 1991.
25.Sekulski, Jerzy. „Biblioteka gimnazjum elbląskiego w XVII–XVIII w.”. W: Biblioteka Elbląska 1601–2001: materiały z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 400-lecia
26.Biblioteki Elbląskiej, red. Wiesław Długokęcki, 17–42. Elbląg: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Odział w Elblągu, 2001.
27.Sell, Johann Jakob. Geschichte des Herzogthums Pommern: von den ältesten Zeiten bis zum Tode des lezten Herzoges, oder bis zum Westphälischen Frieden 1648. Berlin: C.G. Flittner’sche Buchhandlung, 1819–1820.
28.Skiba, Aleksandra. „Kolekcja Mathausa Heinricha Liebeherra w bibliotece Gimnazjum Akademickiego w Szczecinie”. W: Od Pedagogium Ksiażęcego do Gimnazjum Mariackiego. Z dziejów szkolnictwa półwyższego w Szczecinie do początku XIX wieku, red. Agnieszka Borysowska, 152–163. Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2018.
29.Słodownik, Lech. „Działalność Biblioteki Elbląskiej w XIX–XX w.”. W: Biblioteka Elbląska 1601–2001: materiały z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 400-lecia
30.Biblioteki Elbląskiej, Elbląg 23 XI 2001 r., red. Wiesław Długokęcki, 53–72. Elbląg: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Odział w Elblągu, 2001.
31.Sosińska-Kalata, Barbara. „Klasyfikacje biblioteczne i bibliograficzne”. W: Bibliotekarstwo, red. Anna Tokarska, 301–328. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2013.
32.Stępiński, Włodzimierz. „ Szczecin w latach 1806–1870 na drodze do kapitalizmu”. W: Dzieje Szczecina. red. Bogdan Wachowiak, T. III. 9–278. Szczecin: Wydawnictwo „13 Muz”, 1994.
33.Szwejkowska, Helena. K siążka d rukowana X V–XVIII w ieku: z arys h istoryczny. Wrocław–Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
34.Ścibor, Eugeniusz. „Rozwój systemów klasyfikacji na tle rozwoju piśmiennictwa i działalności biblioteczno-dokumentacyjnej”. Instytut Informacji Naukowej, Technicznej
35.i Ekonomicznej. Prace, Studia, Przyczynki 3 (1975): 1–219.
36.Ścibor, Eugeniusz. Klasyfikacja piśmiennictwa. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1996.
37.Święczkowska, Halina. „On some of the Assumptions of Leibniz’s Programme of Enlightened Society”. Studies in Logic, Grammar and Rethoric 15 (2009), 28: 121-133.
38.Tetela, Grażyna. „Rzeczowe opracowanie zbiorów”. W: Bibliotekarstwo, red. Zbigniew Żmigrodzki, 121–143. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy
39.Polskich, 1998.
40.Turek-Kwiatkowska, Lucyna. „Szkoły średnie miasta Szczecina w XIX wieku”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie 23 (1978): 1.
41.Turek-Kwiatkowska, Lucyna. Oświata, nauka i kultura szczecińska w latach 1800–1939. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1986.
42.Wehrmann, Martin. „Geschichte der Bibliothek des Marienstifts-Gymansiums in Stettin”. Baltische Studien AF BD 44 (1894): 195–226.
43.Wehrmann, Martin. Festschrift zum dreihundertfünfzigjährigen Jubiläum des Königlichen Marienstifts-Gymnasiums zu Stettin am 24. und 25. September 1894. Stettin: Druck von Herrcke & Lebeling, 1894.
44.Woźniak, Jadwiga. „Katalog przedmiotowy – istota i wartość”. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie, red. Barbara Sosińska-Kalata, Katarzyna Materska,
45.Wiesław Gliński, 93–107. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2004.
46.Zarzecki, Leon. Teoretyczne podstawy wychowania: teoria i praktyka w zarysie. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, 2012.
47.Żbikowska-Migoń, Anna. Książka naukowa w kulturze polskiego oświecenia. Wrocław: PWN, 1977.