Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2023.39-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 39/2023
Animal Morality: Jerzy Chmurzyński and the Cognitive Ethology View

Authors: Tomasz Perz ORCID
Academy of Applied Sciences of the Society of Universal Knowledge in Szczecin
Keywords: ethology value moral-like behaviour animal abilities
Data publikacji całości:2023
Page range:17 (193-209)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

In this article, I discuss Polish entomologist, philosopher, and “father of Polish ethology” Jerzy Andrzej Chmurzyński’s views on animal “morality.” I then contrast his views to those of cognitive ethology researchers Marc Bekoff and Frans de Waal. Chmurzyński reflects on the presence of basic ethical values like good and evil in animal behaviour. He then formulates the notion of biological values. These include homeostasis, fitness maximisation, and welfare. For animals, it is good for animals to attain these values and bad to lack them. Animals do not consciously recognise biological values but can still attain them. Reflexive and unconditioned mechanisms based on motivation are responsible for this process. There are also animal behaviours we admire. Yet, animals cannot be considered moral or immoral because they do not understand abstract concepts of right and wrong, and they cannot make free choices. Chmurzyński thus formulates the notion of moral-like animal behaviour. Some researchers in cognitive ethology reach different conclusions. Bekoff modifies the notion of morality by equating it with pro-social behaviour. De Waal believes that the great apes occupy the lower floor of the “edifice” at the top of which is human morality. Views that grant animals some moral status seem to have both an epistemic and a normative purpose. Assigning animals moral status entails granting them certain rights. It also entails providing them with more protection than would otherwise be the case. In my view, this way of framing animal morality, as presented by cognitive ethologists, rather hinders attempts to understand animal behaviour in the context of ethics. Jerzy Chmurzyński’s formulation of the concept of moral-like phenomena better reveals the specificity of animal behaviour.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bekoff M., Manifest zwierząt. Sześć powodów, żeby okazywać więcej współczucia, tłum. A. Pluszka, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2019.
2.Bekoff M., Pierce J., Dzika sprawiedliwość. Moralne życie zwierząt, trans. S. Szymański, Copernicus Center Press, Kraków 2011.
3.Bielicki T., O pewnej osobliwości człowieka jako gatunku, “Kosmos” 39 (1990) 1, pp. 129–146.
4.Chmurzyński J.A., Co etolog może powiedzieć człowieku? (Głos w dyskusji na Szóstym Festiwalu Nauki). Ecce Homo (24.09.2000), [author’s typescript].
5.Chmurzyński J.A., Czasoprzestrzeń w życiu zwierząt i człowieka, w: R. Stefański (ed.), The Peculiarity of Man, Vol. 20, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń–Kielce 2014, pp. 69–94.
6.Chmurzyński J.A., Czy z „dewiacją” trzeba walczyć? O społecznej roli filozofii mówią uczestnicy posiedzenia KNF, “Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 32 (1999) 4, pp. 136–141.
7.Chmurzyński J.A., Dobro i zło w kategoriach wartości biologicznych, in: A. Wierciński (ed.), Materiały z konferencji „Tradycyjne i współczesne systemy wartości. Przeciwieństwo pierwsze: Dobro i Zło” (Staszów, 10−12.12.1999), Wydział Zarządzania i Administracji Akademii Świętokrzyskiej, Warszawa–Kielce 2000, pp. 259–271.
8.Chmurzyński J.A., Natura – kultura: opozycja czy koniunkcja?, “Kosmos” 39 (1990) 1, pp. 77–96.
9.Chmurzyński J.A., Obraz człowieka – „być sobą” z perspektywy zwierzęcia i człowieka, in: A. Latawiec, K. Kloskowski, G. Bugajak (eds.), Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2000, Vol. 2, pp. 62–77.
10.Chmurzyński J.A., Prawda i fałsz z perspektywy biologicznej, in: A. Wierciński (ed.), The Peculiarity of Man, Vol. 6: Materiały z konferencji: Tradycyjne i współczesne systemy wartości. Przeciwieństwo drugie: „Prawda i fałsz” (Staszów, 8–10.12.2000 r.), Wydział Zarządzania i Administracji Akademii Świętokrzyskiej, Warszawa–Kielce 2001, pp. 387–420.
11.Chmurzyński J.A., Słownik encyklopedyczny biologii zachowania i pojęć pokrewnych, Warszawa 2011 [on typescript rights].
12.Chmurzyński J.A., Stosunek do zwierząt – odpowiedź, “Bunt Młodych Duchem” 25 (2005) 3, pp. 11−14.
13.Churchland P.S., Neurophilosophy: Toward a Unified Theory of the Mind/Brain, MIT Press, Cambridge 1988.
14.De Waal F., Good Natured: The Origins of Right and Wrong in Humans and Other Animals, Harvard University Press, London 1986.
15.De Waal F., Małpy i filozofowie. Skąd pochodzi moralność, trans. B. Brożek, M. Furman, Copernicus Center Press, Kraków 2013.
16.Domaradzki J., O skrytości zdrowia. O problemach z konceptualizacją pojęcia zdrowie, “Hygeia Public Health” 48 (2013) 4, pp. 408–419.
17.Flack J.C., De Waal F., ‘Any Animal Whatever’: Darwinian Building Blocks of Morality in Monkeys and Apes, “Journal of Consciousness Studies” 7 (2000) 1, pp. 1–29.
18.Goodall J., Przez dziurkę od klucza. 30 lat obserwowania szympansów, trans. J. Prószyński, Prószyński Media, Warszawa 2019.
19.Kołacz R., Dobrzański Z., Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław 2006.
20.Lem S., Biologia i wartości, “Studia Filozoficzne” 3–4 (1968), pp. 35–78.
21.Lem S., Summa technologiae, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1984.
22.Lorenz K., Odwrotna strona zwierciadła. Próba historii naturalnej ludzkiego poznania, trans. K. Wolicki, PIW, Warszawa 1977.
23.Lorenz K., Regres człowieczeństwa, trans. A. Tauszyńska, PIW, Warszawa 1986.
24.Musschenga B., Animal Morality and Human Morality, in: B. Musschenga, A. van Harskamp (eds.), What Makes us Moral? On the Capacities and Conditions for Being Moral, New York–London 2013, pp. 99–116.
25.Patterson F., Linden E., The Education of Koko, Holt, Rinehart and Winston, New York 1981.
26.Ramachandran V.S., Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. O czym mówi mózg?, trans. A. Binder, M. Binder, E. Józefowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
27.Ross Ashby W., Wstęp do cybernetyki, trans. B. Osuchowska, A. Gosiewski, PWN, Warszawa 1961.
28.Sadowski B., Chmurzyński J.A., Biologiczne mechanizmy zachowania, PWN, Warszawa 1989.
29.Urbanek A., Na granicy biologii i socjologii, “Nauka Polska” 3–4 (1980), pp. 115–135.
30.Urbanek A., Rewolucja naukowa w biologii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
31.Wickler W., Czy jesteśmy grzesznikami? Prawa naturalne małżeństwa, trans. A.D. Tauszyńska, PIW, Warszawa 1974.
32.Wilson E.O., Sociobiology: The New Synthesis, Harvard University Press, Cambridge, MA 2000.