Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2023.61-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 61 (2023)
Doświadczenie sztuki w fenomenologii kontr-intencjonalnej i nie-intencjonalnej
(Experience of art in counter-intentional and non-intentional phenomenology)

Authors: Andrzej Krawiec ORCID
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny
Keywords: aesthetics phenomenology intentionality counter-intentionality non- intentionality art
Data publikacji całości:2023
Page range:23 (89-111)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article raises the subject of intentionality of art in the light of transformations that counter-intentional phenomenology and non-intentional phenomenology have undergone. The changes to the way intentionality was understood substantially influenced aesthetic reflection and for that reason the starting point for the article is the analysis of Edmund Husserl’s intentional phenomenology followed by counter-intentional phenomenology of Jean-Luc Marion and non-intentional phenomenology of Michel Henry. Next, we will analyse how the ideas were absorbed by the developing phenomenological reflection on art, which paradoxically resulted in counter-reduction of the world and existential opening to experiencing its contents thanks to art. At the same time, the changes in understanding intentionality opened new directions for research into the intentionality of art itself. Therefore, the article aims at pointing towards contemporary research areas for phenomenological aesthetics and also indicates major methodological problems related to counter-intentional and non-intentional research perspective.
Download file

Article file

Bibliography

1.Balthasar, H.U. von (2008). Chwała. Estetyka teologiczna, t. 1: Kontemplacja postaci. Kraków: Wydawnictwo WAM.
2.Bator, A.P. (1999). Intencjonalność sztuki w filozofii Romana Ingardena i Mieczysława Alberta Krąpca. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny we Wrocławiu.
3.Boehm, G. (2014). Opis obrazu. O granicach obrazu i języka. W: Tenże, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, D. Kołacka (red.), (s. 119-143). Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.
4.Chrétien, J.-L. (2000). The Wounded Word: Phenomenology of Prayer. W: Phenomenology and the ‘Theological Turn’. French Debate (s. 147-175). New York: Fordham University Press.
5.Chrétien, J.-L. (2003). Hand to Hand. Listening to the Work of Art. New York: Fordham University Press.
6.Chrétien, J.-L. (2017). Głos widzialny. „Sztuka i Filozofia”, 51, 103-111.
7.Dufrenne, M. (1954). Intentionnalité et Esthétique. Revue Philosophique de la France et de l'Étranger, 144, 75-84.
8.Dufrenne, M. (1973). The Phenomenology of Aesthetic Experience. Evanston: Northwestern University Press.
9.Fink, E. (1966). Studien zur Pbanomenologie 1930-1939. Den Haag: Martinus Nijhoff.
10.Gschwandtner, Ch.M. (2014). Degrees of Givenness. On Saturation in Jean-Luc Marion. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
11.Didi-Huberman, G. (2011). Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
12.Haake, M. (2007). „Powołanie św. Mateusza” Caravaggia. Studium z hermeneutyki obrazu. „Artium Quaestiones”, 18, 37-115.
13.Heidegger, M. (1997). Źródło dzieła sztuki. W: Tenże, Drogi lasu (s. 7-68). Warszawa: Fundacja Aletheia.
14.Henry, M. (2004). La barbarie. Paris: Presses Universitaires de France.
15.Henry, M. (2005). Voir l’invisible. Sur Kandinsky. Paris: Presses Universitaires de France.
16.Henry, M. (2006). Fenomenologia nie-intencjonalna: zadanie fenomenologii przyszłości. W: I. Lorenc, J. Migasiński (red.), Fenomenologia francuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia (s. 418-437). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
17.Henry, M. (2007). Fenomenologia nieintencjonalna: zadanie dla przyszłej fenomenologii. W: tenże, O fenomenologii (s. 145-163). Warszawa: IFiS PAN.
18.Henry, M. (2012). Wcielenie. Filozofia ciała. Kraków: TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów.
19.Husserl, E. (1956). Erste Philosophie. Erster Teil: Kritische Ideengeschichte. Den Haag: Martinus Nijhoff.
20.Husserl, E. (1959). Erste Philosophie. Zweiter Teil: Theorie der phänomenologischen Reduktion. Den Haag: Martinus Nijhoff.
21.Husserl, E. (1973). Zur Phänomenologie der Intersubjektivität. Texte aus dem Nachlass. Dritter Teil: 1929-1935. Den Haag: Martinus Nijhoff.
22.Husserl, E. (1974). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga druga. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
23.Husserl, E. (1975). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga pierwsza. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
24.Husserl, E. (1989). Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
25.Husserl, E. (1990). Idea fenomenologii. Pięć wykładów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
26.Husserl, E. (2000a). Badania logiczne, t. 2/1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
27.Husserl, E. (2000b). Badania logiczne, t. 2/2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
28.Husserl, E. (2009). Medytacje kartezjańskie. Wprowadzenie do fenomenologii. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
29.Husserl, E. (2011). Logika formalna i logika transcendentalna. Próba krytyki rozumu logicznego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
30.Husserl, E. (2013). Doświadczenie i sąd. Badania nad genealogią logiki. Warszawa: Fundacja Aletheia.
31.Ingarden, R. (1970). Studia z estetyki, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
32.Ingarden, R. (1971). U podstaw teorii poznania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
33.Ingarden, R. (1981). O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
34.Janicaud, D. (2009). La phénoménologie dans tous ses états. Paris: Gallimard.
35.Lorenc, I. (2006). Ścieżki ku rzeczom samym współczesnej fenomenologii francuskiej. W: I. Lorenc, J. Migasiński (red.) Fenomenologia francuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia (s. 30-66). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
36.Łaciak, P. (2012). Anonimowość jako granica poznania w fenomenologii Edmunda Husserla. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
37.MacKinlay, S. (2020). Whose Word Is It Anyway? Interpreting Revelation. W: J.-L. Marion, Ch. Jacobs-Vandegeer (red.), The Enigma of Divine Revelation. Between Phenomenology and Comparative Theology (s. 49-64). Dordrecht: Springer.
38.Maldiney, H. (2006). Zarys fenomenologii sztuki. W: I. Lorenc, J. Migasiński (red.), Fenomenologia francuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia (s. 535-555). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
39.Marion, J.-L. (1996). Bóg bez bycia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
40.Marion, J.-L. (2007). Będąc danym. Esej z fenomenologii donacji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
41.Merleau-Ponty, M. (1996a). Oko i umysł. W: Tenże, Oko i umysł. Szkice o malarstwie (s. 15-67). Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
42.Merleau-Ponty, M. (1996b). Widzialne i niewidzialne. Warszawa: Fundacja Aletheia.
43.Migasiński, J. (2006). Fenomenologia francuska jako problem. Topografia „herezji”. W: I. Lorenc, J. Migasiński (red.), Fenomenologia francuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia (s. 7-29). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
44.Murawska, M. (2017). Fenomenologia i sztuka. Wprowadzenie. W: J. Migasiński, M. Pokropski (red.), Główne problemy współczesnej fenomenologii (s. 133-149). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
45.Saison, M. (1999). Le tournant esthétique de la phénoménologie. „Revue d’Esthétique”, 36, 125-140.
46.Seel, M. (2008). Estetyka obecności fenomenalnej. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.
47.Stróżewski, W. (2002). O pięknie. W: Tenże, Wokół piękna. Szkice z estetyki (s. 155-179). Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.
48.Stróżewski, W. (2013a). Piękno transcendentalne. W: Tenże, Logos, wartość, miłość (s. 78-84). Kraków: Wydawnictwo Znak.
49.Stróżewski, W. (2013b). Problematyka piękna. W: Tenże, Logos, wartość, miłość (s. 409-431). Kraków: Wydawnictwo Znak.
50.Tarnowski, K. (2007). Muzyka, filozofia, Transcendencja. W: Tenże, Człowiek i transcendencja (s. 15-25). Kraków: Wydawnictwo Znak.
51.Tarnowski, K. (2017). O pocieszeniu, jakie daje piękno. W: Tenże, Pragnienie metafizyczne (s. 221-234). Kraków: Wydawnictwo Znak.