Studia Paradyskie

ISSN: 0860-8539     eISSN: 2956-4204    OAI    DOI: 10.18276/sp.2023.33-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 33/2023
Przestępstwa seksualne wobec małoletnich w świetle znowelizowanej księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego

Autorzy: Dariusz Mazurkiewicz ORCID
Uniwersytet Szczeciński
Słowa kluczowe: prawo kanoniczne pedofilia przestępstwa seksualne ochrona małoletnich
Data publikacji całości:2023-12
Liczba stron:15 (135-149)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 72

Abstrakt

Pojawiające się oskarżenia wobec niektórych duchownych o wykorzystywanie seksualne osób małoletnich sprawiają, że prawodawca kościelny od wielu lat konsekwentnie zaostrza kanoniczne prawo karne. Celem takiego działania jest zapewnienie ochrony dzieciom i młodzieży. Dokonuje się to w trzech obszarach. Pierwszym jest budowanie systemów prewencyjnych, drugim promulgowanie karnych norm materialnych, trzecim tworzenie, na podstawie istniejącego prawa formalnego, lex specialis dotyczącego procedur zmierzających do ukarania sprawców, a tym samym naprawienia zgorszenia i wyrównania naruszonej sprawiedliwości. Ważne miejsce w całym systemie ochrony małoletnich zawierają karne normy materialne. Ostatnia nowelizacja Kodeksu Prawa Kanonicznego zaszeregowała przestępstwa seksualne popełnione wobec małoletnich i osób z nimi zrównanych jako czyny przeciwko życiu, godności i wolności człowieka, a zatem uznała je za najcięższe przestępstwa kanoniczne. Wykorzystując wcześniejsze normy, prawodawca kościelny najpierw spenalizował szeroko rozumiane czynności seksualne popełnione wobec tych osób, dalej jako przestępcze określił działania zmierzające do uwodzenia lub nakłaniania ich do prezentowania się w scenach pornograficznych, wreszcie do tego typu przestępstw zaliczył szeroko rozumiane nabywanie, przechowywanie, prezentowanie i rozpowszechnianie pornografii zawierającej wizerunki małoletnich. Definicja tych przestępstw niejednokrotnie jest szersza niż w ustawodawstwie państwowym. Dodatkowo w ostatniej nowelizacji prawodawca rozszerzył pojęcie podmiotu zdolnego do popełniania tego typu przestępstw. Kolejna nowelizacja prawa kanonicznego zwiększyła zatem zakres ochrony małoletnich i osób z nimi zrównanych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 82 (1990), s. 1148–1259.
2.Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917), pars II, s. 1–593.
3.Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983),
4.pars II, s. 1–317, zaktualizowany przekład na język polski zatwierdzony podczas 391. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski uchwałą nr 19/391/2022 z 14.03.2022 r.
5.Dokumenty synodalne od 50 do 381 roku, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2006.
6.Dykasteria Nauki Wiary, Norme sui delitti riservati della Congregazione per la Dottrina della Fede (7.12.2021), https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20211011_norme-delittiriservati-cfaith_pl.html (12.04.2023).
7.Franciszek, List apostolski motu proprio «Vos estis lux mundi» (9.05.2019), „L’Osservatore Romano” 159 (2019) 106, s. 10.
8.Franciszek, Rescritto con cui approva le Norme sui delitti riservati della Congregazione per la Dottrina della Fede (7.12.2021), https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/12/07/0825/01732.html (12.04.2023).
9.Franciszek, List apostolski motu proprio Vos estis lux mundi (25.03.2023), https://www.vatican.va/content/francesco/it/motu_proprio/documents/20230325-motu-proprio-vos-estis-lux-mundi-aggiornato.html (12.04.2023).
10.Franciszek, Rescript from 17.12.2019 to introduce some amendments to the „Normae de gravioribus delictis”, https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2019/12/17/191217a.html (12.04.2023).
11.Franciszek, Konstytucja apostolska Pascite gregem Dei (23.05.2021), https://www.vatican.va/content/francesco/it/apost_constitutions/documents/papa-francesco_costituzione-ap_20210523_pascite--gregem-dei.html (14.04.2021).
12.Jan Paweł II, List apostolski motu proprio Sacramentorum sanctitatis tutela, „Acta Apostolicae Sedis” 93 (2001), s. 737–739.
13.Kongregacja Nauki Wiary, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis (18.05.2001), „Acta Apostolicae Sedis” 93 (2001), s. 785–788.
14.Kongregacja Nauki Wiary, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), „Acta Apostolicae Sedis” 102 (2010), s. 419–434.
15.Kongregacja Świętego Oficjum, Instructio de modo procedendi in causis sollicitationis, Typis Polyglottis Vaticanis 1962.
16.Księgi pokutne (tekst łaciński, grecki i polski), red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2011.
17.Paweł VI, Motu proprio Ministeria quaedam (15.08.1972), „Acta Apostolicae Sedis” 64 (1972), s. 529–534.
18.Astigueta D., Ultime modfiche al motu proprio delicta graviora, [w:] Il quindicesimo anniversario dell’istituto di diritto canonico „Ad instar facultatis” dell’Universita Cattolica Pazmany Peter, red. S. Szuromi, Budapeszt 2011, s. 69–87.
19.Przestępstwa seksualne wobec małoletnich w świetle znowelizowanej księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego149
20.Bączkowicz F., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 3, wyd. III, Opole 1958.
21.Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary (normy materialne i proceduralne), Tarnów 2019.
22.Celary I., Uczestnictwo wiernych świeckich w celebracji Eucharystii w świetle instrukcji Redemptionis sacramentum, „Studia Warmińskie” 18 (2006), s. 253–260.
23.Cito D., Las nuevas normas sobre los «delicta graviora», „Ius Canonicum” 50 (2010), s. 643–658
24.Composta D., Commento al cann.731-746, [w:] Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P.V. Pinto, Rzym 1985, s. 462–467.
25.Cucci G., Zollner H., Kościół a pedofilia, Kraków 2011.
26.Gajda P., Sankcje karne w Kościele w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II oraz późniejszych zmian i uzupełnień. Studium kanoniczno-pastoralne, Tarnów 2008.
27.Jone H., Commentarium in Codicem Iuris Canonici, Paderborn 1955.
28.Khoury J., Commento al cann.573-663, [w:] Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P.V. Pinto, Rzym 1985, s. 342–406.
29.Lempa F., Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi, Białystok 2013.
30.Mazurkiewicz D., Normae substantiales w liście apostolskim papieża Franciszka Vos estis lux mundi w świetle wcześniejszego prawodawstwa powszechnego i polskiego prawa partykularnego, „Studia Koszalińsko--Kołobrzeskie” 28 (2021), s. 457–474.
31.Mazurkiewicz D., Znowelizowane powszechne przepisy prawa kanonicznego dotyczące ochrony małoletnich przed przestępstwami seksualnymi, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 30 (2022) 2, s. 195–216.
32.Nigro F., Commento al cann.1311-1399, [w:] Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P.V. Pinto, Rzym 1985, s. 749–824.
33.Pokorski K., Utrata urzędu kościelnego, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 27 (2020), s. 561–569.
34.Rudzińska K., Kara wydalenia ze stanu duchownego, „Prawo Kanoniczne” 53 (2010) 1–2, s. 203–231.
35.Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne, część szczegółowa, Warszawa 2003