Studia Paradyskie

ISSN: 0860-8539     eISSN: 2956-4204    OAI    DOI: 10.18276/sp.2022.32-06
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 32/2022
Przyczyny odmowy wszczęcia dochodzenia wstępnego w przypadkach oskarżeń wobec duchownych o czyny contra sextum z osobami małoletnimi
(Reasons for Refusing to Initiate a Preliminary Investigation in Cases of Accusations against Clergy for Acts contra sextum with Minors)

Authors: Dariusz Mazurkiewicz ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Keywords: crimes contra sextum canonical preliminary investigation reasons for refusing to initiate an investigation
Data publikacji całości:2022
Page range:23 (121-143)
Cited-by (Crossref) ?:
Downloads ?: 205

Abstract

The usual procedure of the ordinary or the hierarch when receiving information about an offense of a cleric contra sextum committed against a minor or a person legally equated with him, is to initiate a preliminary investigation. Such action is necessary whenever the allegation of a crime appears at least probable. Its purpose is to investigate whether fumus delicti exists in a specific case. This is done by collecting evidence in the form of hearing the person who made the report, the alleged victim, witnesses, or the accused himself, and collecting documents that make the accusation probable or undermining it. After the proceedings are completed, the evidence is sent to the Congregation for the Doctrine of the Faith or another competent department. Canon law, however, provides for situations in which an ecclesiastical superior should not initiate a preliminary investigation after receiving a report of an offense. This is mainly the case when the accusation seems improbable. This type of case includes circumstances where the accused was not a clergyman at the time of the crime, the alleged victim was no longer a minor, and if it is obvious that the accused could not be present at the scene of the crime. It is not a taxonomic calculation, but other circumstances that would result in a refusal to initiate a preliminary investigation would also have to result from the impossibility of the crime, and never from an arbitrary decision of the church superior. However, even in these situations, the ordinary or the hierarch must inform the Holy See of his decision. In addition, as a reason for refusing to initiate an investigation, one should indicate situations where it is unnecessary, because the church authority has received sufficient evidence from state law enforcement agencies, or when the act is notorious due to the verdict issued by the state court, or when the accused admits to the accused of the acts, with the simultaneous presentation of at least general evidence confirming the guilt. In addition, no evidence proceedings are instituted in the case of accusations brought against the deceased.
Download file

Article file

Bibliography

1.Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 82 (1990), s. 1148–1259.
2.Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75 (1983), pars II, s. 1–317, tłum. polskie, Poznań 1984, zaktualizowany przekład na język polski zatwierdzony podczas 390. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski uchwałą nr 22/390/2021 z dnia 18.11.2021.
3.Franciszek, List apostolski motu proprio „Come una madre amorevole” (4.06.2016), AAS 108 (2016), s. 715–717.
4.Franciszek, List apostolski motu proprio „Vos estis lux mundi” (9.05.2019), L’Osservatore Romano 159 (2019) 106, s. 10.
5.Jan Paweł II, Litterae apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum sanctitatis tutela (30.04.2001), AAS 93 (2001), s. 737–739, tekst po modyfikacjach Kongregacji Nauki Wiary zatwierdzonych przez papieża Benedykta XVI w dniu 21 maja 2010 r., Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), AAS 102 (2010), s. 419–434.
6.Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia. Tekst przyjęty na mocy uchwały nr 13/366/2014 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 8 października 2014 r., znowelizowany na mocy uchwały nr 5/376/2017 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 6 czerwca 2017 r.
7.Kongregacja Nauki Wiary, Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich, tekst polski za: Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny, dokumenty, komentarze, red. P. Studnicki, M. Dalgiewicz, Ząbki 2020, s. 46–56.
8.Penitencjaria Apostolska, Nota o ważności forum wewnętrznego i nienaruszalności pieczęci sakramentalnej, „L’Osservatore Romano” 148 (2019), s. 7–8.
9.Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 366.
10.Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 2447.
11.Amo L., Dowody, [w:] Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 1147–1190.
12.Astigueta D., Lo scandalo nel CIC: significato e portata giuridica, „Periodica” 92 (2003), s. 589–651.
13.Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary (normy materialne i proceduralne), Tarnów 2019.
14.Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.
15.Burchard Ł., Kategoria poczytalności prawnokarnej w systemie prawa kanonicznego, „Łódzkie Studia Teologiczne” 26 (2017) 4, s. 73–110.
16.Erlebach G., Dzięga A., Krukowski J., Sztychmiler R., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 5: Księga VII. Procesy, Poznań 2007.
17.Grycan E., Ocena zmiany art. 240 § 1 k.k. przez rozszerzenie zawartego w nim katalogu czynów zabronionych o art. 197 § 3 i 4 k.k, „Zeszyty Prawnicze” 18 (2018) 2, s. 125–140.
18.Kamiński K., Zdrada tajemnicy sakramentalnej i sekretu spowiedzi w prawodawstwie kościelnym, „Kościół i Prawo” 21 (2019) 1, s. 101–123.
19.Krzywkowska J., Zdolność świadków do składania zeznań przed sądami kościelnymi, „Roczniki Nauk Prawnych” 29 (2019) 4, s. 141–153.
20.Loza F., Proces karny, [w:] Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 1288–1298.
21.Majer P., Przełożony kościelny a notitia criminis w sprawie zastrzeżonego dla Kongregacji Nauki Wiary przestępstwa przeciwko VI przykazaniu Dekalogu, „Annales Canonici” 17 (2021) 2, s. 49–81.
22.Masłowska P., Stosowanie art. 240 k.k. w przypadku przestępstwa przeciwko małoletnim, „Probacja” 4 (2019), s. 139–158.
23.Mazur K., Dochodzenie wstępne w sprawie duchownych podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciw szóstemu przykazaniu dekalogu z nieletnim, „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 34 (2021), s. 123–142.
24.Mazurkiewicz D., Kanoniczne środki zapobiegawcze w przypadku oskarżeń o czyny contra sextum Decalogi praeceptum z osobami małoletnimi, „Studia Paradyskie” 31 (2021), s. 143–161.
25.Miziński A., Element kanonicznego procesu karno-administracyjnego, „Roczniki Nauk Prawnych” 13 (2003) 2, s. 127–159.
26.Miziński A., Natura, przedmiot i podmioty dochodzenia wstępnego w kanonicznym postępowaniu karnym, „Prawo – Administracja – Kościół” 5 (2001) 1, s. 53–89.
27.Morgante M., I sacramenti nel Codice di Diritto Canonico. Commento giuridico-pastorale, Torino 1986.
28.Nigro F., Libro VI: Le sanzioni nella Chiesa, cann. 1311–1399, [w:] Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P. Pinto, Roma 1985, s. 749–824.
29.Pieron B., Tajemnica zawodowa (duszpasterska) duchownego, „Annales Canonici” 12 (2016), s. 131–153.
30.Skonieczny P., Przestępstwa contra mores a misja Kościoła w sytuacji zgorszenia, „Sympozjum” 20 (2016) 2, s. 73–96.
31.Syryjczyk J., Sankcje w Kościele, część ogólna, komentarz, Warszawa 2008.
32.Szafrański W., Pewność moralna w kościelnym wyroku sądowym, „Prawo Kanoniczne” 1 (1958) 1–2, s. 281–307.
33.D. Mazurkiewicz, Przyczyny odmowy wszczęcia dochodzenia wstępnego w przypadkach oskarżeń wobec duchownych o czyny contra sextum z osobami małoletnimi, „Studia Paradyskie” 32 (2022), s. 121–143. https://doi.org.pl10.18276/sp.2022.32-06