Studia Maritima


ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2023.36-12
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 36 2023
The M. Jebsen Shipping Company in Apenrade, Schleswig-Holstein: Coastal Shipping in Europe, 1878–1885
(M. Jebsen Shipping Company w Apenrade, Szlezwik-Holsztyn: Żegluga przybrzeżna w Europie, 1878–1885)

Autorzy: Bert Becker ORCID
The University of Hong Kong Department of History
Słowa kluczowe: Rewolucja w transporcie Morze Bałtyckie Żegluga przybrzeżna Przedsiębiorstwa żeglugi parowej Armator Kapitanowie
Data publikacji całości:2023
Liczba stron:24 (69-92)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł analizuje rewolucję transportową XIX wieku, koncentrując się na żegludze przy- brzeżnej i morskiej bliskiego zasięgu. Wskazuje, że pomimo kluczowej roli, jaką odegrały w rewolucji przemysłowej w Europie i Stanach Zjednoczonych, statki żeglugi przybrzeżnej napędzane parą były albo ignorowane, albo bagatelizowane przez historyków. Może to wynikać z niedostatku zachowanych zapisów. Szczęśliwym wyjątkiem jest archiwum M. Jebsen Shipping Company w Aabenraa w Danii. Zachowane kopie listów pozwalają prześledzić wczesną historię firmy w europejskiej żegludze przybrzeżnej i bliskiego zasięgu, a także pracę jej założyciela Michaela Jebsena i jego sieci. Artykuł analizuje ogólną pozycję bałtyckiego portu Aabenraa (lub Apenrade), bastionu żaglowców w Szlezwiku-Holsztynie w Danii (później w Prusach w Niemczech) oraz postawy lokalnej sieci inwestorów, którzy z racjonalnych i emocjonalnych powodów okazali się niechętni przejściu z żagli na parę. Jedynym wyjściem dla Jebsena było założenie spółki armatorskiej, w której większość udziałów przejął on sam, członek rodziny i kilku przyjaciół biznesowych spoza jego rodzinnego miasta, w tym bracia Diederichsen z Hamburga. Bracia byli w stanie przekształcić firmę stoczniową swoich krewnych, Georga, Bernharda i Hermanna Howaldtów w Kilonii, w stocznię domową Jebsena, która do 1930 r. budowała większość statków jego firmy. Ta trójstronna sieć finansowania i budowy statków zapewniła sukces działalności Jebsena na wodach europejskich w latach 1878–1885, a nawet w Azji Wschodniej. Kolejnym kluczowym czynnikiem była sieć kapitanów żeglujących w regionie morskim między północną Rosją a południową Hiszpanią. Ze swojego biura w Aabenraa Jebsen stale i intensywnie informował swoich kapitanów listownie i telegramami o sprawach technicznych i personalnych, a także o lukratywnych kontraktach frachtowych. Ta korespondencja, zachowana w archiwach firmy, pokazuje również system zasad, które Jebsen ściśle monitorował i sankcjonował. Prowadzenie statku w sposób jak najbardziej ekonomiczny było stałym tematem jego listów do kapitanów. W artykule podjęto próbę połączenia perspektywy makro i mikro w opisie i analizie tła i wczesnej historii europejskiego przedsiębiorstwa żeglugi parowej obsługującego małe i średnie statki handlowe na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX wieku.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archival Sources
2.Jebsen and Jessen Historical Archives (further: JJHA), A: Firmenarchiv [Company Archives] (further: A), Aabenraa, Denmark:
3.JJHA, A01-01-211: Letter Copy Book, 08.10.1883–17.12.1883.
4.JJHA, A01-01-214: Letter Copy Book, 28.05.1884–22.09.1884.
5.JJHA, A01-01-287: Letter Copy Book, 04.12.1878–26.11.1879.
6.JJHA, A01-01-291: Letter Copy Book, 02.08.1882–25.11.1882.
7.JJHA, A01-01-307: Letter Copy Book, 07.05.1883–22.10.1885.
8.JJHA, A01-01-310: Letter Copy Book, 30.08.1897–25.06.1898.
9.JJHA, A01-01-314: Letter Copy Book, 04.04.1896–13.06.1898.
10.JJHA, A01-01-315: Letter Copy Book, 08.10.1889–20.03.1890.
11.JJHA, A01-01-318: Letter Copy Book, 10.02.1890–02.04.1896.
12.JJHA, A01-01-321: Letter Copy Book, 01.08.1882, 02.12.1882–11.06.1883.
13.Newspapers and magazines
14.Hansa: Zeitschrift für Seewesen, 1878
15.Norddeutsche Allgemeine Zeitung, 1884
16.References
17.Armstrong, John. “The Role of Short-Sea, Coastal, and Riverine Traffic in Economic Development since 1750.” In: Maritime History as World History, ed. Daniel Finamore, 115–129. Salem, MA: Peabody Essex Museum, 2004.
18.Armstrong, John. The Vital Spark: The British Coastal Trade, 1700-1930. St. John’s, Newfoundland: International Maritime Economic History Association, 2009.
19.Armstrong, John, and Andreas Kunz. “Introduction: Coastal Shipping and the European Economy.” In: Coastal Shipping and the European Economy, 1750–1980, eds. John Armstrong, and Andreas Kunz, 1–9. Mainz: Von Zabern, 2002.
20.Becker, Bert. “The German Colony of Kiaochow and Its Postal Steamer Service, 1898–1914.” International Journal of Maritime History 21 (2009), 1: 201–238.
21.Becker, Bert. “Coastal Shipping in East Asia in the Late Nineteenth Century.” Journal of the Royal Asiatic Society Hong Kong Branch 50 (2010): 245–302.
22.Becker, Bert. “Globalisierung und Küstenschiffahrt in der Ostsee und in Ostasien im 19. Jahrhundert.” Blätter für deutsche Landesgeschichte 147 (2011): 397–424.
23.Becker, Bert. Michael Jebsen: Reeder und Politiker 1835–1899: Eine Biographie. Kiel: Ludwig, 2012.
24.Becker, Bert. “Skibsreder Michael Jebsen, Aabenraa (1835–1899): En kreativ iværksætter på et globalt marked.” In: Historier fra bybakken: Årsskrift for Aabenraa Byhistoriske Forening, eds. Kim Furdal, et.al., 6–26. Aabenraa: Aabenraa Byhistoriske Forening and Museum Sønderjylland, 2013.
25.Becker, Bert. “Michael Jebsen (1835–1899): Ein politischer Unternehmer in Nordschleswig.” Zeitschrift der Gesellschaft für Schleswig-Holsteinische Geschichte 139 (2014): 155–177.
26.Becker, Bert. France and Germany in the South China Sea, c. 1840–1930: Maritime Competition and Imperial Power. Cham: Palgrave Macmillan: Cambridge Imperial and Post-Colonial Studies, 2021.
27.Berghoff, Hartmut, and Jörg Sydow. “Unternehmerische Netzwerke – Theoretische Konzepte und historische Erfahrungen.” In: Unternehmerische Netzwerke: Eine historische Organisationsform mit Zukunft? eds. Hartmut Berghoff, and Jörg Sydow, 9–43. Stuttgart: Kohlhammer, 2017.
28.Brockstedt, Jürgen. “Wirtschaftlicher Aufstieg und soziale Mobilität in deutschen Seefahrerregionen vom 17. bis 19. Jahrhundert: Probleme einer partiellen und abgebrochenen Modernisierung.” In: Arbeit, Mobilität, Partizipation, Protest: Gesellschaftlicher Wandel in Deutschland im 19. und 20. Jahrhundert, eds. Jürgen Bergmann, and Hermann-Josef Rupieper, 99–158. Opladen: Westdeutscher Verlag, 1986.
29.Brockstedt, Jürgen. “Seefahrende an deutschen Küsten im Zeitalter der Industrialisierung (1815–1914).” In: Seefahrt an deutschen Küsten im Wandel 1815–1914, ed. Jürgen Brockstedt, 15–38. Neumünster: Wachholtz, 1993.
30.Dear, Ian, ed. The Oxford Companion to Ships and the Sea. Oxford: Oxford University Press, 2006.
31.Graham, Gerald S. “The Ascendancy of the Sailing Ship 1850–85.” The Economic History Review IX (1956/7): 74–88.
32.Hänisch, Adolf von. Jebsen & Co. Hongkong: China-Handel im Wechsel der Zeiten 1895–1945. Apenrade: Self-Published, 1970.
33.Hassel, Emma von. Michael Jebsen: Das Leben des Schiffsreeders und die Chronik seiner Vorfahren. Apenrade: Boje’s, 1953.
34.Hieke, Ernst. Die Reederei M. Jebsen A.G. Apenrade. Hamburg: Hamburgische Bücherei, 1953.
35.Kirkaldy, Adam. British Shipping: Its History, Organisation and Importance. London: K. Paul, 1914.
36.Kludas, Arnold. “Postdampfer nach Tsingtau: Die Reederei M. Jebsen 1898–1901.” In: Die Geschichte der deutschen Passagierschiffahrt. Vol. 2, ed. Arnold Kludas, 204–207. Hamburg: Kabel, 1987.
37.Kocka, Jürgen. Unternehmer in der deutschen Industrialisierung. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1975.
38.Mielcarek, Andrzej. Rozwój Floty Żeglugi Pruskich Portów Południowego i Wschodniego Wybrzeża Bałtyku w Latach 1815–1914. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1993.
39.Miller, Laura, and Arne Cornelius Wasmuth. The Three Mackerels: The Story of the Jebsen and Jessen Family Enterprise. Hong Kong: Hongkongnow.com, 2008.
40.Miller, Michael M. Europe and the Maritime World: A Twentieth Century History. Cambridge: Cambridge University Press, 2012.
41.Møller Nielsen, Erik. Fra klamp til konstruktion: Fra håndværk til ingeniørkunst i Aabenraa’s sejlskibsbyggeri ca. 1800–1880. Aabenraa: Museumsrådet for Sønderjyllands amt, 2000.
42.Mørkegaard, Ole. “Von Holz und Segel zu Eisen und Dampf: Strukturelle Hindernisse und Konsequenzen eines technischen Umstellungsprozesses in der Apenrader Seefahrt.” In: Seefahrt an deutschen Küsten im Wandel 1815–1914, ed. Jürgen Brockstedt, 69–88. Neumünster: Wachholtz, 1993.
43.Ostersehlte, Christian. Von Howaldt zu HDW: 165 Jahre Entwicklung von einer Kieler Eisengießerei zum weltweit operierenden Schiffbau- und Technologiekonzern. Hamburg: Koehler-Mittler, 2004.
44.Schlaikier, Hans. Apenrader Schiffahrts-Chronik. Apenrade: Wohlenberg, 1929. Schmelzkopf, Reinhart. “Reederei Michael Jebsen, Apenrade/Aabenraa.” Strandgut 33
45.(1994): 27–50.
46.Schütt, Hans-Friedrich. “Apenrade.” In: Schiffahrt und Häfen von Tondern bis Brunsbüttel, von Hadersleben bis Schleswig: Ein geschichtlicher Überblick von den Anfängen bis heute, ed. by Industrie- und Handelskammer zu Flensburg, 171–187. Flensburg: Westphalen, 1971.
47.Schütt, Hans-Friedrich, and Lorenzen, Emil. “Flensburg.” In: Schiffahrt und Häfen von Tondern bis Brunsbüttel, von Hadersleben bis Schleswig: Ein geschichtlicher Überblick von den Anfängen bis heute, ed. by Industrie- und Handelskammer zu Flensburg, 89–151. Flensburg: Westphalen, 1971.
48.So, Fion Wai Ling. Germany’s Colony in China: Colonialism, Protection and Economic Development in Qingdao and Shandong, 1898–1914. Abington and New York: Routledge, 2019.
49.Spethmann, Catharina. Schiffahrt in Schleswig-Holstein 1864–1939. Unpublished PhD thesis, University of Kiel, 2002.
50.Westphal, Gerhard. Lexikon der Schiffahrt. Reinbek: Rowohlt, 1981.
51.Wischermann, Clemens, and Anne Nieberding. Die institutionelle Revolution: Eine Einführung in die deutsche Wirtschaftsgeschichte des 19. und frühen 20. Jahrhunderts. Stuttgart: Steiner, 2004.
52.Witt, Jann Markus. Master next God? Der nordeuropäische Handelsschiffskapitän vom 17. bis zum 19. Jahrhundert. Hamburg: Convent, 2001.