Abstrakt
W artykule na podstawie koncepcji enklaw opisano inicjatywy kulturalne i edukacyjne Stowarzyszenia Miłośników Kultury Łemkowskiej. Autorka zwraca uwagę na dwoisty charakter inicjatyw stowarzyszenia. Z jednej strony bowiem działania polegają na integrowaniu społeczności wokół wspólnych wartości, uwydatnianiu różnicy kulturowej, podtrzymaniu odrębności, czyli zamykaniu się przed wpływami rozmywającymi odmienność etniczną Łemków. Jest to więc umacnianie granic enklawy etnicznej. Z drugiej zaś strony te same inicjatywy są wyrazem otwierania się Łemków na środowisko, „wychodzenia z cienia”, otwartego prezentowania swojej kultury i pełnoprawnego uczestniczenia w życiu kulturalnym środowiska i poza nim.