Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2023.2.21-15
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / nr 2 (21) 2023
„Parkinson jest chorobą dla samotników”. O autopatografii Richarda Wagnera
(“Parkinson is a disease for lorens”. On Richard Wagner’s autopathography)

Authors: MAŁGORZATA OKUPNIK ORCID
Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu
Keywords: autopathographies Parkinson’s disease Richard Wagner
Data publikacji całości:2023
Page range:14 (255-268)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The purpose of my essay is to attempt at assuming a “metaphysical approach” (postulated by Oliver Sacks) and at empathetic reading of stories written by patients with Parkinson’s disease. The disease is chronic, incurable and results in the loss of control over one’s body and physicality. It is visible from the outside, causing stigma and making it difficult to accept or tame. The analysis covers the autopatography of Romanian-German writer Richard Wagner. The author is trying to bring down the wall of incomprehension and describe what they are going through from their point of view.
Download file

Article file

Bibliography

1.Blanken, Henk. Da stirbst du nicht dran. Was Parkinson mir gibt. Tłum. Bärbel Jänicke. Ostfildern: Patmos Verlag, 2017.
2.Boruszkowska, Iwona. „Autopatografie”. Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 2 (2016): 125–135.
3.Cancelliere, Michela. Pani Parkinson. Historia kobiety, która nigdy się nie poddała. Tłum. Krystyna Kozak. Kielce: Jedność, 2008.
4.Chojnacka-Kuraś, Marta. „Kiedy walka staje się podróżą. O przeobrażeniach metafor opisujących doświadczenie chorowania z uwzględnieniem typu i fazy choroby”. Prace Filologiczne 73 (2019): 33–48.
5.Dubiel, Helmut. Tief im Hirn. München: Kunstmann, 2006.
6.Dunlap-Shohl, Peter. My Degeneration: A Journey Through Parkinson’s. Philadelphia: Penn State University Press, 2015.
7.Fox, Michael J. A Funny Thing Happened on the Way to the Future: Twists and Turns and Lessons Learned. New York: Hyperion, 2010.
8.Fox, Michael J. Lucky Man. Memoir. New York: Hyperion, 2002.
9.Fox, Michael J. Nieuleczalny optymista. Zawsze patrząc w górę. Tłum. Agnieszka Wyszogrodzka- -Gaik. Warszawa: Świat Książki, 2010.
10.Fox, Michael J. No Time Like the Future: An Optimist Considers Mortality. New York: Flatiron Books, 2020.
11.Haines, Brigid. „Begegnung mit einer Krankheit: Richard Wagners Herr Parkinson im internationalen Vergleich”. W: Wendemanöver. Beiträge zum Werk Richard Wagners, red. Enikő Dácz, Christina Rossi, 161–172. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet, 2018.
12.Janus-Sitarz, Anna. „Walka z guzikami, czyli literackie oswajanie parkinsona”. W: Literatura piękna i medycyna, red. Maciej Ganczar, Piotr Wilczek, 317–331. Kraków: homini, 2015.
13.Jones, David. Next to Me. Luck, Leadership and Living with Parkinson’s. Boston–London: Nicholas Brealey Publishing, 2005.
14.Kazimierska, Iwona. „Choroba Parkinsona to nie tylko choroba mózgu”. Puls Medycyny, 11.04.2019. Dostęp 25.10.2022. https://pulsmedycyny.pl/choroba-parkinsona-to-nie-tylko-choroba-mozgu-958300.
15.Kosowicz, Mariola. „Psychologiczne aspekty opieki nad umierającymi i ich rodzinami”. W: Prawda umierania i tajemnica śmierci, red. Mirosław Górecki, 258–281. Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie, 2010.
16.Krynicki, Ryszard, Katarzyna Kubisiowska. „Charakter pisma”. Tygodnik Powszechny 49 (2019). dostęp 25.10.2022. https://www.tygodnikpowszechny.pl/charakter-pisma-161370.
17.Ładoń, Monika. Choroba jako literatura. Studia maladyczne. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, 2019.
18.Möller, Barbara. „Mein Stuhl hat Armlehnen, sonst falle ich runter”. Welt, 28.05.2015. Dostęp
19.25.10.2022. https://www.welt.de/kultur/literarischewelt/article141611150/Mein-Stuhl-hat-Armlehnen-sonst-falle-ich-runter.html.
20.Mork, Andrea. Richard Wagner als politischer Schriftsteller: Weltanschauung und Wirkungsgeschichte. Frankfurt–New York: Campus Verlag, 1990.
21.Okupnik, Małgorzata. W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje. Kraków: Universitas, 2018.
22.Omyliński, Janusz. „Pisarz Jerzy Pilch otwarcie opowiada o życiu z chorobą Parkinsona”, 24.07.2021. Dostęp 25.10.2022. https://natemat.pl/24501,pisarz-jerzy-pilch-otwarcie-opowiada-o-zyciuz-choroba-parkinsona.
23.Palfreman, Jon. Prześcignąć parkinsona. Tłum. Katarzyna Sapeta-Czajka. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2018.
24.Parkinson, Michael. Muhammad Ali: A Memoir. London: Hodder&Stoughton, 2016.
25.Pilch, Jerzy. Drugi dziennik. 21 czerwca 2012 – 20 czerwca 2013. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
26.Pilch, Jerzy, Inne ochoty. Jerzy Pilch w rozmowach z Eweliną Pietrowiak. Część 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
27.Pilch, Jerzy. Trzeci dziennik. 7 maja 2017 – 15 lipca 2018. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.
28.Reuter, Iris. Choroba Parkinsona. Tłum. Małgorzata Góral, Marta Nowakowska-Kotas. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2019.
29.Rifkin, Jeremy. The Empathic Civilization: The Race to Global Consciousness in a World in Crisis. London: Tarcher Perigee, 2009.
30.Rossi, Christina. „Einführung in Leben und Werk Richard Wagners”. W: Poetologik. Der Schriftsteller Richard Wagner im Gespräch, red. Richard Wagner, Christina Rossi, 11–16. Klagenfurt: Wieser Verlag, 2017.
31.Rudzińska, Monika, Andrzej Szczudlik. Parkinsonizm. Atlas. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.
32.Rykiel, Sonia, Judith Perrignon. N’oubliez Pas Que Je Joue. Paris: L’Iconoclaste, 2012.
33.Sacks, Oliver. Przebudzenia. Tłum. Piotr Jaśkowski. Poznań: Zysk i S-ka, 2011.
34.Schöpfer, Linus. „«Viele glauben, ich sei betrunken». Parkinson hat das Leben von Schriftsteller Richard Wagner verändert – brutal”. Tagesanzeiger, 24.06.2015. Dostęp 25.10.2022. https://www.tagesanzeiger.ch/kultur/buecher/viele-glauben-ich-sei-betrunken/story/20282952.
35.Sławek, Jarosław. „Choroba Parkinsona – jak właściwie rozpoznawać, skutecznie i bezpiecznie leczyć?”. Forum Medycyny Rodzinnej 6 (2014): 281–291.
36.Stramecka-Czerw, Barbara. Pomimo Parkinsona jestem. Kędzierzyn-Koźle: Self Publishing, 2015.
37.Thorwald, Jürgen. Kruchy dom duszy. Porywająca historia zuchwałych pionierów neurochirurgii. Tłum. Wawrzyniec Sawicki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
38.Wagner, Richard. Herr Parkinson. München: Knaus, 2015.
39.Zierkiewicz, Edyta. „Patografia jako zjawisko kulturowe i jako narzędzie nadawania znaczeń chorobie przez współczesnych pacjentów”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja 1 (2012): 49–61.