Autobiografia Literatura Kultura Media


ISSN: 2353-8694    OAI    DOI: 10.18276/au.2019.1.12-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / nr 1 (12) 2019
Śmierć zwierząt w narracjach autobiograficznych osadników na "Ziemiach Odzyskanych". Uwagi o obecności
(The death of animals in the autobiographical narratives of Polish settlers in the former-German "Recovered Territories". Remarks on the idea of presence)

Authors: MAŁGORZATA PRACZYK ORCID
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Historii
Keywords: death animals memory memoirs Recovered Territories
Data publikacji całości:2019-01-31
Page range:15 (41-55)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article discusses the presence of animals in the memoirs of Polish settlers arriving after World War II to the so called "Recovered Territories" that were acquired from Germany. The settlers’ memoirs analyzed here come from post-war memoir competitions. They provide unique insight into aspects of the private life and everyday experiences of settlers that were previously overlooked in studies on the history of post-war migration to these areas and the everyday life of those involved. The analysis of these sources shows that the presence of animals was often present in various ways in settlers’ narratives. The death of animals form the basis of my case study because it was frequently described by settlers in their memoirs. Such experiences are interesting because they offer insight into different types of relationships between people and animals, which at the most basic level can be divided into those characterized by empathy and those that are characterized by a complete insensitivity. Descriptions of the death of animals also allow us to perceive the ambiguity of interspecies dependencies of people and non-humans, while also eliminating the stereotypical division of the world marked by the partition of people and animals.
Download file

Article file

Bibliography

1.Baratay, Éric. Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii. Tłum. Paulina Tarasewicz. Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku, 2014.
2.Barcz, Anna. Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej. Katowice: „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, 2016.
3.Braidotti, Rosi. Po człowieku. Tłum. Joanna Bednarek, Agnieszka Kowalczyk. Warszawa: Wydaw¬nictwo Naukowe PWN, 2014.
4.Burt, Jonathan. Szczur. Tłum. Andrzej Leśniak. Kraków: Universitas, 2006.
5.Czerniakiewicz, Jan. Repatriacja ludności polskiej z ZSRR. 1944–1948. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
6.Derrida, Jacques. L’animal que donc je suis. Paris: Galilée, 2006.
7.Dulczewski, Zygmunt, Andrzej Kwilecki, oprac. Pamiętniki osadników ziem odzyskanych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1970.
8.Dziurzyński, Patrycy. Osadnictwo rolne na Ziemiach Odzyskanych. Warszawa: Ludowa Spółdziel¬nia Wydawnicza, 1983.
9.Fernández-Armesto, Felipe. Więc myślisz, że jesteś człowiekiem? Krótka historia ludzkości. Tłum. Paweł Kruk. Poznań: Rebis, 2006.
10.Gerlich, Halina. „Obrazy świata minionego – oswajanie Ziem Zachodnich. Analiza jednego przy¬padku w świetle relacji autobiograficznych”. Etnografia Polska, 38 (1994), 1–2: 25–50.
11.Gosk, Hanna. „«Niby w pogoni, niby w ucieczce…». Autobiografia pograniczna w warunkach pol¬skich – jeden zgrzebny przykład o pewnej reprezentatywności”. W: Autobiografie (po)graniczne, red. Tatiana Czerska, Inga Iwasiów, 241–256. Kraków: Universitas, 2016.
12.Haraway, Donna. The Companion Species Manifesto. Dogs, People, and Significant Others. Chicago: Prickly Paradigm Press, 2000.
13.Haraway, Donna. When Species Meet. Minneapolis–London: University of Minnesota Press, 2008.
14.Izdebski, Adam. Średniowieczni Rzymianie i przyroda. Interdyscyplinarna historia środowiskowa. Kraków: Historia Iagellonica, 2018.
15.Kaźmierska, Kaja. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z zagłady. Kraków: Nomos, 2008.
16.Kaźmierska, Kaja. „Szkoła Chicago. Wprowadzenie”. W: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. Kaja Kaźmierska, 17–30. Kraków: Nomos, 2012.
17.Kersten, Krystyna. Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej. Studium historyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974.
18.Kersten, Krystyna, Tomasz Szarota. Wstęp do Wieś polska 1939–1948. Materiały konkursowe, oprac. Krystyna Kersten, Tomasz Szarota. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
19.Konczal, Agata Agnieszka. Antropologia lasu. Leśnicy a percepcja i kształtowanie wizerunków przy¬rody w Polsce. Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UAM – IBL PAN. Wydawnictwo, 2017.
20.Kosiński, Krzysztof. „Pamiętnikarstwo konkursowe jako źródło historyczne”. Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały 6 (2003): 133–145.
21.Latour, Bruno. Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji. Tłum. Agata Czarnacka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009.
22.Łach, Stanisław. Osadnictwo miejskie na ziemiach odzyskanych w latach 1945–1950. Słupsk: Wyż¬sza Szkoła Pedagogiczna, 1996.
23.Łach, Stanisław. Osadnictwo wiejskie na ziemiach zachodnich i północnych Polski w latach 1945–1950. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1983.
24.Łaptos, Józef. Humanitaryzm i polityka. Pomoc UNRRA dla Polski i polskich uchodźców w latach 1944–1947. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2018.
25.Mach, Zdzisław. Niechciane miasta. Migracja i tożsamość społeczna. Kraków: Universitas, 1998.
26.Praczyk, Małgorzata. Pamięć środowiskowa we wspomnieniach osadników na „Ziemiach Odzyska¬nych”. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Historii UAM, 2018.
27.Szarota, Tomasz. „Dokumenty autobiograficzne w badaniach dziejów najnowszych”. Pamiętni¬karstwo Polskie 4 (1972): 76–84.
28.Wylegała, Anna. Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich „Ziem Odzyskanych”. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2014.
29.Żółkoś, Monika, „Mikro-formy i makro-lęki. Owady jako wyzwanie dla animal studies”. W: Zwie¬rzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barcz, Dorota Łagodzka, 34–45. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, 2015.
30.Archiwum Akt Nowych, Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa, Pamiętniki Ziem Zachodnich, sygn. 11959, J. Krukowski.
31.Instytut Zachodni w Poznaniu, Pamiętnik Osadnika Ziem Odzyskanych, 1957, sygn. P125, J. Nogat (pseud.).
32.Instytut Zachodni w Poznaniu, Pamiętnik Osadnika Ziem Odzyskanych, 1957, sygn. P194, W. Duszenko.
33.Instytut Zachodni w Poznaniu, Pamiętnik Osadnika Ziem Odzyskanych, 1957, sygn. P219, F. Kubiszyn.
34.Instytut Zachodni w Poznaniu, Pamiętnik Osadnika Ziem Odzyskanych, 1957, sygn. P138, S. Mróz.
35.Instytut Zachodni w Poznaniu, Pamiętnik Osadnika Ziem Odzyskanych, 1957, sygn. P108, S. Pawlus.
36.Książnica Pomorska im. S. Staszica w Szczecinie, Dzieje szczecińskich rodzin, 1970, sygn. P-15, J. Kmito.
37.Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Moje życie na Warmii i Mazurach, 1984–1985, sygn. R-822, F. Murawa.
38.Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Moje życie na Warmii i Mazurach, 1964, sygn. R-46, M. Sokołowski.
39.Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski w Opolu, Pamiętniki trzech pokoleń mieszkańców Ziem Odzyskanych, sygn. A3156, Wol. 99, M. Świętosław.
40.Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski w Opolu, Pamiętniki trzech pokoleń mieszkańców Ziem Odzyskanych, sygn. A3156, Wol. 6, Piotr Rudnicki.