ISSN: 1734-9923
eISSN: 2300-7621
OAI
Issue archive /
30 (2015)
Holizm, indywidualizm, personalizm: od dualizmu platońskiego do sporu o źródło i status ludzkiej jednostkowości (N. Elias, I. Berlin, R. Rorty)
(Holism, individualism, personalism: from Platonic dualism to the dispute over a source and status of human individuality (N. Elias, I. Berlin, R. Rorty))
| Authors: | Zbigniew Ambożewicz |
| Keywords: | individualism personalism dualism holism Immanuel Kant Isaiah Berlin Norbert Elias Richard Rorty |
| Data publikacji całości: | 2015 |
| Page range: | 20 (89-108) |
Abstract
Individualism as a way of feeling and comprehension of reality has been a basic element of Western civilization for a long time. In 20th century individualism was criticized by personalism and similar currents. I shall point to the dualistic source (Platonic, Christian, Cartesian and Kantian) of the personalist criticism of individualism which also was, in my opinion, more or less apparent inspiration of later sociological and social-anthropological research on relationships between individual and society. I also try to answer what the social or ontological status of commonly accepted modern individualistic values is.
Download file
Article file
Bibliography
| 1. | Berlin I. (1991), Dwie koncepcje wolności, tłum. D. Grinberg, [w:] tegoż, Dwie koncepcje wolności i inne eseje, Warszawa: Res Publica. |
| 2. | Elias N. (2008), Społeczeństwo jednostek, tłum. J. Stawiński, Warszawa: Wydawnic- two Naukowe PWN. |
| 3. | La Fontaine J.S. (1985), Person and individual in anthropology, [w:] M. Carrith- ers, S. Collins, S. Lukes (red.), The category of the person. Anthropology, philosophy, history, Cambridge University Press. |
| 4. | Jansz J. (1991), Person, Self, and Moral Demands, Leiden: DSWO Press. |
| 5. | Kant I. (1953), Uzasadnienie meta zyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa: PWN. |
| 6. | Kant I. (1986), Krytyka czystego rozumu, t. 2, tłum. R. Ingarden, Warszawa: PWN. |
| 7. | Kaufmann J.C. (2004), Ego. Socjologia jednostki, tłum. K. Wakar, Warszawa: O cyna Naukowa. |
| 8. | Maistre de J. (1968), Filozo a a rozum jednostkowy, tłum. J. Trybusiewicz, [w:] J. Trybusiewicz, De Maistre, Warszawa: Wiedza Powszechna. |
| 9. | Maritain J. (1988), Osoba ludzka i społeczeństwo, [w:] tenże, Pisma lozo czne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków: Znak. |
| 10. | Mead G.H. (1975), Umysł, osobowość i społeczeństwo, tłum. Z. Wolińska, War- szawa: PWN. |
| 11. | Mounier E. (1964), Wstęp do egzystencjalizmów, tłum. E. Krasnowolska, Kraków: Znak. |
| 12. | Rorty R. (1999), Postmodernistyczny mieszczański liberalizm, tłum. J. Margański, [w:] tenże, Obiektywność, relatywizm, prawda, Warszawa: Fundacja Aletheia. |
| 13. | Sandel M.J. (2009), Liberalizm a granice sprawiedliwości, tłum. A. Grobler, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. |
| 14. | Shanahan D. (1992), Toward a Genealogy of Individualism, Amherst: University Massachusetts Press. |
| 15. | Strauss L. (1998), Relatywizm, tłum. P. Maciejko, [w:] tenże, Sokratejskie pytania. Eseje wybrane, Warszawa: Fundacja Aletheia. |
| 16. | Taylor Ch. (2001), Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. zb., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. |
| 17. | Wojtyła K. (1985), Osoba i czyn, Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne. |