Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2018.31-12
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 31 2018
SLAGFÄLTSARKEOLOGI VID GRUNWALD (TANNENBERG/ŽALGIRIS) (1410). ETT POLSK-SKANDINAVISKT FORSKNINGSPROJEKT UNDER ÅREN 2014–2017
(ARCHEOLOGIA POLA WALKI W GRUNWALDZIE. POLSKO-SKANDYNAWSKI PROJEKT BADAWCZY 2014–2017)

Autorzy: Sven Ekdahl
Instytut Polsko-Skandynawski w Kopenhadze
Słowa kluczowe: archeologia pola bitewnego Grunwald (Grünfelde) polsko-skandynawski badawczy projekt
Data publikacji całości:2018
Liczba stron:40 (253-292)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule opisano poszukiwania, które przeprowadzono w latach 2014–2017 na polu bitwy pod Grunwaldem / Tennembergiem / Žalgirisem (1410) za pomocą wykrywaczy metalu. W lutym 2014 roku in Odense w Danii podpisano umowę na wspólne przedsięwzięcie pomiędzy Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku i Duńskim Towarzystwem Archeologicznym Harja. Zgodnie z tą umową Harja miała dostarczyć główną partię wykrywaczy metalu, które miały za zadanie zeskanować obszar wyznaczony przez Muzeum. Zasadniczym celem przedsięwzięcia było zlokalizowanie obszaru określnego jako Dolina Wielkiego Strumienia n a p ołudnie i wschód od wioski Stębark, która według Andrzeja Nadolskiego (1921–1993), polskiego archeologa i historyka, była uważana za najważniejsze miejsce bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku; to tam zjednoczone siły polsko-litewskie starły się z Zakonem Krzyżackim. We wskazanym miejscu nie znaleziono jednak żadnych śladów pola bitwy. Przez następne 3 lata poszukiwania rozszerzano na inne obszary na południe i wschód od wioski Grunwald, tym razem ze znakomitym wynikiem. Obecnie nie ma wątpliwości, że główna bitwa odbyła się w obszarze położonym około 2–3 km na zachód od wspomnianej Doliny Wielkiego Strumienia. Zatem przez 180 lat historycy i archeolodzy wyznawali błędną teorię na temat dróg przemarszu wojsk i formowania się szyków bojowych; autorem tej błędnej teorii z 1836 roku był pruski historyk Johannes Voigt. Artykuł zawiera opis realizacji tego międzynarodowego przedsięwzięcia oraz opisuje jego wyniki.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Otryckta källor
2.Korrespondens (före oktober 2016) mellan Sven Ekdahl, Szymon Drej och Piotr A. Nowakowski.
3.Korrespondens mellan Sven Ekdahl, Glenn Abramsson och Kjell Kåsastul. v. Schroetter, Friedrich Leopold Freiherr, Karte von Ostpreußen nebst Preußisch Litthauen und West-Preußen nebst dem Netzedistrikt, aufgenommen […] in den Jahren 1796–1802. Staatsbibliothek zu Berlin Preußischer Kulturbesitz. Kartenabteilung, Sign. N 1020. Sektion 59 (Skala 1:50.000)
4.Vengalis, Rokas, Report on Geophysical Survey of Grunwald Village (Grunwald, Warmia- Masurian Voivodeship, Poland) using a Ground-Penetrating Radar. Vilnius, 29/09/2016. – Översatt från litauiska till engelska i april 2017. – Kommer att utges i tryck av S. Ekdahl.
5.Walczak, Ryszard, Brev till Sven Ekdahl, daterat Poznań den 29.09.1986.
6.Tryckta källor
7.Annalista Thorunensis, se: Franciscani Thorunensis Annales Prussici.
8.Cronica conflictus Wladislai regis Polonie cum cruciferis anno Christi 1410, redigerat av E. Strehlke, i: Scriptores rerum Prussicarum III, Leipzig 1866 (även reprint Frankfurt am Main 1965), s. 434–439.
9.Cronica conflictus Wladislai, regis Poloniae, cum cruciferis anno Christi 1410. Z rękopisu Biblioteki Kórnickiej wyd. Zygmunt Celichowski, Poznań 1911.
10.[Długosz, Jan] Joannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae. Liber decimus et Liber undecimus 1406–1412. Consilium editorum: C. Baczkowski et al. […], Varsaviae 1997.
11.Franciscani Thorunensis Annales Prussici (941–1410) [= A nnalista T horunensis], redigerat av Ernst Strehlke, i: Scriptores rerum Prussicarum III, Leipzig 1866 (även reprint Frankfurt am Main 1965), s. 12–316.
12.Litteratur
13.[Abramsson G., Grunwald 2017. In Search of the Legend (”W pogoni za legendą”). Search track report.] – Kommer att utges i tryck av S. Ekdahl.
14.[Drej S., Nowakowski P.A.] Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku, W sprawie artykulu prof. Svena Ekdahla, i: Mówią Wieki 2017: 9 (september), s. 70.
15.Abramsson G., Grunwald 2014. In Search of the Valley of the Great Stream (“W poszukiwaniu Doliny Wielkiego Strumienia”). Search track report, i: Ekdahl, Archäologische Grabungen, s. 196–198. Jfr. Nowakowski, Sprawozdanie […] 2014, s. 81–87.
16.Abramsson G., Grunwald 2015. In Search of the Teutonic Order’s Camp (“W poszukiwaniu krzyżackiego obozu”). Search track report, i: Ekdahl, Archäologische Grabungen, s. 201–203. Jfr. Nowakowski, Sprawozdanie […] 2015, s. 115–131.
17.Abramsson G., Grunwald 2016. In Search of the Teutonic Order’s Camp (“W poszukiwaniu krzyżackiego obozu”). Search track report. Jfr. Nowakowski, Sprawozdanie […] 2016, s. 41–54.
18.Abramsson G., Sagaen om det forsvundne ridderslag, i: Fynboer & Arkaeologi, 2018:1, s. 8–9.
19.Cobo L., Fernanda M., Relevancia de la arqueologia de los campos de batalla en la la batalla de Tannenberg/Grunwald/Žalgiris. Relevance of Battlefield Archaeology for the Battle of Tannenberg/Grunwald/Žalgiris. Instituto Universitario General Gutiérrez Mellado. [Madrid.] 31/07/2018.
20.Ekdahl S., Archäologische Grabungen bei Grunwald (Tannenberg, Žalgiris) in den Jahren 2014 und 2015, i: Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės istorijos atodangos. Profesoriaus Mečislovo Jučo 90-mečio jubiliejui skirtas mokslinių straipsnių rinkinys,
21.redigerat av V. Dolinskas, R. Petrauskas, E. Rimša, Vilnius 2016, s. 175–205 [Festskrift för Mečislovas Jučas].
22.Ekdahl S., Aufmarsch und Aufstellung der Heere bei Tannenberg/Grunwald (1410). Eine kritische Analyse, i: Tradycje kulturowe i historyczne ziem pruskich. Krajobraz grunwaldzki w dziejach polsko-krzyżackich i polsko-niemieckich na przestrzeni wieków. Wokół mitów i rzeczywistości, redigerat av J. Gancewski, Olsztyn 2009 (= Biblioteka „Mrągowskich Studiów Humanistycznych”, Historia, nr 1), s. 31–103 samt tre lösa kartor.
23.Ekdahl S., Battlefield Archaeology at Grunwald (Tannenberg, Žalgiris). A Polish-Scandinavian Research Project during the period 2014–2017, i: Przegląd Historyczny, Tom CIX, 2018, Zesz. 2, s. 239–266.
24.Ekdahl S., Battlefield Archaeology at Tannenberg (Grunwald, Žalgiris): Physical Remains of the Defeat of the Teutonic Order in Prussia in 1410, i: The Art of Siege Warfare and Military Architecture from the Classical World to the Middle Ages. An International Conference for the Study of Poliorcetics, Military Historiography and the Archaeology of Battlefields, Abstract Book, Haifa, February 20–25, 2017, s. 30.
25.Ekdahl S., Das Instytut Polsko-Skandynawski in Kopenhagen (IPS). Ein Überblick, i: Zapiski Historyczne LXXXII, 2017: 2, s. 1 94–199 ( 380–385), http://dx.doi.org./10.15762/ZH.2017.27.
26.Ekdahl S., Die Schlacht bei Tannenberg 1410. Quellenkritische Untersuchungen, Bd. 1:
27.Einführung und Quellenlage, Berlin 1982 (= Berliner Historische Studien 8, EinzelstudienI).
28.Ekdahl S., Do dyrekcji Muzeum Bitwy pod Grunwaldem, in: Mówią Wieki 2017: 9 (september), s. 71.
29.Ekdahl S., Grunwald 1410. Studia nad tradycją i źródłami, översättning M. Dorna, Kraków 2010.
30.Ekdahl S., Heliga Birgitta, slaget vid Tannenberg och grundandet av klostret ”Triumphus Mariae” i Lublin, i: Skandinavien och Polen. Möten, relationer och ömsesidig påverkan, red. Barbara Törnquist-Plewa, Lund 2007 (= Slavica Lundensia 23),s. 1–24.
31.Ekdahl S., Lecture “Modern Battlefield Archaeology at Grunwald”. 24.04.2017 [Inbjudanav Muzeum Historii Polski och Institut Historii vid Warszawas universitet].
32.Ekdahl S., Ordenshärens och den polsk-litauiska härens marsch under dagarna före slaget vid Tannenberg 1410. Problemen rörande uppställningen på slagfältet samt dettas belägenhet och utseende. Uppsats för Historiska seminariet vid Göteborgs universitet den 10 maj 1965 (otryckt).
33.Ekdahl S., Pobojowisko grunwaldzkie i okolica w XV i XVI stuleciu, i: Studia Grunwaldzkie 3, Olsztyn 1994 (= Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 136), s. 61–118.
34.Ekdahl S., Quellenaussagen über die Taktik in der Tannenbergschlacht, i: Tannenberg-Grunwald-Žalgiris 1410: Krieg und Frieden im späten Mittelalter, redigerat av W. Paravicini, R. Petrauskas, G. Vercamer, Wiesbaden 2012 (= Deutsches Historisches Institut Warschau. Quellen und Studien 26), s. 285–305.
35.Ekdahl S., Speech during the press conference in Pałac Pacółtowo, Gierzwałd, on 11.09.2016, i: Sprawozdanie Instytutu Polsko-Skandynawskiego 2015/2016 – Beretning af Polsk-Skandinavisk Forskningsinstitut 2015/2016, Kopenhaga 2016, s. 25–27.
36.Ekdahl S., Speech during the press conference in the Museum of the Battle of Grunwald on 15.8.2015, in: Sprawozdanie Instytutu Polsko-Skandynawskiego 2014/2015 – Beretning af Polsk-Skandinavisk Forskningsinstitut 2014/2015, Kopenhaga 2015, s. 27–29.
37.Ekdahl S., St Birgitta of Sweden, the Battle of Tannenberg (Grunwald) and the Foundation of the Monastery “Triumphus Mariae” in Lublin, i: Między Śląskim a Wiedniem. Księga Jubileuszowa z okazji 60. urodzin prof. dr hab. Krzysztofa A. Kuczyńskiego, redigerat av A. Kozłowski, M. Znyk, Płock 2008, s. 287–301.
38.Ekdahl S., Św. Brygida Szwedzka, bitwa pod Grunwaldem i założenie Klasztoru „Triumphus Mariae” w Lublinie, i: Studia Archiwalne III, redigerat av P. Dymmel, Lublin 2010 (utg. 2015), s. 9–24.
39.Ekdahl S., Współczesne badania archeologiczne pola bitwy pod Grunwaldem, i: Mówią Wieki 2017: 7 (juli), s. 24–27.
40.Ekdahl, Sven, Probleme und Perspektiven der Grunwaldforschung, i: Conflictus magnus apud Grunwald 1410. Między historią a tradycją. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej „Grunwald-Tannenberg-Žalgiris”, zorganizowanej 20–24 września 2010 r. w Malborku i Krakowie, redigerat av K. Ożóg, J. Trupinda, Malbork 2013, s. 81–89.
41.Gouguenheim S., Tannenberg. 15 juillet 1410, Paris 2012.
42.Herbst S., Uwagi o bitwie grunwaldzkiej. Potrzeba nowej hipotezy, i: Komunikaty Mazursko- Warmińskie, Olsztyn 1958, Nr. 3, s. 193–196.
43.Jacobsen K., Rapport. Arkeologisk feltarbeid i 2011, 2012 og 2013. Slagene pa Re prosjektet, Re kommune 2013. Jfr. www.slagenepare.com/.
44.Janicki M.A., O pewnych dogmatach i kontrowersjach historiografii grunwaldzkiej. Miejsce postoju Władysława Jagiełły przed bitwa pod Grunwaldem a miejsce obozowania po niej w świetle „Cronica conflictus” i „Annales” Jana Długosza, i: Średniowiecze Polskie i Powszechne, IV, 2014, s. 202–256.
45.Knox R., Intervju för Daily Telegraph 2009. – Se “Internetartiklar” (nedan).
46.Kuczyński S.M., Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409–1411, första uppl. Warszawa 1955, 5 uppl. Warszawa 1987.
47.Kwiatkowski K., Memoria continenter historiam denotat. Bitwa pod Grunwaldem/Tannenbergiem/ Žalgirisem 1410 w najnowszych badaniach, Toruń 2015 (= Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Rocznik 95, zeszyt 1).
48.Miksa E., Inwentarz znalezisk, 2016 R., pozwolenie WKZ w Olsztynie nr 293/2016 z dnia 08.06.2016 r., i: Nowe Studia Grunwaldzkie III, Stębark 2017, s. 65–82.
49.N.N. (Daily Mail Reporter), Is this the field where Richard III lost his kingdom for a horse? Real location of Battle of Bosworth finally revealed after 500 years. Daily Mail, 20.02.2010. – Se “Internetartiklar” (nedan).
50.N.N., Massengräber aus der Schlacht bei Tannenberg gefunden?, i: Archäologie in Deutschland, 2017, Heft 4, s. 73–74.
51.Nadolski A., Grunwald 1410, Warszawa 1993 (och senare upplagor).
52.Nadolski A., Grunwald. Problemy wybrane, O lsztyn 1 990 ( = R ozprawy i materiały ośrodka badań naukowych im. Wojciechą Kętrzyńskiego 115). – En andra upplaga utg. av Tadeusz Poklewski-Koziełł och Maria Żemigała, Łódź 2010.
53.Nowakowski P.A., Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych na terenie Pól Grunwaldu w dniach 14–24.09.2014 r., i: Nowe Studia Grunwaldzkie I, Stębark 2015, s. 79–87.
54.Nowakowski P.A., Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych na terenie Pól Grunwaldu w dniach 11–17.09.2016 r., i: Nowe Studia Grunwaldzkie III, Stębark 2017, s. 39–63.
55.Nowakowski, Piotr A., Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych na terenie Pól Grunwaldu w dniach 15–22.08.2015 r., i: Nowe Studia Grunwaldzkie II, Stębark 2016, s. 113–139.
56.Odoj R., Archäologische Forschungen auf dem Schlachtfeld von Grunwald/Tannenberg (1410), i: Fasciculi Archaeologiae Historicae, Fasciculus XXVII: Weaponry as a Mirror of the Epoch, Łódź 2014, s. 57–72.
57.Porowska A., Grunwald musi żyć nie tylko latem!, i: Gazeta Olsztyńska, 26.09.2017, s. 5.
58.Seewald B., Der wahre Ort der Riesenschlacht, https://www.welt.de/179018906.
59.Seewald B., Die Schlacht der 40.000 Krieger, i: Welt am Sonntag, Nr. 25, 24. Juni 2018, Leben & Wissen, s. 18–19.
60.Sutherland T., Archaeological Metal Detector Survey on the Acknowledged Site of the Battle of Agincourt (AD 1415), Azincourt Pas de Calais France, 2002, online 2002, updated 2015.
61.Sutherland T., The Battle of Agincourt: An alternative Location?, i: Journal of Conflict Archaeology 1, 2006, s. 245–265.
62.Turnbull S., Tannenberg 1410. Disaster for the Teutonic Knights, Oxford 2003 (6th impression 2008, digital print on demand 2010).
63.Voigt J., Geschichte Preußens VII, Königsberg 1836 (även reprint Hildesheim 1968).
64.Williams D.Th., The Battle of Bosworth, 22 August 1485, Leicester 1973.
65.Internetartiklar
66.Battle of Bosworth Field, https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Bosworth_Field.
67.Homepage of Battlefield Heritage, www.bosworthbattlefield.org.uk.
68.University of Huddersfield. Glenn Foard. Profile, https://research.hud.ac.uk/ourstaff/profile/index.php?staffid=850.
69.„Is this the Field where Richard III lost his kingdom for a horse? Real location of Battle of Bosworth finally revealed after 500 years”, https://www.pinterest.co.uk/pin/234961305535360185 (From Daily Mail).
70.Flera internetartiklar om och av Richard Knox, Heritage Development Manager for Leistershire County Council. Se: Richard Knox, Bosworth.