Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2018.31-10
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 31 2018
ESTABLISHING DIPLOMATIC RELATIONS BETWEEN POLAND AND NORWAY IN THE YEARS 1945–1946
(NAWIĄZANIE STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH MIĘDZY POLSKĄ A NORWEGIĄ W LATACH 1945–1946)

Autorzy: Emilia Denkiewicz-Szczepanik
Uniwersytet Gdański, Instytut Skandynawistyki
Słowa kluczowe: stosunki polsko-norweskie nawiązanie stosunków dyplomatycznych 1945–1946 działania przedstawicieli polskiego rządu emigracyjnego z Londynu w Norwegii objęcie poselstwa polskiego w Oslo przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej poseł Mieczysław Rogalski – kwiecień 1946 rok misja Rolfa Andvorda – sierpień–wrzesień 1945 rok umowa węglowa i nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Polską poseł Alfred Danielsen – listopad 1945 roku
Data publikacji całości:2018
Liczba stron:37 (205-241)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule zaprezentowano proces nawiązywania stosunków dyplomatycznych między Polską a Norwegią po zakończeniu II wojny światowej, co trwało od sierpnia 1945 roku do kwietnia 1946 roku. Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej części przedstawiono wysiłki polskiego rządu emigracyjnego w Londynie zmierzające do utrzymania polskiej placówki dyplomatycznej w swych rękach. Następnie omówiono rozległe działania płk. Tadeusza Tokarza, attaché ds. militarnych Poselstwa RP, akredytowanego przy rządzie norweskim na emigracji w Londynie, związane z różnorodną pomocą dla kilku tysięcy Polaków zgromadzonych w obozach repatriacyjnych na terenie Norwegii, głównie w Moss i Mysen. Na zakończenie tej części wyjaśniono w jaki sposób i dlaczego polskie poselstwo w Oslo zostało przejęte 6 kwietnia 1946 roku przez komunistycznego przedstawiciela Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Warszawie – Mieczysława Rogalskiego. Opisano także jego pierwsze kontakty dyplomatyczne z władzami norweskimi. W drugiej części szczególną wagę przywiązano do pokazania działań rządu norweskiego, którego zadaniem było, możliwie jak najszybciej, utworzenie własnego przedstawicielstwa dyplomatycznego w Warszawie. Sedno tej części artykułu stanowi centralna rola, jaką odegrał norweski ambasador w Moskwie Rolf Otto Andvord, podczas swej dwumiesięcznej misji w Polsce związanej ze sprawami handlowymi i dyplomatycznymi (08.–09.1945 r.). Jego zadanie związane było z dwoma konkretnymi kwestiami – podpisaniem umowy z polskimi władzami na szybką dostawę węgla do Norwegii oraz nawiązaniem szybkich i dobrych stosunków dyplomatycznych z Polską. Podkreślono też znaczenie tego, że udało mu się zapewnić 3-pokojowe lokum dla Poselstwa Norwegii w Hotelu Polonia. W końcowej części artykułu zaprezentowano krótki biogram norweskiego posła Alfreda Danielsena, który przybył do Warszawy 12 listopada 1945 roku oraz opisano jego pierwsze dyplomatyczne działania i kontakty z polskimi władzami.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archival Sources
2.Riksarkivet Oslo (RA)
3.1. Utenriksdepartamentet (UD) 1940–1949.
4.E. 10 165, 14.21/91 Polens sendemann i Norge.
5.E. 10 345, 20.20. Fremmede statsborgeres St.Olavs Orden, 91 Polen.
6.E.10601, 27.5/39B, bind VI, Confidential notes of R. Andvord to the Minister of Foreign Affairs of Norway and reports of UD to the Norwegian Embassy in Moscow.
7.E.11 592, 44.4 Handelspolitikk.Allment, 91. Polen:
8.bd. I. 1945/08.05–15.09.
9.bd. II. 1945/16.09–26.09.
10.Arkivmateriale hjemsendt fra Amb./Leg. Warsaw, E. 45, A 7-D 1/45 Sendemann Danielsen, bd. I.
11.Arkivmateriale hjemsendt fra Amb./Leg. Warsaw, E. 46, A7-D 1/47, Sendemann Danielsen, bd. II.
12.Arkivmateriale hjemsendt fra Amb/Leg. Warsaw, E. 45, A7-D2/45 Legasjons sekretær Akre
13.Amb/Leg Warsaw, E. 50, G5-A Norske konsulater i Polen, 3.11.1945–15.12.1950
14.2. Sosialdepartamentet (Sos.dep.) Sentralarkiv:
15.E. 0087, mappe 9.1121 Polakker
16.Archives of the Ministry of Foreign Affairs, Warsaw, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Warszawa (AMSZ):
17.Z. 6, W.76, Vol. 1090.
18.Z. 6, W.76, Vol. 1091.
19.Z. 6, W.76, Vol. 1092.
20.Z. 6, W.76, Vol. 1094.
21.Z. 6, W.76, Vol. 1095.
22.Z. 6, W.76, Vol. 1096.
23.Z. 6, W.78, Vol. 1165.
24.Archives of Modern Files, Warsaw, Archiwum Akt Nowych Warszawa (AAN):
25.Ministry of Treasure II, Ministerstwo Skarbu II, catalogue no, Contract between TRJN of the RP and the Royal Government of Norway to regulate merchandise trade, Warsaw, 29.VIII.1945. Studies
26.Andvord R. Med hånden på hjertet. Oslo: Norli, 1964.
27.Andvord R. (2009). Access 8.03.2018. https://nbl.snl.no/Rolf_Andvord.
28.Denkiewicz-Szczepaniak E. Norwegia na drodze dylematów i przemian 1945–1949. Toruń: TNT, 1992.
29.Denkiewicz-Szczepaniak E. “Polsko-norweskie kontakty handlowe w latach 1945–1949”. Dzieje Najnowsze XXXVIII (2006), 4: 109–122.
30.Denkiewicz-Szczepaniak E. “Misja handlowo-dyplomatyczna Rolfa Andvorda w Polsce w sierpniu i wrześniu 1945 roku”. Zapiski Historyczne LXXVII (2012), 3: 23–49.
31.Denkiewicz-Szczepaniak E. “Józef Piłsudski w norweskiej opinii publicznej – na przykładzie korespondencji posła nadzwyczajnego Królestwa Norwegii w Polsce dr Samuela Eydego. In: Józef Piłsudski wobec Europy i wybranych zagadnień wewnętrznych Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1935). W 70. rocznicę śmierci, eds. M. Wojciechowski, Z. Karpus, 23–33. Włocławek–Toruń, 2007.
32.Gawinecka-Woźniak M. Stosunki rządu polskiego z rządem norweskim na emigracji w Londynie w latach 1940–1945. Toruń: Druk-Tor, 2008.
33.Hvem er hvem? Oslo: H.Aschehoug & Co, 1950.
34.Hłasko B. Access 12.07.2018. https://pl.wikipedia.org/wiki/Beata_H%C5%82asko.
35.Jussila O., Hentila S., Nevakivi J. Historia polityczna Finlandii 1809–1999. Cracow: Universitas, 2001.
36.Łossowski P. Historia dyplomacji polskiej, vol. IV (1918–1939). Warsaw: PWN, 1995.
37.Materski W. Dyplomacja Polski ”lubelskiej” lipiec 1944–marzec 1947. Warsaw: Rytm, 2007.
38.Neumann W. (1977). Access 4.03.2017. http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/wladyslaw-neuman
39.Omgang R. Norsk utenrikstjeneste, bd. II Stormfulle tider 1913–1928. Oslo: Gyldendal Norsk Forlag, 1959.
40.Patek W. Access 4.03.2018. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Patek-Wieslaw;3954976.html.