Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 27/1 2014
The British Government and the Naval Disarmament Conference in Geneva (1927).
(Brytyjski rząd wobec morskiej konferencji rozbrojeniowej w Genewie (1927).)

Autorzy: Krystian Maciej Szudarek
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Szczeciński
Słowa kluczowe: Great Britain naval disarmament Coolidge Conference
Data publikacji całości:2014
Liczba stron:65 (87-151)

Abstrakt

Morska konferencja rozbrojeniowa w Genewie (20 czerwca – 4 sierpnia 1927 r.) została zwołana z inicjatywy amerykańskiego prezydenta Calvina Coolidge’a i miała stanowić kontynuację procesu zapoczątkowanego na Konferencji Waszyngtońskiej (12 listopada 1921 r. – 6 lutego 1922 r.). Na konferencji w Waszyngtonie ustalono stosunek sił morskich Imperium Brytyjskiego, Stanów Zjednoczonych, Japonii, Francji i Włoch w klasie pancerników i lotniskowców według ratio: 5 : 5 : 3 : 1,75 : 1,75. Na konferencji Coolidge’a w 1927 roku strona amerykańska dążyła do uzyskania w traktacie międzynarodowym parytetu pomiędzy US Navy i Royal Navy we wszystkich klasach okrętów wojennych. Brytyjski rząd przyjął zaproszenie na konferencję w 1927 roku wychodząc z założenia, że delegacja brytyjska zdoła w Genewie przeforsować własny plan rozbrojenia opracowany przez Admiralicję. Polegał on na modyfikacji zasad traktatu waszyngtońskiego w taki sposób, aby zapewnić oszczędności finansowe, ale jednocześnie zachować bezpieczeństwo Imperium Brytyjskiego. Głównymi elementami brytyjskiego planu było: wydłużenie okresu pozostawania w służbie pancerników i lotniskowców, redukcja kalibru dział i wyporności pancerników, wprowadzenie traktatowego podziału krążowników na ciężkie i lekkie oraz nałożenie ograniczeń ilościowych tylko na krążowniki ciężkie. Brytyjski plan spotkał się ze zdecydowaną opozycją delegacji amerykańskiej. Próby opracowania kompromisowego porozumienia w sprawie parytetu pomiędzy flotą brytyjską i amerykańską w klasie krążowników zakończyły się niepowodzeniem, a konferencja zakończyła się fiaskiem. Przesądziły o tym względy strategiczne, polityczne i ekonomiczne. Admiralicja była przeciwna porozumieniu, które narażało na szwank bezpieczeństwo Imperium Brytyjskiego, a większość członków rządu brytyjskiego uważała, że niepowodzenie konferencji będzie mniejszym złem niż kapitulacja przed żądaniami amerykańskimi. Dyplomacja brytyjska dążyła do ustalenia wspólnego stanowiska z delegacją japońską, aby odium za niepowodzenie konferencji skierować na przedstawicieli Waszyngtonu.
Pobierz plik

Plik artykułu