Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2015.28-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 28 2015
Handel morski miast pomorskich w XVI i pierwszej połowie XVII wieku.

Autorzy: Radosław Gaziński
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Szczeciński
Słowa kluczowe: porty Pomorza handel morski czasy wczesnonowożytne
Data publikacji całości:2015
Liczba stron:28 (157-184)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Rozwój portów pomorskich w XVI i pierwszej połowie XVII w. był ograniczony przez trzy podstawowe bariery. Pierwszą z nich były trudne warunki naturalne na płaskich, piaszczystych i pozbawionych głębszych naturalnych zatok wybrzeżach pomorskich. Druga bariera wynikała ze skromnej asortymentowo i ilościowo oferty Pomorza, posiadającego niezbyt żyzne ziemie i ograniczone zasoby lasów. Trzecią barierą było odcięcie ziem pomorskich od szerszego, wielkopolsko-śląskiego zaplecza brandenburską polityką gospodarczą. Dodatkowo dość skromna masa towarowa posiadana przez Pomorzan była typowa dla innych ośrodków portowych południowego Bałtyku: Meklemburgii, Prus Królewskich, Prus Książęcych czy Inflant. Porty pomorskie, wśród których największymi były Stralsund, Szczecin i Greifswald, koncentrowały się na wymianie z basenem Morza Północnego (Holandia, Anglia, Szkocja, Norwegia, już rzadziej Francja czy Hiszpania) oraz Skandynawią (Dania, Szwecja). Wywożono głównie zboże, mąkę i żywność (chleb, słoninę, masło, ser, mięso, miód), słód, piwo, drewno w całości, deski i klepki, a także produkty leśne (popiół, potaż, dziegieć, smoła). Do tego eksportowano płótno, skóry zwierząt hodowlanych, wełnę oraz niewielkie ilości lnu i konopi. * Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, r.gazinski@bg. szczecin.pl. 158 Radosław Gaziński Z wymienionych obszarów głównie na potrzeby Pomorzan, a w mniejszym stopniu Brandenburczyków, Wielkopolan czy Ślązaków sprowadzano sól luneburską i morską, ryby morskie, zwłaszcza śledzie, wino, sukno angielskie i holenderskie, metale (żelazo, miedź, cynę), wyroby rzemiosła zachodnioeuropejskiego oraz towary kolonialne (korzenie, cukier, owoce południowe). Samą wymianę utrudniały warunki pogodowe na Bałtyku, stąd nadal przestrzegano zimowej przerwy w żegludze, oraz dodatkowo konflikty zbrojne. W omawianym okresie największe zaburzenia w handlu morskim pomorskich portów spowodowała I wojna północna (1563–1570).
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Balicki J., Bogucka M., Historia Holandii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.
2.Bierhals P., Zur Geschichte der bauerlichen Schifffahrt in Pommern von 16 bis 18 Jh., „Mӧnatsblättern der Gesellschaft für pommersche Geschichte und Altertumskunde” 1941, Jg. 55, H. 1–3.
3.Boehmer F., Geschichte der Stadt Stargard in Pommern, Bd. I, Stargard 1903.
4.Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław Warszawa–Kraków 1986.
5.Bosse H., Treptows einstiger Seehandel, „Unser Pommerland” 1928, Jg. 13, H. 5–6.
6.Cieślak E., Biernat C., Dzieje Gdańska, Gdańsk 1975.
7.Dzieje Goleniowa (XIII–XX wiek), red. H. Lesiński, Szczecin 1990.
8.Dzieje Kołobrzegu (X–XX w.), red. H. Lesiński, Poznań 1965.
9.Dzieje Koszalina, red. B. Drewniak, H. Lesiński, Poznań 1967.
10.Dzieje Szczecina, t. 2, red. G. Labuda, Warszawa–Poznań 1985.
11.Gaziński R., Port Inoujście w średniowieczu, „Materiały Zachodniopomorskie” 1985, t. 23.
12.Gaziński R., Z dziejów prac pogłębiarskich na Zalewie Szczecińskim (XVIII wiek), „Przegląd Zachodniopomorski” 1990, z. 1–2.
13.Gaziński R., Port Regoujście (XIII–XVIII w.) w świetle materiałów Archiwum Państwowego w Szczecinie, „Przegląd Zachodniopomorski” 1991, z. 4.
14.Gaziński R., Wojna Szczecina ze Stargardem o handel morski (1454–1464), „Materiały Zachodniopomorskie” 1993, t. 39.
15.Geschichte der Stadt Stralsund, hrsg. von H. Ewe, Weimar 1984.
16.Gryfice. Dzieje miasta, red. T. Białecki, Szczecin 2013.
17.Historia Gdańska, red. E. Cieślak, t. 1, Gdańsk 1978, t. 2, Gdańsk 1982.
18.Historia Pomorza, t. 2: do 1815 r., cz. I, red. G. Labuda, Poznań 1976.
19.Historia Słupska, red. S. Gierszewski, Poznań 1981.
20.Kosiarz E., Wojny na Bałtyku X–XIX wiek, Gdańsk 1978.
21.Langer H., Stralsund 1600–1630, Weimar 1970.
22.Lesiński H., Handel morski Kołobrzegu w XVI i XVII wieku, Szczecin 1982.
23.Lindmajer J., Machura T., Szultka Z., Dzieje Ustki, Słupsk 1985.
24.Matysik S., Prawo morskie Gdańska, Warszawa 1958.
25.Mollant du Jourdin M., Europa i morze, Warszawa 1995.
26.Odyniec W., Polskie dominium Maris Baltici, Warszawa 1982.
27.Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999.
28.Szopowski Z., Małe porty Pomorza Zachodniego w okresie do drugiej wojny światowej, Warszawa–Poznań 1962.
29.Tubielewiczowie W.A., Porty wybrzeża gdańskiego, ich dzieje i perspektywy rozwojowe, Gdańsk 1973.
30.Wachowiak B., Port średniowiecznego Szczecina, Gdańsk 1955.
31.Wachowiak B. przy współudziale A. Kamieńskiego, Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500–1701), Poznań 2001.
32.Wehrmann M., Geschichte von Land und Stadt Greifenberg, Greifenberg 1927.
33.Zoellner K.P., Vom Strelasund zum Oslofjord, Weimar 1974.