Studia Maritima


ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2015.28-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / Vol. 28 2015
Armatorzy, Szyprowie i Marynarze w Portach Południowego Bałtyku w XVIII wieku.
(Shipowners, Skippers and Sailors in the Ports of the Southern Baltic in the 18th Century.)

Authors: Ewa Łączyńska
Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Historii i Politologii
Keywords: people of the sea the southern Baltic the 18th century
Data publikacji całości:2015
Page range:22 (53-74)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The term ‘people connected with the sea’ sensu largo includes not only those who sailing through the oceans risked their lives, but also those who sent the former risking their possessions. The present analysis covers the groups of the people connected with the sea in the main Baltic ports (Gdańsk, Szczecin, Elbląg, Stralsund, Kołobrzeg). Shipowners reacted swiftly to the changing economic situation; it should be noted that their activities were more and more influenced by the central government’s economic policy (through the systems of taxation, monopolies and excise). Shipowners started undertaking commercial activity and creating shipping companies, related informally by blood and friendship; being engaged in trade became popular. In periods of prosperity the number of sailing ships was increasing, and it was easier for skippers and sailors to find a job on board a ship. Their employment was regulated by law (e.g. Danzig Willkür). Yet there were neither state and municipal social regulations nor life, health and family insurance; such things depended on private initiatives or the guilds.
Download file

Article file

Bibliography

1.Biernat C., Materiały do dziejów f loty gdańskiej w latach 1694–1850, „Rocznik Gdański” 1955, t. 14.
2.Bogucka M., Gdańscy ludzie morza w XVI–XVIII w., Gdańsk 1984.
3.Brück T., Korporationen der Schiffer und Bootsleute: Untersuchungen zu ihrer Entwicklung in Seestädten an der Nord- und Ostseeküste vom Ende des 15. bis zum Ende
4.des 17. Jahrhunderts, Weimar 1994.
5.Cieślak E., Gdański projekt kasy wykupu marynarzy z rąk piratów z połowy XVIII wieku, „Przegląd Historyczny” 1960, t. 2.
6.Cieślak E., Sprzedawalność urzędów miejskich w Gdańsku w XVII i XVIII wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1969, t. 21, z. 2.
7.Cieślak E., Trzoska J., Handel i żegluga gdańska w XVIII w., [w:] Historia Gdańska, red. E. Cieślak, t. 3, cz. 1, Gdańsk 1993.
8.Chlebowska A., Pensja wdowia w środowisku ludzi morza w świetle statutów XIX-wiecznych pomorskich zawodowych kas opiekuńczych, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV–XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. C. Kuklo, Warszawa 2008.
9.Gaziński R., Kilka uwag o losach marynarzy w XVIII-wiecznych Prusach, „Materiały Zachodniopomorskie” 1994, t. 40.
10.Gaziński R., Handel morski Szczecina w latach 1720–1805, Szczecin 2000.
11.Gaziński R., Seefahrtschule auf der Lastadie in Stettin in der zweiten Hälfte des XVIII Jahrhunderts, „Studia Maritima” 2011, vol. 24.
12.Gierszewski S., Elbląski cech armatorski w XVIII w., „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1953, t. 15.
13.Gierszewski S., Sztuka nawigacji w Gdańsku w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1967, R. 12, nr 2.
14.Groth A., Rozwój floty i żeglugi gdańskiej 1660–1700, Gdańsk 1974.
15.Groth A., Wykaz gdańskiej floty handlowej z 1712 r., „Zapiski Historyczne” 1978, t. 43, z. 1.
16.Hinkel H., Schiffsbestand und Schiffer in den Häfen Pommerns sowie Angaben über haupt- und nebenberufliche Fischerei im 18. Jahrhundert im pommerschen Ostseeund Haffküstenraum (nach Johann Christian Brandes), „Baltische Studien”, Neue Folge, 1967, Bd. 53.
17.Hoszowski S., „Plagi pruskie” Gdańska z lat 1770–1771, „Zapiski Historyczne” 1974, t. 39, z. 4.
18.Kizik E., Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII w., Gdańsk 1995.
19.Kizik E., Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI–XVIII wieku. Studium z nowożytnej kultury funeralnej, Gdańsk 1998.
20.Kizik E., Nielubiani – tolerowani. Katolicy, mennonici i Żydzi w protestanckim Gdańsku w XVI–XVIII wieku, [w:] Chrześcijaństwo w dialogu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej. Materiały Międzynarodowego Kongresu, Lublin 24–26 września 2002 r., red. S. Wilk, Lublin 2003.
21.Kizik E., Inwentarze pośmiertne gdańskich marynarzy i szyprów z drugiej połowy XVII i XVIII w., „Nautologia” 2006, t. 41, nr 143.
22.Kizik E., Kary za bezżeństwo w Gdańsku nowożytnym (w drugiej połowie XVII i na początku XVIII w.), [w:] Miłość w czasach dawnych, red. B. Możejko, A. Paner, Gdańsk 2009.
23.Kriegseisen J., Rzemiosło artystyczne w Prusach Królewskich, [w:] Prusy Królewskie. Społeczeństwo. Kultura. Gospodarka 1454–1772, red. E. Kizik, Gdańsk 2012.
24.Lesiński H., Handel morski Kołobrzegu w XVII i XVIII w., Szczecin 1982.
25.Lorenz C., Die Geschichte der Schiffer-Compagnie in Stralsund, Stralsund 1882.
26.Łączyńska E., Wykaz statków floty gdańskiej z 1757 roku, „Zapiski Historyczne” 1999, t. 64, z. 3–4.
27.Łączyńska E., Uposażenie szyprów gdańskich w II połowie XVIII wieku, „Teki Gdańskie” 2003, t. 5.
28.Łączyńska E., Gdańska flota handlowa z 1793 roku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2009, R. 57, z. 2.
29.Łączyńska E., „Mein Leib ruht in der Gruft, bis Jesus ihn verkläret...”. Z dziejów samopomocy cechu szyprów gdańskich w XVIII wieku, „Zapiski Historyczne” 2009, t. 74, z. 4.
30.Łączyńska E., Kasa wdowia szyprów gdańskich z końca XVIII wieku, „Zapiski Historyczne” 2010, t. 75, z. 1.
31.Łączyńska E., Szyprowie z regionu słupskiego na gdańskim rynku pracy w XVIII wieku, [w:] A Pomerania ad ultimas terras. Studia ofiarowane Barbarze Popielas-Szultce
32.w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, red. J. Sochacki, A. Teterycz-Puzio, Słupsk 2011.
33.Matysik S., Nieznany gdański proces przeciwko zbiegłym ze statku marynarzom z r. 1750, „Rocznik Gdański” 1954, t. 13.
34.Matysik S., Ze studiów nad przeszłością konosamentu, „Rocznik Gdański” 1955, t. 14.
35.Matysik S., Prawo morskie Gdańska. Studium prawno-historyczne, Warszawa 1958.
36.Matysik S., Ze studiów nad współwłasnością statków morskich w żegludze bałtyckiej w XIV–XVIII w., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1962, t. 14, z. 1.
37.Szarszewski A., Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku. Zarys historyczny, Toruń 2000.
38.Tandecki J., Pozazawodowe funkcje i powinności korporacji rzemieślniczych w miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w XIV–XVIII wieku, „Zapiski Historyczne” 1995, t. 40, z. 1.
39.Trzoska J., Dzieje gdańskiego statku „Fortuna” (1712–1731), Prace Muzeum Morskiego w Gdańsku, red. P. Smolarek, t. 8, [Gdańsk] 1979.
40.Trzoska J., Żegluga, handel i rzemiosło w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Gdańsk 1989.
41.Tuchołka-Włodarska B., Puchar szyprów wiślanych, Gdańsk 1988.
42.Walther R., Die Danziger Bürgerschaft im 18. Jahrhundert nach Herkunft und Beruf, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins” [Danzig] 1937, H. 73.