Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2019.26-18
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 26 2019
Religijne czy świeckie (polityczne) pochodzenie prawa w Mezopotamii (?)

Autorzy: Edward Sienkiewicz
Wydział Teologiczny Uniwersytet Szczeciński
Słowa kluczowe: : prawo religia polityka wiara Mezopotamia Sumerowie Babilon państwo miasto kultura cywilizacja prehistoria
Data publikacji całości:2019
Liczba stron:17 (347-363)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Mezopotamia, której początki sięgają czasów prehistorycznych, uznawana jest za najstarszą cywilizację. Mimo wielu poważnych luk w materiale badawczym, dotychczasowe poszukiwania naukowe pozwalają stwierdzić, że w kwestii związków prawa z religią pojawiły się w niej dość zaskakujące rozwiązania. Pierwsze uregulowania prawne u Sumerów wiążą się z powstawaniem miast i przywództwem, wyraźnie wpisanym w ich wierzenia religijne. Dość wcześnie wyłaniająca się w tej cywilizacji instytucja króla, rozumiana jest jako pośrednicząca między światem boskim a ludzkim. Nie oznacza to jednak całkowitego utożsamienia religii i polityki, o czym świadczą uregulowania prawne w Mezopotamii. Król, który stanowi prawo, nie jest w tej funkcji reprezentantem bóstwa. Ustalając obowiązujące podwładnych normy, nie traktuje ich jako pochodzących od boga, co świadczy o rozróżnianiu przez Sumerów polityki od religii. Nie zdają sobie oni jeszcze sprawy z konsekwencji tego rozróżnienia, o czym świadczy ich niekonsekwencja w kwestii sankcji. Ustanawiając bowiem kary za nieprzestrzeganie tworzonego przez siebie prawa, król powołuje się na bóstwo, które w ten sposób, nie będąc źródłem prawa, traktowane jest jako jego zabezpieczenie.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Benedykt XVI. Jezus z Nazaretu. Cz. 1. Od Chrztu w Jordanie do Przemienienia. Tłum. Wiesław Szymona. Kraków: Wydawnictwo M, 2007.
2.Bielicki, Marian Leon. Zapomniany świat Sumerów. Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy, 1996.
3.Black, Jeremy. Anthony Green. Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia. London: British Museum Press, 1992.
4.Bottéro, Jean, Samuel Noah Kramer. Lorsque les dieux faisaient l’homme. Mythologie mésopotamienne. Paris: Éditions Gallimard, 1989.
5.Bottéro, Jean. „La mythologie de la mort en Mésopotamie ancienne”. W: Death in Mesopotamia, ed. Bendt Alster. Mezopotamia 8, 25–52. Copenhagen: Akademisk, 1980.
6.Bottéro, Jean. Mésopotamie. L’écriture, la raison et les dieux. Paris, 1987.
7.Brague, Rémi. Prawo Boga. Filozoficzna historia przymierza. Tłum. Maria Wodzyńska, Anna Kocot. Biblioteka Teologii Politycznej 11. Warszawa: Fundacja Świętego Mikołaja. Redakcja „Teologii Politycznej”, 2014.
8.Ceram, Wilhelm. Bogowie, groby i uczeni. Powieść o archeologii. Tłum. Jerzy Nowacki. Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy, 1987.
9.Charpin, Dominique. Syrie. Mémoire et Civilisation. Paris: Flammarion, Institut du Monde Arabe, 1994.
10.Grégoire, Jean-Pierre „Remarques sur quelques noms de fonction et sur l’organisation administrative dans les archives d’Ebla”. W: La Lingua di Ebla: atti dell convengo internazionale (Napoli, 21–23 aprile 1980), a cura di Luigi Cagni. Napoli: Istituto universitario orientale, Seminario di studi asiatici, 1981.
11.Harris, Rivkah. Ancient Sippar. A Demographic Study of an Old-Babylonian City (1894–1595 B.C.). Publications de l’Institut historique et archeologique neerlandais de Stamboul 36. Leiden: Nederlands Historisch-Archeologisch Instituut te Istanbul, 1975.
12.Jacobsen, Thorkild, Henri Frankfort, H.A. Frankfort, John A. Wilson, William A. Irwin. The Intellectual Adventure of Ancient Man: An Essay on Speculative Thought in the Ancient Near East. Oriental Institute Essays. Chicago: University of Chicago Press, 1977.
13.Jelonek, Tomasz. Kultura mezopotamska a Biblia. Kraków: Petrus, 2009.
14.Joffee, Norman. The Economic Role of the Crown in the Old Babylonian Period. Bibliotheca Mesopotamica. Malibu: Undena Publications, 1977.
15.Jones, Tom B. The Sumerian Problem. New York: John Wiley, 1969.
16.Klima, Josef. Prawa Hammurabiego. Tłum. Cezary Kunderewicz. Warszawa: PWN, 1957.
17.Kondratow, Aleksander. Zaginione cywilizacje. Tłum. Stefan Michalski. Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy, 1988.
18.Kraus, Fritz R. Vom mesopotamischen Menschen der altbabylonischen Zeit und seiner Welt. Amsterdam–London: North Holland Publishing Company, 1973.
19.Kumor, Bolesław. „Babilon”. W: Encyklopedia katolicka. T. 1, kol. 1231–1233. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1995.
20.Langkammer, Hugolin. „Babilonia”. W: Encyklopedia katolicka. T. 1, kol. 1234–1238. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1995.
21.Laurentin, Rene. Prawdziwe życie Jezusa Chrystusa. Tłum. Tadeusz Jania. Kraków: Wydawnictwo M, 1999.
22.Łyczkowska, Krystyna, Krystyna Szarzyńska. Mitologia Mezopotamii. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1986.
23.Meyer de, Leon, Hermann Gasche, Michel Tanret. „Tell ed-Der. La vie en Babylonie il y a 4000 ans”. Archeologia 195 (1984): 8–25.
24.Nissen, Hans J. Grundzüge einer Geschichte der Frühzeit des vorderen Orients. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft (WBG), 1983.
25.Peter, Michał. Dzieje Izraela. Poznań: Papieski Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 1996.
26.Roberts, Jimmy Jack McBee. The Earliest Semitic Pantheon. Baltimore–London, 1972.
27.Roux, Georges. Mezopotamia. Tłum. Beata Kowalska, Jolanta Kozłowska. Warszawa: Dialog, 2003.
28.Sumer: Miasta Edenu. Zaginione cywilizacje. Tłum. Małgorzata Dors. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 1997.
29.Waldenfels, Hans. O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele – dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych. Tłum. Antoni Paciorek. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1993.