Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2022.29-16
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 29 2022
Postulaty de lege ferenda do nowelizacji konstytucji apostolskiej Vos estis lux mundi

Autorzy: Dariusz Mazurkiewicz ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, Instytut Nauk Teologicznych
Słowa kluczowe: konstytucja apostolska Vos estis lux mundi ochrona małoletnich przed przestępstwami seksualnymi odpowiedzialność karna przełożonych kościelnych
Data publikacji całości:2022
Liczba stron:16 (295-310)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

1 czerwca 2019 roku weszła w życie konstytucja apostolska motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi, która dotyczy sposobu składania zawiadomień o szeroko rozumianych przestępstwach seksualnych oraz normuje odpowiedzialność przełożonych kościelnych za czyny polegające na działaniach lub zaniechaniach mających na celu zakłócanie lub unikanie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych przeciwko podległym im duchownym, członkom instytutów zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego za przestępstwa contra sextum popełnione wobec małoletnich i osób z nimi zrównanych. Normy te zostały wydane ad experimentum na okres trzech lat i tylko na terenie Polski. Na ich podstawie do tej pory ukaranych zostało kilku przełożonych kościelnych. Aktualnie Stolica Apostolska poprosiła o zgłaszanie uwag przed ewentualną nowelizacją ustawy. W odpowiedzi na to wezwanie artykuł przedstawia możliwe kierunki zmian. Dotyczą one ujednolicenia norm materialnych dotyczących przestępstw seksualnych duchownych w całym prawodawstwie kościelnym, uściślenia norm procesowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o prawo oskarżonych do obrony, a także zmiany spo¬sobu prowadzenia dochodzenia wstępnego oraz wprowadzenia zapisów zmierzających do większej przejrzystości w prowadzeniu postępowań karnoadministracyjnych wobec oskar¬żonych. Postulowane zmiany mogą przyczynić się do przemiany osób winnych zaniedbań, wyrównania sprawiedliwości i naprawieniu zgorszenia. Mogą posłużyć również większej transparentności kościelnych postępowań karnych, co uchroni wspólnotę Ludu Bożego przed oskarżeniami o tuszowanie przestępstw contra minores.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Anuth, Bernhard Sven. „Kirchenschutz von Kinderschutz? Eine kirchenstraf – und verfahrensrechtliche Problemanzeige zum Umgang mit sexuellem Missbrauch Minderjähriger durch Kleriker”. W: Sexueller Missbrauch von Kindern und Jugendlichen im Raum von Kirche. Analysen-Bilanzierungen-Perspektiven, red. Konrad Hilpert, Stephan Leimgruber, Jochen Santermeister, Gunda Werner, 129–146. Freiburg im Breisgau: Herder, 2020.
2.Borek, Dariusz. Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary (normy materialne i proceduralne). Tarnów: Biblos, 2019.
3.Borek, Dariusz. Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym. Tarnów: Biblos, 2015.
4.„Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus”. 2008. Acta Apostolicae Sedis 82 (1990): 1148–1259.
5.„Codex Iuris Canonici, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus”. Acta Apostolicae Sedis 75, 2 (1983): 1–317, zaktualizowany przekład na język polski zatwierdzony podczas 390. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski uchwałą nr 22/390/2021 z dnia 18.11.2021.
6.Fiałek, Piotr. „Troska kościoła wobec ofiar wykorzystania seksualnego spowodowanego przez duchownych – kontekst kanoniczny i psychologiczny”. Kościół i Prawo 9, 2 (2020): 139–157.
7.Franciszek. „List apostolski motu proprio «Come una madre amorevole» z 4.06.2016”. Acta Apostolicae Sedis 108 (2016): 715–717.
8.Franciszek. „List apostolski motu proprio z 9.05.2019 «Vos estis lux mundi»”. L’Osservatore Romano 159, 106 (2019): 10.
9.Grochowina, Michał. „Dochodzenie wstępne w przypadku dimissio de statu clericali”. Kościół i Prawo 15, 2 (2013): 77–99.
10.Jan Paweł II. „List apostolski motu proprio «Sacramentorum sanctitatis tutela» z 30.04.2001”. Acta Apostolicae Sedis 93 (2001): 737–739.
11.Kantor, Robert. „Zasada sprawiedliwości w posłudze sędziego kościelnego”. Studia Socialia Cracoviensia 4, 2 (2012): 63–72.
12.Kiełpiński, Krzysztof. „List apostolski motu proprio papieża Franciszka «Vos estis lux mundi» nowelizacją kanonicznego prawa karnego i skuteczną ochroną małoletnich”. Studia Iuridica Toruniensia 15 (2019): 121–144.
13.Kongregacja Nauki Wiary. Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich, tekst polski za: Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny, dokumenty, komentarze, 46–56. Ząbki: Apostolicum, 2020.
14.Lempa, Florian. Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi. Białystok: Wydawnictwo Temida 2, 2013.
15.Leszczyński, Grzegorz. „Sprawiedliwość administracyjna w świetle Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r.”. Studia Prawnoustrojowe 45 (2019): 161–178.
16.Mazurkiewicz, Dariusz. „«Normae substantiales» w Liście apostolskim papieża Franciszka «Vos estis lux mundi» w świetle wcześniejszego prawodawstwa powszechnego i polskiego prawa partykularnego”. Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 28 (2021): 457–474.
17.Miziński, Artur. „Elementy kanonicznego procesu karno-administracyjnego”. Roczniki Nauk Prawnych 13, 2 (2003): 127–159.
18.Miziński, Artur. „Natura, przedmiot i podmioty dochodzenia wstępnego w kanonicznym postępowaniu karnym”. Prawo, Administracja, Kościół 5, 1 (2001): 53–89.
19.Miziński, Artur. „Ochrona praw oskarżonego w kościele, w szczególności w kanonicznym procesie karno-sądowym”. Roczniki Nauk Prawnych 17, 1 (2007): 141–165.
20.„Normae de delictis de 21.05.2010 Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis”. Acta Apostlicaae Sedis 102 (2010): 419–434.
21.Pinto, Pio Vito, red. Commento al Codice di Diritto Canonico. Roma: Urbaniana University Press, 1985.
22.Pismo okólne abpa Stanisława Gądeckiego z 23.11.2021, SEP – D/1.2.4–5.
23.Puig, Fernando. „La responsabilità giuridica dell’autorità ecclesiastica per negligenza in un deciso orientamento normativo”. Ius Eclesiae 28, 3 (2016): 716–734.
24.„Rescript from 17.12.2019 of the Holy Father Francis to introduce some amendments to the «Normae de gravioribus delictis»”. Dostęp 11.12.2021. https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2019/12/17/191217a.html.
25.Stawniak, Henryk. „Prawo do obrony w procesie kanonicznym” (refleksje na kanwie przemówienia Jana Pawła II do Roty Rzymskiej w dniu 26.01.1989 roku)”. Prawo Kanoniczne 33, 1–2 (1990): 141–152.