Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-24
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 28 2021
Normae substantiales w liście apostolskim papieża Franciszka Vos estis lux mundi w świetle wcześniejszego prawodawstwa powszechnego i polskiego prawa partykularnego

Autorzy: Dariusz Mazurkiewicz ORCID
Instytut Nauk Teologicznych Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: przestępstwa seksualne ochrona małoletnich prawodawstwo Kościoła
Data publikacji całości:2021-12-14
Liczba stron:18 (457-474)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Przestępstwa seksualne duchownych wobec osób małoletnich stanowią dzisiaj najbardziej bolesną ranę w życiu Kościoła. Niosą ze sobą zarówno wielką krzywdę wyrządzoną dzieciom i młodzieży, jak i przysłaniają głoszenie Ewangelii, powodując nieufność nie tylko wobec wszystkich duchownych, ale także wobec misji Kościoła w świecie. Z tej racji powinny być zwalczane z niezwykłą stanowczością. Do zrealizowania tego celu potrzebne jest prawodawstwo, nie tylko pozwalające na sprawne ukaranie osób dopuszczających się czynów przestępczych wobec małoletnich, ale również obejmujące ochroną jak największą liczbę osób. Zdaje sobie z tego sprawę prawodawca kościelny, zarówno powszechny, jak i partykularny, i od czasu wejścia w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego regularnie dokonuje nowelizacji norm podnosząc wiek ochrony, zrównując z osobami małoletnimi osoby bezradne oraz rozszerzając katalog przestępstw o różne czyny zewnętrzne przeciwko VI przykazaniu Dekalogu. Ostatnim wydanym aktem prawnym dotyczącym tej materii jest konstytucja apostolska papieża Franciszka Vos estis lux mundi, która penalizuje również zaniechanie, przez przełożonych kościelnych, działań w celu niedopuszczenia lub utrudnienia postępowań prowadzonych przeciwko duchownemu lub zakonnikowi w związku z przestępstwami contra sextum.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Własne Autora. Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski z 20.06.2009 dotyczące etapu wstępnego postępowania kościelnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu z osobą małoletnią.
2.Astigueta, Damian. „Notas sobre las modificaciones al motu proprio «Delicta graviora»”. Dostęp 14.11.2020. http://www.casi.com.ar/sites/default/files/ASTIGUETA%20Notas%20sobre%20delicta%20graviora.pdf.
3.Bączkowicz, Franciszek. Prawo Kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. T. 2. Kraków: Księża Misjonarze, 21933.
4.Benedykt XVI. „Homilia z 17.04.2008 na Nationals Park Stadium”. Dostęp 7.11.2020. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/homilie/usa_nps_17042008.html.
5.Benedykt XVI. „List pasterski z 19.03.2010 do katolików Irlandii”. Dostęp 7.11.2020. http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/letters/2010/documents/hf_ben-xvi_let_20100319_church-ireland.html.
6.Borek, Dariusz. Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym. Tarnów: Biblos, 2015.
7.Cito, Davide. „Las nuevas normas sobre los «delicta graviora»”. Ius Canonicum 50 (2010): 643–658. Dostęp 14.11.2020. https://dadun.unav.edu/bitstream/10171/36363/1/201408IC100%282010.2%29-11.pdf.
8.„Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus”. Acta Apostolicae Sedis 82 (1990): 1148–1259.
9.„Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate Promulgatus. Acta Apostolicae Sedis 9, 2 (1917): 1–593.
10.„Codex Iuris Canonici, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus”. Acta Apostolicae Sedis 75, 2 (1983): 1–317. Tłum. polskie Poznań: Pallottinum, 1984.
11.Cucci Giovanni, Hans Zollner. Kościół a pedofilia. Tłum. Grzegorz Rawski. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2011.
12.Dochnalik, Jan. „Prawo kanoniczne wobec nadużyć seksualnych duchownych względem dzieci i młodzieży”. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka 14, 1 (2015): 53–66. Dostęp 11.11.2020. https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/view/485/351.
13.„Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis”. Acta Apostolicae Sedis 93 (2001): 785–788. Tłum. polskie Miesięcznik Pasterski Płocki 68, 10 (2001): 415–417.
14.Fegert Jörg, Susanne Witte, Miriam Rassenhofer, Bettina Böhm. „Ofiary molestowania seksualnego przez księży, zakonników i pracowników instytucji kościelnych – kontekst i konsekwencje”. W: Seksualne wykorzystywanie małoletnich w Kościele. Problem – odpowiedź Kościoła – doświadczenie polskie, red. Adam Żak, Ewa Kusz, 45–76. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, 2018.
15.Franciszek. „21 postulatów na temat ochrony małoletnich w Kościele z 21.02.2019”. Dostęp 10.11.2020. https://cod.ignatianum.edu.pl/component/content/article/9-stolicy-apostolskiej/123-franciszek-21-postulat%C3%B3w-na-temat-ochrony-ma%C5%82oletnich-w-ko%C5%9Bciele.html?Itemid=109.
16.Franciszek. „List apostolski motu proprio «Come una madre amorevole» z 4.06.2016”. Acta Apostolicae Sedis 108 (2016): 715–717.
17.Franciszek. „List apostolski motu proprio «Vos estis lux mundi» z 9.05.2019”. Dostęp 6.11.2020. http://www.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190507_vos-estis-lux-mundi.html.
18.Franciszek. „List z 2.02.2015 do Przewodniczących Konferencji Episkopatów, Wyższych Przełożonych Wspólnot Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego z dnia 2 lutego 2015 r. w sprawie Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich”. Dostęp 10.11.2020. https://cod.ignatianum.edu.pl/component/content/article/9-stolicy-apostolskiej/35-franciszek-list-w-sprawie-papieskiej-komisji-ds-ochrony-nieletnich.html? Itemid=109.
19.Jan Paweł II. „Address of his holiness from 2.04.2004 to the bishops of the ecclesiastical provinces of Atlanta and Miami (U.S.A.) on their «ad limina» visit”. Dostęp 6.11.2020. http://www.vatican.va/resources/resources_adlimina-american-bishops-2004_en.html.
20.Jan Paweł II. „Przemówienie z 24.04.2002 do kardynałów i biskupów Kościoła w USA zgromadzonych w Watykanie na nadzwyczajnym spotkaniu”. L’Osservatore Romano 244, 6 (2002). Dostęp 7.11.2020. https://opoka.org.pl/biblioteka/Z/ZS/osservatore/osservatore062002.html.
21.Jan Paweł II. „List apostolski motu proprio «Sacramentorum sanctitatis tutela» z 30.04.2001”. Acta Apostolicae Sedis 93 (2001): 737–739.
22.Kiełpiński, Krzysztof. „List apostolski motu proprio papieża Franciszka «Vos estis lux mundi» nowelizacją kanonicznego prawa karnego i skuteczną ochroną małoletnich”. Studia Iuridica Toruniensia 25 (2019): 132–133.
23.Lempa, Florian. Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi. Białystok: Wydawnictwo Temida 2, 2013.
24.Leszczyński, Grzegorz. „Uczestnictwo wiernych świeckich w posłudze zarządzania, nauczania i uświęcania Kościoła”. Łódzkie Studia Teologiczne 9 (2000): 325–333.
25.„Lettera circolare Congregazione per la Dottrina della Fede per aiutare le conferenze episcopali nel preparare linee guidaper il trattamento dei casi di abuso sessuale nei confronti di minori da parte di chierici”. Acta Apostolicae Sedis 103 (2011): 406–412.
26.„Normae de delictis de 21.05.2010 Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis”. Acta Apostolicae Sedis 102 (2010): 419–434.
27.„Rescript from 17.12.2019 of the Holy Father Francis to introduce some amendments to the «Normae de gravioribus delictis»”. Dostęp 19.11.2020. https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2019/12/17/191217a.html.
28.Rossetti, Stephen. „Ucząc się na własnych błędach. Jak skutecznie reagować na seksualne wykorzystywanie dzieci”. W: Ku uzdrowieniu i odnowie. Materiały z sympozjum dla biskupów i przełożonych zakonnych o seksualnym wykorzystaniu osób niepełnoletnich. Papieski Uniwersytet Gregoriański 6–9 lutego 2012, red. Krzysztof Dyrek, Jacek Prusak. Tłum. Zbigniew Kasprzyk, 67–83. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012.
29.Sobór Watykański II. „Konstytucja apostolska «Lumen gentium»”. Acta Apostolicae Sedis 57 (1965): 5–67.
30.Stokłosa, Marek. „Usunięcie z urzędu kościelnego według motu proprio papieża Franciszka «Come una madre amorevole»”. Sympozjum 21, 2 (2017): 231–247. Dostęp 9.11.2020. https://dlibra.kul.pl/Content/40901/45943__Stoklosa--Marek---Us_0000.pdf.
31.„Uchwała nr 14/384/2019 Konferencji Episkopatu Polski z 8.10.2019 w sprawie nowelizacji Wytycznych dotyczących wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia”. Akta Konferencji Episkopatu Polski 31 (2019): 259–260.
32.Ustawa z 6.06.1997 Kodeks karny. Dz.U. 2019, poz. 1135.
33.„Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich”. Dostęp 20.11.2020. https://ekai.pl/dokumenty/vademecum-dotyczace-postepowania-w-przypadkach-naduzyc-seksualnych-popelnianych-przez-duchownych-wobec-maloletnich-dokumentacja.
34.„Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą poniżej osiemnastego roku życia”. Akta Konferencji Episkopatu Polski 27 (2015): 39–49. Dostęp 14.11.2020. https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2017/07/KEP_wytycz¬ne_z_aneksami.NOWELIZACJA.2017-1.pdf.