Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-14
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 28 2021
Małżeństwo i rozwody w świadomości młodzieży polskiej przełomu XX i XXI wieku w świetle badań socjologicznych

Autorzy: Józef Baniak ORCID
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Socjologii, Zakład Socjologii Cywilizacji
Słowa kluczowe: małżeństwo sakramentalne małżeństwo świeckie ślub kościelny ślub świecki rozwody licealiści studenci
Data publikacji całości:2021-12-14
Liczba stron:24 (287-310)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule przedstawiono analizę nastawienia (poglądy, postawy i działania) uczniów szkół średnich i studentów wyższych uczelni w Polsce w XX wieku i w obu dekadach XXI wieku do instytucji małżeństwa i do rozwodów małżeńskich. Podstawę tej analizy stanowią wyniki różnych badań socjologicznych zrealizowanych w obu tych okresach. W zakres nastawienia młodzieży polskiej do małżeństwa i rozwodów wchodzą następujące zagadnienia: małżeństwo jako wartość podstawowa i uroczysta; małżeństwo sakramentalne – jego nierozerwalność i trwałość; postawy młodzieży wobec ślubu kościelnego i cywilnego; postawy młodzieży wobec rozwodów małżeńskich i rozpadu rodziny. Wskaźniki empiryczne ukazują proces trwałości i zmiany w nastawieniu młodzieży polskiej do małżeństwa i rozwodów w okresie z przełomu obu wieków – zarówno do małżeństwa sakramentalnego, jak i do cywilnych związków małżeńskich. Jakie czynniki sprzyjające trwałości małżeństwa dostrzegała badana młodzież, a jakie były najczęściej powody jego rozpadu i prowadziły wprost do rozejścia się małżonków? Jak badana młodzież osobiście postrzegała i oceniała trwałość małżeństwa, a jak rozwód w wyniku jego rozpadu? Na te pytania odpowiada ten artykuł.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Adamczyk, Tomasz. „Postawy moralne studentów w warunkach zmiany społecznej”. W: Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. Janusz Mariański, Leon Smyczek, 235–265. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.
2.Baniak, Józef. „Kohabitacja niezamężna i małżeństwo w świadomości młodzieży licealnej i akademickiej. Studium socjologiczne na przykładzie Kalisza i Poznania”. Poznańskie Studia Teologiczne 11 (2001): 225–245.
3.Baniak, Józef. Małżeństwo i rodzina w wyobrażeniach i ocenach młodzieży licealnej i akademickiej. Między konformizmem a kontestacją. Studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016.
4.Baniak, Józef. Od akceptacji do kontestacji. Moralność katolicka w krytycznym ujęciu i ocenie młodzieży polskiej. Warszawa: Difin SA, 2015.
5.Blewiński, Andrzej. „Studenci wobec podstawowych wartości moralnych”. Przegląd Powszechny 9 (2001): 212–221.
6.Boguszewski, Rafał. „Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej religijności Polaków w procesie przemian”. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. Irena Borowik, Andrzej Górny, Wojciech Świątkiewicz, 135–147. Kra¬ków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2016.
7.Braun-Gałkowska, Maria. Psychologia domowa: małżeństwo – dzieci – rodzina. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 1985.
8.Brożek, Piotr. Tradycja religijna w środowisku pluralistycznym. Studium socjologiczne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
9.Budzyńska, Ewa. „Model małżeństwa i rodziny u młodzieży wielkomiejskiej (na przykładzie Katowic)”. W: Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, red. Zbigniew Tyszka, 303–314. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2001.
10.Czeszejko, Magdalena. „Współczesne wartości a plany małżeńsko-rodzinne młodzieży”. W: Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, red. Wojciech Muszyński, Ewa Sikora, 110–124. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
11.Dobrodzicka, Grażyna. „Ewolucja wartości rodzinnych”. W: Zmiany w życiu Polaków w gospodarce rynkowej, red. Lidia Beskid, 141–158. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 1999.
12.Dubach, Alfred. „Einstellung zu Ehe und Familie in Nähe und Distanz zu den Kirchen”. W: Lebenswerte Religion und Lebensführung in der Schweiz, hrsg. von Schweizerischen Pastoralsoziologisches Institut. Zürich: Schweizerischen Pastoralsoziologisches Institut, 2001.
13.Dudziak, Urszula. Postawy wobec wychowania seksualnego a hierarchia wartości nauczycieli. Studium teologiczno-pastoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2001.
14.Dyczewski, Leon. „Stosunek narzeczonych do norm broniących małżeństwa i poczętego życia”. Chrześcijanin w Świecie 12 (1988): 58–71.
15.Gapik, Lechosław. Rozwody… i co dalej? Warszawa: Książka i Wiedza, 1989
16.Giza-Poleszczuk, Anna. „Związki partnerskie, małżeństwo i dzieci – kulturowe zróżnicowanie postaw”. W: Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Mirosława Marody, 236–256. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 2002.
17.Gizicka, Dorota. „Małżeństwo i rodzina w hierarchii wartości życiowych młodzieży”. Roczniki Nauk Społecznych KUL 33, 1 (2005): 185–200.
18.Kotulska, Katarzyna. „Orientacje małżeńskie i rodzinne młodzieży na podstawie badań uczniów szkół średnich”. W: Pedagogika społeczna w służbie rodzinie – aspekt poznawczy, kulturowy i wychowawczy. T. 1, red. Krzysztof Gąsior, Tadeusz Sakowicz. Kielce: Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji, 2005.
19.Kowalska, Irena. „Postawy i zachowania matrymonialne oraz prokreacyjne w okresie transformacji ekonomicznej”. Ethos 14, 3 (2001): 138–156.
20.Majkowski, Władysław. Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Kraków: SCJ Wydawnictwo Księży Sercanów, 1997.
21.Majkowski, Władysław. Niesakramentalne związki małżeńskie katolików – koniec dyskusji czy nowa udręka? Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństwo i rodzin w Polsce, red. Józef Baniak. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2012.
22.Majkowski, Władysław. „Rozwód jako wyraz desakralizacji rodziny”. Socjologia Religii 7 (2009): 229–328.
23.Mariański, Janusz. Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–2005–2017. Raport z ogólnopolskich badań socjologicznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018.
24.Mariański, Janusz. Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
25.Mariański, Janusz. Między sekularyzacją i ewangelizacją. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003.
26.Milerski, Bogusław. „Prywatyzacja religijności młodzieży polskiej. Raport z badań socjologicznych”. Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 1–2 (1991): 47–84.
27.Nave-Herz, Rosemarie. „Nichteheliche Lebensgemeinschaft als Beispiel gesellschaftlicher Differenzierung”. W: Nichteheliche Lebensgemeinschaften. Analysen zum Wandel partnerschaftlicher Lebensformen, hrsg. von Thomas Klein, Wolfgang Lauterbach. Opladen: Leske + Budrich, 1999.
28.Pawlina, Krzysztof. Młodzież polska z przełomu wieków. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1998.
29.Polak, Mieczysław. „Społeczno-kulturowe uwarunkowania duszpasterstwa narzeczonych”. Teologia Praktyczna 12 (2001): 104–123.
30.Rola, Marcin. Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne. Lublin: Wydawnictwo i Drukarnia Standruk, 2016.
31.Slany, Krystyna. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2002.
32.Smyczek, Leon. „Postawy młodzieży licealnej wobec zasad katolickiej etyki małżeńskiej i rodzinnej”. W: Wartości i postawy młodzieży polskiej, red. Danuta Walczak-Duraj. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
33.Sobczak, Sławomir. „Młodzież wobec stopnia akceptacji norm prawnych i moralnych”. W: Wartości i postawy młodzieży polskiej, red. Danuta Walczak-Duraj. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
34.Szauer, Remigiusz. Między potrzebą doznań a trwałością postaw. Religijność i moralność uczniów szkół średnich i studentów uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, 2019.
35.Szczepański, Jan. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
36.Szczot, Elżbieta. Czy w Kościele są rozwody?. W: Problemy współczesnego Kościoła, red. Marian Rusecki. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1996.
37.Tyrała, Radosław. „Ślub humanistyczny po polsku – koncepcje i konsekwencje”. Socjologia Religii 7 (2009): 253–273.
38.Wawro, Franciszka Wanda. „Postawy religijne młodzieży szkół średnich”. W: Z badań nad religijnością polską. Studia i materiały, red. Witold Zdaniewicz, Władysław Piwowarski. Warszawa–Poznań: Pallottinum, 1986.
39.Zaręba, Sławomir Henryk. W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2008.
40.Zdaniewicz, Witold. „Wartości religijno-moralne młodzieży polskiej”. Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla SAC 1 (1997): 30–38.
41.Żerel, Emilia. „Kondycja moralna maturzystów lubelskich”. Socjologia Religii 6 (2008): 198–212.