Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 28 2021
Opis stworzenia (Rdz 1,1–2,3): pytanie o potencjalną wcześniejszą wersję i późniejsze suplementy

Autorzy: Janusz Lemański ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: opis stworzenia dokument kapłański krytyka literacka
Data publikacji całości:2021-12-14
Liczba stron:17 (67-83)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Rdz 1,1–2,3 to perykopa traktowana zwykle jako tekst jednorodny literacko, przypisywany w całości autorom kapłańskim (P). Jako taka łączona jest też z – istniejącym początkowo niezależnie – dokumentem P (tzw. Grundschrift-P) i uznawana za jego tekst programowy. Współczesne analizy krytycznoliterackie tego tekstu pozwalają jednak dostrzec w nim wiele niekonsekwencji i w związku z tym doszukiwać się w nim trzeba co najmniej trzech etapów wzrostu literackiego.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abschied von der Priesterschrift? Zum Stand der Pentateuchdebate, red. Friedhelm Hartenstein, Konrad Schmid. VWGTh 40. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2015.
2.Albertz, Rainer. Exodus 19–40. ZBK.AT 2.2. Zürich: TVZ Theologischer Verlag, 2015.
3.Arnold, Bill T. „The Holiness Redaction of the Primeval History”. Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 129 (2017): 483–500.
4.Averbeck, Richard E. „A Literary Day, Inter-Textual and Contextual Reading of Genesis 1–2”. W: Reading Genesis 1–2. An Evangelical Conversation, red. J. Daryl Charles, 17–27. Peabody: Hendricksons Publishers, 2013.
5.Becking, Bob, Mario C.A. Korpel. „To Create, to Separate or to Construct An Alternative for a Recent Proposal as to the Interpretation of «b-r-’» in Gen 1,1–2,4a”. Journal of Hebrew Scriptures 10 (2010): 1–21. Dostęp 4.11.2019. https://journals.library.ualberta.ca/jhs/index.php/jhs/article/view/11258/8602.
6.Book-Seams in the Hexateuch I, red. Christoph Berner, Harald Samuel. FAT 120. Tübingen: Mohr Siebeck, 2018.
7.Bührer, Walter. Am Anfang… Untersuchungen zur Textgenese und zur relativ-chronologschen Enordnung von Gen 1–3. FRLANT 256. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2014.
8.Gertz, Jan C. Das erste Buch Mose (Genesis). Die Urgeschichte Gen 1–11. ATD 1. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2018.
9.Hornung, Erik. Der ägyptische Mythos von der Himmelskuh: Eine Ätiologie des Unvollkommenen. OBO 46. Freiburg: Edition Universitaires, 21991.
10.Janowski, Bernd. „Tempel und Schöpfung: Schöpfungstheologische Aspekte der priesterschriftlische Heiligtumskonzeption”. Jahrbuch für Biblische Theologie 5 (1990): 37–69 = Gottes Gegenwart in Israel: Beiträge zur Theologie des Alten Testaments, 214–246. Neukirchen–Vluyn: Neukirchener Verlag, 1993.
11.Karczewski, Marek. „Oddzielanie jako działanie Boga Stwórcy w Rdz 1,1–24A”. Forum Teologiczne 9 (2008): 5–16.
12.Keel, Othmar, Silvia Schroer. Schöpfung. Biblische Theologien im Kontext altorientalischer Religionen. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2002.
13.Knauf, Ernst A. „Buchschlüsse in Josua”. W: Les dèrniers rédeactions du Penateuque, de l’Hexateuque et de l’Ennéateuque. BETL 203, 217–227. Leuven: Peeters, 2007.
14.Koch, Klaus. Geschichte der ägyptischen Religion. Stuttgart: Kohlhammer, 1993.
15.Krüger, Thomas. „Genesis 1:1–2:3 and the Development of the Penatetuch”. W: The Pentateuch, red. Thomas B. Dozeman, Konrad Schmid, Baruch J. Schwartz. FAT 78, 125–138. Tübingen: Mohr Siebeck, 2011.
16.Lemański, Janusz. Księga Rodzaju rozdziały 1–11. NKB.ST I/1. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2013.
17.Lemański, Janusz. „Od optymizmu do realizmu, czyli jak Jahwista koryguje kapłańską wersję przymierza (Rdz 8,20–22; 9,1–17)”. Zeszyty Naukowe KUL 48 (2005): 39–58.
18.Lemański, Janusz. „Prawo Pana doskonałe – krzepi życie” (Ps 19,8a). Kilka refleksji na temat istoty prawa i sprawiedliwości w Starym Testamencie. Studia i Rozprawy 54. Szczecin: Wydawnictwo US, 2019.
19.Lemański, Janusz. „Rdz 1,1–2,3 na nowo odczytane? Czyli pytanie o to, czy możliwe jest nowe spojrzenie na kapłański opis stworzenia?”. Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 25 (2016): 71–105.
20.Lemański, Janusz. „Standardowe i specyficzne rozumienia słowa «rûah» w Księdze Rodzaju i Księdze Wyjścia”. Verbum Vitae 37, 1 (2020): 11–34.
21.Lemański, Janusz. „W poszukiwaniu źródeł i znaczenia pewnej biblijnej koncepcji antropologicznej”. W: Powstanie człowieka w ujęciu interdyscyplinarnym, red. Tomasz Maziarka, 121–154. Kraków: Copernicus Center Press, 2019.
22.Levin, Christoph. „Tatbercht und Wortbericht in der priesterschriftlischen Schöpfungserzählung”. Zeitschrift für Theologie und Kirche 91 (1994): 115–133.
23.Lohfink, Norbert. „Die Priesterschrift und die Geschichte”. W: Studien zum Pentateuch. SBA.AT 4, 215–253. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1988.
24.Majewski, Marcin. Pięcioksiąg odczytany na nowo. Przesłanie autora kapłańskiego (P) i jego wpływ na powstanie Pięcioksięgu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJP II, 2018.
25.Napora, Krzysztof. „Czas w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu: dzień czwarty (Rdz 1,14–19)”. Verbum Vitae 37, 2 (2020): 11–29.
26.Oswald, Wolfgang. „Das Erstlingswerk Gottes: Zur Übersezung von Gen 1,1”. Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 120 (2008): 417–421.
27.Schmidt, Werner H. Die Schöpfungsgeschichte der Priesterschrift. Zur Überlieferungsgeschichte von Genesis 1,1–2,4a und 2,4b–3,24. WMANT 17. Neukirchen–Vluyn: Neukirchener Verlag, 31973.
28.Ska, Jean L. „The Story of the Flood: a Priestly Writer and Some Later Editorial Fragments” (1994). W: The Exegesis of the Pentateuch. FAT 66, 1–22. Tübingen: Mohr Siebeck, 2009.
29.Smith, Mark S. The Priestly Version of Genesis 1. Minneapolis: Fortress Press, 2010.
30.Steck, Odil Hanes. Der Schöpfungsbericht der Priesterschrift Studien zur literarkritischen und überlieferungsgeschichlichen Prblematik von Genesis 1,1–2,4a. FRLANT 115. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1975.
31.The Post-Priestly Pentateuch, red. Federico Giuntoli, Konrad Schmid. FAT 101. Tübingen: Mohr Siebeck, 2015.
32.The Strata of the Priestly Writings, red. Sarah Shectman, Joel S. Baden. AThANT 95. Zürich: Theologische Verlag, 2009.
33.Walton, John H. Genesis 1 as Ancient Cosmology. Winona Lake: Eisenbrauns, 2011.
34.Walton, John H. „Reading Genesis as Ancient Cosmology”. W: Reading Genesis 1–2. An Evangelical Conversation, red. J. Daryl Charles, 141–169. Peabody: Hendricksons Publisher, 2013.
35.Weimar, Peter. „Chaos und Kosmos: Genesis 1–2 als Schlüssel einer älteren Fassung der Priesterschriftlichen Schöpfungserzählung”. W: Mythos im Alten Testament und seiner Umwelt, red. Armin Lange i in. BZAW 278, 196–211. Berlin: de Gruyter, 1999 = Studien zur Priesterschrift. FAT 56, 135–150. Tübingen: Mohr Siebeck, 2008.
36.Wolde, Ellen van. „Why the Verb «b-r-’» Does Not Mean «to Create» in Genesis 1,1–2,4a”. Journal for the Study of the Old Testament 34 (2009): 3–23.