Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2022.29-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 29 2022
Stosunki chrześcijańsko-żydowskie w świetle twórczości Adama Zielińskiego
(Christian-Jewish relations in the light of the works of Adam Zieliński)

Authors: Adam Romejko ORCID
Uniwersytet Gdański, Gdańsk, Wydział Nauk Społecznych
Keywords: Austria Christianity Judaism Poland Adam Zieliński
Data publikacji całości:2022
Page range:17 (145-161)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Adam Zieliński (1929–2010) grew up before World War II in Stryj, a town in southern Poland. A happy childhood in a Jewish intellectual family turned into a traumatic experience related to German terror. After the war, he left for Cracow, finished his studies, got married and started working in the radio. The change in the political situation influenced the decision to emigrate to Vienna, where he achieved economic and literary success. In his literary work, he presents Galician Jews, who were a parallel and at the same time close community to Poles and Ukrainians. In Vienna, Jews and Poles struggle with the reluctance of the Austrians. Zieliński experiences this in two ways – as a Jew and a Pole in one person. He presents the related problems in an interesting way in his novels and short stories. In articles on social subjects, he sets himself another task – to work for reconciliation between Poles and Jews, and thus between Christianity (Catholicism) and Judaism. As an author of literary works, Zieliński fulfils his task well. Writing on social topics, marked by oversensitivity, leads him to express unfair opinions that do not serve the Polish-Jewish rapprochement.
Download file

Article file

Bibliography

1.Adam Zieliński. In Memoriam. In meinem Objektiv. Zm. 26.VI.2010 r. Biblioteka Polskiej Akademii Nauk – Stacji Naukowej w Wiedniu. 222 DŻS 30/2010.
2.Archiwum Narodowe w Krakowie. Zespół Sądu Grodzkiego w Krakowie, nr 446: 1) sygn. SGCKr, 610 – I.3.Zg.448/47; 2) sygn. SGCKr, 591 – I.1.Zg.495/47.
3.Brix, Emil. „Die Heimkehr in das eigentliche Leben”. W: Die neunte Welle. Ein Zielinski-Lesebuch, red. Josef Pichler, 11–18. Klagenfurt/Celovec: Wieser Verlag, 2009.
4.Dobraczyński, Jan. Dzieci Anny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1983.
5.Faron, Bolesław. Posłowie do Adam Zieliński, Hołobutów. Dwa opowiadania. Zwei Erzählungen, 49–58. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 1998.
6.IPN BU 02109/1/Jacket.
7.IPN BU 1218/29845.
8.IPN BU 1532/1731.
9.Kraśko, Tadeusz. Gdzie jest niedźwiedź? Czyli z Adamem Zielińskim wiedeńskich rozmów ciąg dalszy. Kraków–Wiedeń: Galicyjska Oficyna Wydawnicza, 1998.
10.Kraśko, Tadeusz. Z Adamem Zielińskim wiedeńskie rozmowy. Opowieść o ryzyku, uporze, chińskiej tajemnicy, bałkańskiej tragedii i wiedeńskiej nostalgii. Kraków: Oficyna Cracovia, 1995.
11.Kuczyński, Krzysztof. „Literaccy polonofile”. W: Austria i relacje polsko-austriackie w XX i XXI wieku. Polityka, kultura, gospodarka, red. Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska, Krzysztof Kuczyński, 225–259. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
12.Łukaszewicz, Marian. „Duchowe spotkania Karola Wojtyły – Jana Pawła II z Edytą Stein”. TES. Kwartalnik Towarzystwa im. Edyty Stein 1–2 (2011): 4–9.
13.Marynowicz, Sylwester. „Kim jest Adam Zieliński?”. W: Poszukiwania i spotkania. Szkice o twórczości Adama Zielińskiego, red. Edward Białek, Ksenia Olkusz, 7–13. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2009.
14.Marynowicz, Sylwester. „Odnaleźć w sobie powołanie. Rzecz o Zofii Zielińskiej”. W: 50 lat później czyli rzecz o Zofii Zielińskiej, red. Adam Zieliński, Sylwester Marynowicz, 115–141. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2006.
15.Marynowicz, Sylwester. Twarze, miejsca i polityka. O twórczości Adama Zielińskiego. Kraków: Wydawnictwo NCK, 2001.
16.Mello, Alberto. Judaizm. Tłum. Krzysztof Stopa. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003.
17.Mój świat, moja Polska. Z Adamem Zielińskim rozmawia Leszek Żuliński, red. Tadeusz Skoczek. Lublin–Warszawa: Mazowiecka Oficyna Wydawnicza, 2010.
18.Palej, Agnieszka. Interkulturelle Wechselbeziehungen zwischen Polen und Österreich im 20. Jahrhundert anhand der Werke von Thaddäus Rittner, Adam Zieliński und Radek Knapp. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2004.
19.„Pierwsze podróże «za żelazną kurtynę»”. W: 50 lat później czyli rzecz o Zofii Zielińskiej, red. Adam Zieliński, Sylwester Marynowicz, 103–108. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2006.
20.Poprawa, Jan. „Adam Zieliński, ein Krakauer”. W: Adam Zieliński. Porträt einer herausragenden Persönlichkeit, red. Marian Herman, 55–61. Wien: Wissenschaftliches Zentrum der Polnischen Akademie der Wissenschaften in Wien, 2002.
21.Romejko, Adam. „Przemiany austriackiej tożsamości narodowej”. W: Procesy migracyjne w kontekście przemian kulturowo-cywilizacyjnych, red. Ewa Polak, Joanna Leska-Ślęzak, 277–287. Pelplin: Bernardinum, 2007.
22.Schmidt, Ulrich. Die neun Leben des Adam Zielinski. Klagenfurt/Celovec: Wieser Verlag, 2009.
23.Schmidt, Ulrich. „Starcie bezpardonowe czyli Adama Zielińskiego przyjazd do Wiednia”. W: Poszukiwania i spotkania. Szkice o twórczości Adama Zielińskiego, red. Edward Białek, Ksenia Olkusz, 49–76. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2009.
24.Schweer, Thomas. Judaizm. Powstanie – historia – nauka. Tłum. Paweł Pachciarek. Warszawa: Verbinum, 2003.
25.Siedlecka, Joanna. Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów. Warszawa: Prószyński Media, 2008.
26.Skoczek, Tadeusz. „Adam Zieliński”. Gazeta Wyborcza, 23.11.2010 (Warszawa), 10.
27.Skoczek, Tadeusz. „Trzy grosze komentarza”. W: Adam Zieliński, Moje sześć groszy, 92–98. Warszawa: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2002.
28.Skoczek, Tadeusz. Wprowadzenie do Mój świat, moja Polska. Z Adamem Zielińskim rozmawia Leszek Żuliński, red. Tadeusz Skoczek, 5–8. Lublin–Warszawa: Mazowiecka Oficyna Wydawnicza, 2010.
29.„Spotkanie z Adamem Zielińskim”. Polonika 18 (1995–1996): 6–7.
30.Stachowiak, Lech. „Babilońska niewola”. W: Encyklopedia katolicka. T. 1 (kol. 1238–1239). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1995.
31.„W labiryncie świata. Z Adamem Zielińskim rozmawia Anna Borkowska”. W: W labiryncie świata. Adam Zieliński w oczach krytyki, red. Tadeusz Skoczek, Leszek Żuliński, 215–221. Rzeszów–Wiedeń: Podkarpacka Oficyna Wydawnicza, 2001.
32.Waltoś, Stanisław. Przedsłowie do Adam Zieliński, Opowiadania chińskie. Chinesische Erzählungen. Tłum. Sabine i Krzysztof Lipiński, 5–12. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 1999.
33.Zaperty, Dorota. „W kręgu biografii i twórczości Adama Zielińskiego”. W: Poszukiwania i spotkania. Szkice o twórczości Adama Zielińskiego, red. Edward Białek, Ksenia Olkusz, 15–27. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2009.
34.Zielinski, Adam. Im Schtetl. Erzählungen. Klagenfurt–Celovec: Wieser Verlag, 2010.
35.Zielinski, Christoph. Das andere Leben. Ein Fragment zu den Geburtstagen meiner Eltern. W: Zofia Zielinska, Adam Zielinski, Christoph Zielinski, Die Zielinskis. Zum 60. Geburtstag von Zielinski Senior im Frühling 1989 in Wien, 121–131. Wien: Gerda Leber Verlag, 1989.
36.Zieliński, Adam. „Bić Żyda”. Dostęp 23.04.2020. www.tygodnikprzeglad.pl/bic-zyda.
37.Zieliński, Adam. Fotoplastykon. Stryj, Lwów, Kraków, Wiedeń i niemal cały świat, red. Ksenia Olkusz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2009.
38.Zieliński, Adam. Garbaty świat czyli krótki reportaż z XX wieku. Tłum. Zofia Zielińska. Kraków: Oficyna Cracovia, 1993.
39.Zieliński, Adam. Jan, dawniej Josele i sześć innych opowiadań. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze i Literackie, 2001.
40.Zieliński, Adam. Ku Europie. Kraków: Wydawnictwo MCDN, 2003.
41.Zieliński, Adam. Moje sześć groszy. Warszawa: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2002.
42.Zieliński, Adam. „Na początku było dane sobie słowo…”. W: 50 lat później czyli rzecz o Zofii Zielińskiej, red. Adam Zieliński, Sylwester Marynowicz, 7–29. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2006.
43.Zieliński, Adam. Nad Wisłą. Bochnia: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2006.
44.Zieliński, Adam. Niedaleko Wiednia. Tłum. Dorota Krzywicka. Kraków: Oficyna Cracovia, 1993.
45.Zieliński, Adam. Powrót. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Argus”, 1996.
46.Zieliński, Adam. Wiedeńczycy. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2003.
47.Żuliński, Leszek. Jest źle, ale mogłoby być gorzej. Rozmowa z Adamem Zielińskim. Kraków–Rzeszów–Wiedeń: Galicyjska Oficyna Wydawnicza, Oficyna Wydawnicza Press-Rol, 1999.