Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-14
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 28 2021
Małżeństwo i rozwody w świadomości młodzieży polskiej przełomu XX i XXI wieku w świetle badań socjologicznych
(Marriage and divorce in the minds of Polish youth at the turn of the twentieth and twentieth centuries in the light of sociological research)

Authors: Józef Baniak ORCID
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Socjologii, Zakład Socjologii Cywilizacji
Keywords: sacramental marriage secular marriage church weddings secular weddings divorces high school students university students
Data publikacji całości:2021-12-14
Page range:24 (287-310)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

This article presents an analysis of attitudes (views, attitudes and actions) of high school and university students in Poland in the 20th century and in both decades of the 21st century towards the institution of marriage and towards marital divorce. The analysis is based on the results of various sociological studies carried out in both periods. The attitudes of Polish youth to marriage and divorce include the following issues: marriage as a fundamental and solemn value; sacramental marriage – its indissolubility and durability; young people’s attitudes towards church and civil weddings; young people’s attitudes towards marital divorce and family breakdown. Empirical indicators show the process of durability and changes in the attitude of Polish youth to marriage and divorce at the turn of the two centuries – both to sacramental marriage and to civil marriages. What factors contributing to the durability of the marriage were noticed by the surveyed youth, and what were the most common reasons for its breakdown and led directly to the splitting up of the spouses? How did the surveyed youth personally perceive and assess the durability of marriage, and as divorce as a result of its disintegration.
Download file

Article file

Bibliography

1.Adamczyk, Tomasz. „Postawy moralne studentów w warunkach zmiany społecznej”. W: Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. Janusz Mariański, Leon Smyczek, 235–265. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.
2.Baniak, Józef. „Kohabitacja niezamężna i małżeństwo w świadomości młodzieży licealnej i akademickiej. Studium socjologiczne na przykładzie Kalisza i Poznania”. Poznańskie Studia Teologiczne 11 (2001): 225–245.
3.Baniak, Józef. Małżeństwo i rodzina w wyobrażeniach i ocenach młodzieży licealnej i akademickiej. Między konformizmem a kontestacją. Studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016.
4.Baniak, Józef. Od akceptacji do kontestacji. Moralność katolicka w krytycznym ujęciu i ocenie młodzieży polskiej. Warszawa: Difin SA, 2015.
5.Blewiński, Andrzej. „Studenci wobec podstawowych wartości moralnych”. Przegląd Powszechny 9 (2001): 212–221.
6.Boguszewski, Rafał. „Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej religijności Polaków w procesie przemian”. W: Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. Irena Borowik, Andrzej Górny, Wojciech Świątkiewicz, 135–147. Kra¬ków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2016.
7.Braun-Gałkowska, Maria. Psychologia domowa: małżeństwo – dzieci – rodzina. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 1985.
8.Brożek, Piotr. Tradycja religijna w środowisku pluralistycznym. Studium socjologiczne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
9.Budzyńska, Ewa. „Model małżeństwa i rodziny u młodzieży wielkomiejskiej (na przykładzie Katowic)”. W: Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, red. Zbigniew Tyszka, 303–314. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2001.
10.Czeszejko, Magdalena. „Współczesne wartości a plany małżeńsko-rodzinne młodzieży”. W: Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, red. Wojciech Muszyński, Ewa Sikora, 110–124. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
11.Dobrodzicka, Grażyna. „Ewolucja wartości rodzinnych”. W: Zmiany w życiu Polaków w gospodarce rynkowej, red. Lidia Beskid, 141–158. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 1999.
12.Dubach, Alfred. „Einstellung zu Ehe und Familie in Nähe und Distanz zu den Kirchen”. W: Lebenswerte Religion und Lebensführung in der Schweiz, hrsg. von Schweizerischen Pastoralsoziologisches Institut. Zürich: Schweizerischen Pastoralsoziologisches Institut, 2001.
13.Dudziak, Urszula. Postawy wobec wychowania seksualnego a hierarchia wartości nauczycieli. Studium teologiczno-pastoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2001.
14.Dyczewski, Leon. „Stosunek narzeczonych do norm broniących małżeństwa i poczętego życia”. Chrześcijanin w Świecie 12 (1988): 58–71.
15.Gapik, Lechosław. Rozwody… i co dalej? Warszawa: Książka i Wiedza, 1989
16.Giza-Poleszczuk, Anna. „Związki partnerskie, małżeństwo i dzieci – kulturowe zróżnicowanie postaw”. W: Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Mirosława Marody, 236–256. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 2002.
17.Gizicka, Dorota. „Małżeństwo i rodzina w hierarchii wartości życiowych młodzieży”. Roczniki Nauk Społecznych KUL 33, 1 (2005): 185–200.
18.Kotulska, Katarzyna. „Orientacje małżeńskie i rodzinne młodzieży na podstawie badań uczniów szkół średnich”. W: Pedagogika społeczna w służbie rodzinie – aspekt poznawczy, kulturowy i wychowawczy. T. 1, red. Krzysztof Gąsior, Tadeusz Sakowicz. Kielce: Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji, 2005.
19.Kowalska, Irena. „Postawy i zachowania matrymonialne oraz prokreacyjne w okresie transformacji ekonomicznej”. Ethos 14, 3 (2001): 138–156.
20.Majkowski, Władysław. Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Kraków: SCJ Wydawnictwo Księży Sercanów, 1997.
21.Majkowski, Władysław. Niesakramentalne związki małżeńskie katolików – koniec dyskusji czy nowa udręka? Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństwo i rodzin w Polsce, red. Józef Baniak. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2012.
22.Majkowski, Władysław. „Rozwód jako wyraz desakralizacji rodziny”. Socjologia Religii 7 (2009): 229–328.
23.Mariański, Janusz. Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–2005–2017. Raport z ogólnopolskich badań socjologicznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018.
24.Mariański, Janusz. Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
25.Mariański, Janusz. Między sekularyzacją i ewangelizacją. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003.
26.Milerski, Bogusław. „Prywatyzacja religijności młodzieży polskiej. Raport z badań socjologicznych”. Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 1–2 (1991): 47–84.
27.Nave-Herz, Rosemarie. „Nichteheliche Lebensgemeinschaft als Beispiel gesellschaftlicher Differenzierung”. W: Nichteheliche Lebensgemeinschaften. Analysen zum Wandel partnerschaftlicher Lebensformen, hrsg. von Thomas Klein, Wolfgang Lauterbach. Opladen: Leske + Budrich, 1999.
28.Pawlina, Krzysztof. Młodzież polska z przełomu wieków. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1998.
29.Polak, Mieczysław. „Społeczno-kulturowe uwarunkowania duszpasterstwa narzeczonych”. Teologia Praktyczna 12 (2001): 104–123.
30.Rola, Marcin. Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne. Lublin: Wydawnictwo i Drukarnia Standruk, 2016.
31.Slany, Krystyna. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2002.
32.Smyczek, Leon. „Postawy młodzieży licealnej wobec zasad katolickiej etyki małżeńskiej i rodzinnej”. W: Wartości i postawy młodzieży polskiej, red. Danuta Walczak-Duraj. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
33.Sobczak, Sławomir. „Młodzież wobec stopnia akceptacji norm prawnych i moralnych”. W: Wartości i postawy młodzieży polskiej, red. Danuta Walczak-Duraj. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
34.Szauer, Remigiusz. Między potrzebą doznań a trwałością postaw. Religijność i moralność uczniów szkół średnich i studentów uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, 2019.
35.Szczepański, Jan. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
36.Szczot, Elżbieta. Czy w Kościele są rozwody?. W: Problemy współczesnego Kościoła, red. Marian Rusecki. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1996.
37.Tyrała, Radosław. „Ślub humanistyczny po polsku – koncepcje i konsekwencje”. Socjologia Religii 7 (2009): 253–273.
38.Wawro, Franciszka Wanda. „Postawy religijne młodzieży szkół średnich”. W: Z badań nad religijnością polską. Studia i materiały, red. Witold Zdaniewicz, Władysław Piwowarski. Warszawa–Poznań: Pallottinum, 1986.
39.Zaręba, Sławomir Henryk. W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2008.
40.Zdaniewicz, Witold. „Wartości religijno-moralne młodzieży polskiej”. Wiadomości Prowincji Chrystusa Króla SAC 1 (1997): 30–38.
41.Żerel, Emilia. „Kondycja moralna maturzystów lubelskich”. Socjologia Religii 6 (2008): 198–212.