Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 28 2021
Opis stworzenia (Rdz 1,1–2,3): pytanie o potencjalną wcześniejszą wersję i późniejsze suplementy
(Creation Description (Genesis 1:1–2:3): asking for a potential earlier version and later supplements)

Authors: Janusz Lemański ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Keywords: description of creation priestly document literary criticism
Data publikacji całości:2021-12-14
Page range:17 (67-83)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Gen 1:1–2:3 is a pericope usually treated as a uniform literary text, entirely assigned to priestly authors (P). As such, it is also combined with the – initially independently existing – document P (so-called Grundschrift-P) and considered as its programming text. Contemporary literary criticism of this text, however, allows us to see many inconsistencies in it and, therefore, it is necessary to look for at least three stages of literary growth.
Download file

Article file

Bibliography

1.Abschied von der Priesterschrift? Zum Stand der Pentateuchdebate, red. Friedhelm Hartenstein, Konrad Schmid. VWGTh 40. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2015.
2.Albertz, Rainer. Exodus 19–40. ZBK.AT 2.2. Zürich: TVZ Theologischer Verlag, 2015.
3.Arnold, Bill T. „The Holiness Redaction of the Primeval History”. Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 129 (2017): 483–500.
4.Averbeck, Richard E. „A Literary Day, Inter-Textual and Contextual Reading of Genesis 1–2”. W: Reading Genesis 1–2. An Evangelical Conversation, red. J. Daryl Charles, 17–27. Peabody: Hendricksons Publishers, 2013.
5.Becking, Bob, Mario C.A. Korpel. „To Create, to Separate or to Construct An Alternative for a Recent Proposal as to the Interpretation of «b-r-’» in Gen 1,1–2,4a”. Journal of Hebrew Scriptures 10 (2010): 1–21. Dostęp 4.11.2019. https://journals.library.ualberta.ca/jhs/index.php/jhs/article/view/11258/8602.
6.Book-Seams in the Hexateuch I, red. Christoph Berner, Harald Samuel. FAT 120. Tübingen: Mohr Siebeck, 2018.
7.Bührer, Walter. Am Anfang… Untersuchungen zur Textgenese und zur relativ-chronologschen Enordnung von Gen 1–3. FRLANT 256. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2014.
8.Gertz, Jan C. Das erste Buch Mose (Genesis). Die Urgeschichte Gen 1–11. ATD 1. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2018.
9.Hornung, Erik. Der ägyptische Mythos von der Himmelskuh: Eine Ätiologie des Unvollkommenen. OBO 46. Freiburg: Edition Universitaires, 21991.
10.Janowski, Bernd. „Tempel und Schöpfung: Schöpfungstheologische Aspekte der priesterschriftlische Heiligtumskonzeption”. Jahrbuch für Biblische Theologie 5 (1990): 37–69 = Gottes Gegenwart in Israel: Beiträge zur Theologie des Alten Testaments, 214–246. Neukirchen–Vluyn: Neukirchener Verlag, 1993.
11.Karczewski, Marek. „Oddzielanie jako działanie Boga Stwórcy w Rdz 1,1–24A”. Forum Teologiczne 9 (2008): 5–16.
12.Keel, Othmar, Silvia Schroer. Schöpfung. Biblische Theologien im Kontext altorientalischer Religionen. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2002.
13.Knauf, Ernst A. „Buchschlüsse in Josua”. W: Les dèrniers rédeactions du Penateuque, de l’Hexateuque et de l’Ennéateuque. BETL 203, 217–227. Leuven: Peeters, 2007.
14.Koch, Klaus. Geschichte der ägyptischen Religion. Stuttgart: Kohlhammer, 1993.
15.Krüger, Thomas. „Genesis 1:1–2:3 and the Development of the Penatetuch”. W: The Pentateuch, red. Thomas B. Dozeman, Konrad Schmid, Baruch J. Schwartz. FAT 78, 125–138. Tübingen: Mohr Siebeck, 2011.
16.Lemański, Janusz. Księga Rodzaju rozdziały 1–11. NKB.ST I/1. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2013.
17.Lemański, Janusz. „Od optymizmu do realizmu, czyli jak Jahwista koryguje kapłańską wersję przymierza (Rdz 8,20–22; 9,1–17)”. Zeszyty Naukowe KUL 48 (2005): 39–58.
18.Lemański, Janusz. „Prawo Pana doskonałe – krzepi życie” (Ps 19,8a). Kilka refleksji na temat istoty prawa i sprawiedliwości w Starym Testamencie. Studia i Rozprawy 54. Szczecin: Wydawnictwo US, 2019.
19.Lemański, Janusz. „Rdz 1,1–2,3 na nowo odczytane? Czyli pytanie o to, czy możliwe jest nowe spojrzenie na kapłański opis stworzenia?”. Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 25 (2016): 71–105.
20.Lemański, Janusz. „Standardowe i specyficzne rozumienia słowa «rûah» w Księdze Rodzaju i Księdze Wyjścia”. Verbum Vitae 37, 1 (2020): 11–34.
21.Lemański, Janusz. „W poszukiwaniu źródeł i znaczenia pewnej biblijnej koncepcji antropologicznej”. W: Powstanie człowieka w ujęciu interdyscyplinarnym, red. Tomasz Maziarka, 121–154. Kraków: Copernicus Center Press, 2019.
22.Levin, Christoph. „Tatbercht und Wortbericht in der priesterschriftlischen Schöpfungserzählung”. Zeitschrift für Theologie und Kirche 91 (1994): 115–133.
23.Lohfink, Norbert. „Die Priesterschrift und die Geschichte”. W: Studien zum Pentateuch. SBA.AT 4, 215–253. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1988.
24.Majewski, Marcin. Pięcioksiąg odczytany na nowo. Przesłanie autora kapłańskiego (P) i jego wpływ na powstanie Pięcioksięgu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UPJP II, 2018.
25.Napora, Krzysztof. „Czas w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu: dzień czwarty (Rdz 1,14–19)”. Verbum Vitae 37, 2 (2020): 11–29.
26.Oswald, Wolfgang. „Das Erstlingswerk Gottes: Zur Übersezung von Gen 1,1”. Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 120 (2008): 417–421.
27.Schmidt, Werner H. Die Schöpfungsgeschichte der Priesterschrift. Zur Überlieferungsgeschichte von Genesis 1,1–2,4a und 2,4b–3,24. WMANT 17. Neukirchen–Vluyn: Neukirchener Verlag, 31973.
28.Ska, Jean L. „The Story of the Flood: a Priestly Writer and Some Later Editorial Fragments” (1994). W: The Exegesis of the Pentateuch. FAT 66, 1–22. Tübingen: Mohr Siebeck, 2009.
29.Smith, Mark S. The Priestly Version of Genesis 1. Minneapolis: Fortress Press, 2010.
30.Steck, Odil Hanes. Der Schöpfungsbericht der Priesterschrift Studien zur literarkritischen und überlieferungsgeschichlichen Prblematik von Genesis 1,1–2,4a. FRLANT 115. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1975.
31.The Post-Priestly Pentateuch, red. Federico Giuntoli, Konrad Schmid. FAT 101. Tübingen: Mohr Siebeck, 2015.
32.The Strata of the Priestly Writings, red. Sarah Shectman, Joel S. Baden. AThANT 95. Zürich: Theologische Verlag, 2009.
33.Walton, John H. Genesis 1 as Ancient Cosmology. Winona Lake: Eisenbrauns, 2011.
34.Walton, John H. „Reading Genesis as Ancient Cosmology”. W: Reading Genesis 1–2. An Evangelical Conversation, red. J. Daryl Charles, 141–169. Peabody: Hendricksons Publisher, 2013.
35.Weimar, Peter. „Chaos und Kosmos: Genesis 1–2 als Schlüssel einer älteren Fassung der Priesterschriftlichen Schöpfungserzählung”. W: Mythos im Alten Testament und seiner Umwelt, red. Armin Lange i in. BZAW 278, 196–211. Berlin: de Gruyter, 1999 = Studien zur Priesterschrift. FAT 56, 135–150. Tübingen: Mohr Siebeck, 2008.
36.Wolde, Ellen van. „Why the Verb «b-r-’» Does Not Mean «to Create» in Genesis 1,1–2,4a”. Journal for the Study of the Old Testament 34 (2009): 3–23.