Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2020.27-29
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 27 2020
Wpływ wyboru papieża Jana Pawła II na stosunek władz państwowych do Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. Metody i przykłady
(Impact of the election of Pope John Paul II on the attitude of state authorities to the Catholic Church in Western Pomerania. Methods and examples)

Authors: Dariusz Śmierzchalski-Wachocz ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Keywords: Communism clergy Solidarity opposition the Catholic Church Western and Central Pomerania John Paul II Szczecin Koszalin bishop Kazimierz Majdański bishop Ignacy Jeż
Data publikacji całości:2020
Page range:23 (501-523)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

On December 16, in 1978, the election of the Polish Pope John Paul II awakened the Catholic Church in Poland and the society itself. The first pilgrimage of the Pope to Poland in 1979, that couldn’t be realized in 1966 as a pilgrimage of the Pope Paul VI, encouraged Polish people as well as the Church. The election of the Polish cardinal as a pope caused in Poland the beginning of a real “boom” of vocations to priesthood, also in Paradyz (Paradyż) Seminary. Even communist authorities were not able to control it. The first pilgrimage of Pope John Paul II to His homeland and the next, awakened the conscience of Polish nation, as G. Weigel emphasizes in his publications. “The birth” of “Solidarity” was the fruit of this first pilgrimage. Over the following 1980s, the Church and the society in Poland, and especially on the so-called Regained Territories, lived in the spirit and atmosphere of both – papal pilgrimages and the peregrination of the miraculous image of Our Lady of Czestochowa (Częstochowa). However, the communist system was not going to give up. It intensified on the large scale the operations of the Security Service, expressed in treacherous murders of people of opposition. The example of such oppression was the family of Marian Jurczyk, also people and priests of the Catholic Church, like priest Jerzy Popiełuszko, murdered treacherously. However, such action only intensified in society and in clergy the spirit of fighting with the system. Hence the days of the communists were numbered. The regulatory election in June 1989 only confirmed this fact. Unfortunately, in 1990 it was not possible to finally cut off the people of the passing system and its mentality; it have caused the consequences, which were and still are in various areas of political and social life, and especially in the media, remaining in the hands of people of the passing system.
Download file

Article file

Bibliography

1.„Papież musiał zginąć”. Wyjaśnienia Ali Agcy. Wstęp i opracowanie dokumentów Andrzej Grajewski, wybór dokumentów Andrzej Grajewski, Michał Skwara. Katowice: Wydaw¬nictwo Kurii Metropolitalnej „Gość Niedzielny”, Instytut Pamięci Narodowej, 2011.
2.30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
3.Archiwum Akt Nowych w Warszawie. KC PZPR, sygn. LI/230.
4.Archiwum Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie. Sygn. 00103/152; t. 4, 00103/152, t. 54; 00103/152, t. 58; 0058/38/CD/1; 0012/220, t. 4; 0012/275, t. 1; 0024/298, t. 3; 008/641, t. 2; 0012/221, t. 4; 0012/221, t. 6; 0012/221, t. 7; 0012/221, t. 10; 0012/221, t. 11; 0012/222, t. 4; 00103/152, t. 6; 00103/152, t. 10; 0012/219, t. 3; 0012/223, t. 2; 0012/271, t. 2; 0012/222, t. 2; 0012/275, t. 1; 00104/474.
5.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Sygn. 060/157, t. 7; 060/275.
6.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, BU 0713/ 184, t. 1.
7.Archiwum Państwowe w Szczecinie Wydział ds. Wyznań UW. Sygn. 10.
8.Archiwum Państwowe w Zielonej Górze Wydział ds. Wyznań UW. Sygn. 273; 12.
9.Ceynowa, Tadeusz. „30 lat Wyższego Seminarium Duchownego w Koszalinie”. W: 30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
10.Ceynowa, Tadeusz. „Aparat bezpieczeństwa wobec biskupa Ignacego Jeża w początkach jego działalności w Koszalinie”. W: Kościół katolicki w realiach władzy komunistycznej na Pomorzu Środkowym w latach 1945–1989, red. Tadeusz Ceynowa, Paweł Knap. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2011.
11.Garlicki, Andrzej. Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2004.
12.Jan Paweł II w Szczecinie. Meldunki operacyjne Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych z 1987 roku. Wstęp Zbigniew Stanuch, wybór i opracowanie Magdalena Semczyszyn, Anna Sitkowska, Zbigniew Stanuch. Warszawa–Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2008.
13.Komunizm w Polsce. Zdrada – zakłamanie – zniewolenie, red. Włodzimierz Bernacki, Henryk Głębocki, Maciej Korkuć, Filip Musiał, Jarosław Szarek, Zdzisław Zblewski. Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2005.
14.Latka, Rafał. Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
15.Litka, Piotr, Grzegorz Głuszak. Skompromitować papieża. Nieznane fakty i dokumenty dotyczące Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2011.
16.Litka Piotr. Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Dni, które wstrząsnęły Polską. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2010.
17.Maciejowski, Maciej. „Kościół katolicki wobec strajków w Szczecinie (17 sierpnia – 3 września 1988 r.)”. W: Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie. Materiały pokonferencyjne red. Artur Kubaja i Maciej Maciejowskiego. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2009.
18.Prokop, Krzysztof Rafał. Biskupi zachodniopomorscy (X–XX w.). Koszalin, 2003.
19.Raina, Peter. Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989. T. 3: lata 1975–1989. Poznań–Pelplin: Wydawnictwo W drodze, 1996.
20.Raina, Peter. Troska o internowanych. Interwencje abp. Dąbrowskiego u gen. Kiszczaka. 1982–1989. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky, 1999.
21.Rolicki, Jan. Edward Gierek: przerwana dekada. Warszawa: Wydawnictwo Fakt, 1990.
22.Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. Duchowieństwo rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z latach 1945–1989. T. 1. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2014.
23.Weigel, George, Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu. Tłum. Wojciech Buchner. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 1995.
24.Weigel, George. Świadek nadziei. Biografia papieża Jana Pawła II. Tłum. Maria Tarnowska, Jadwiga Piątkowska, Dominika Chylińska, Jacek Illg, Rafał Śmietana. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2000.
25.Wejman, Grzegorz. „30-lecie Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Szczecinie”. W: 30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
26.Wizyta Jana Pawła II w Polsce 1979. Dokumenty KC PZPR i MSW, wstęp i opracowanie Andrzej Fiszke, Marcin Zaremba. Warszawa: Biblioteka Więzi, 2005.
27.Zieliński, Zygmunt. Kościół w Polsce. 1944–2002. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen, 2003.
28.Zieliński, Zygmunt. Papiestwo i papieża dwóch ostatnich wieków. Warszawa: Wydawnictwo Pax, 1999.