ISSN: 1230-0780
eISSN: 2719-4337
OAI
DOI: 10.18276/skk.2021.28-23
Liste der Ausgaben /
nr 28 2021
Praeceptum dominicale w czasie epidemii. Studium z zakresu języka kościelnego na przykładzie dokumentów biskupów polskich
(Praeceptum dominicale während der Epidemie. Eine Studie im Bereich der Kirchensprache am Beispiel von Dokumenten polnischer Bischöfe)
| Autoren: |
Jarosław
Łapucha
doktorant Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (Katedra Komunikacji Religijnej) |
| Schlüsselbegriffe: | Dispens Heilige Messe Sonntagsdienst Epidemie Kirchenrecht |
| Data publikacji całości: | 2021-12-14 |
| Seitenanzahl: | 19 (437-455) |
Abstract
Dieser Artikel ist ein Versuch, das Verständnis der Sonntagspflicht (praeceptum dominicale) anhand von Dispensen während einer Epidemie zu beschreiben. Bei der Analyse einzelner Dekrete, Verordnungen oder Reskripte hat der Autor besonderes Augenmerk auf die Sprache der polnischen Bischöfe gelegt, indem er einen Gnadenakt verwendet, der ihn von der Pflicht befreit, an einem Sonntag die Heilige Messe zu besuchen. Um ein umfassenderes Verständnis der diskutierten Frage zu erhalten, wurde zunächst der Zusammenhang zwischen der Dispens von der Sonntagspflicht und ihrer Umwandlung in eine andere Pflicht untersucht. Einzelne Rechtsakte wurden auch hinsichtlich der Rechtsmodalität der darin verwendeten Sprache analysiert. Der Hauptteil des Artikels ist der Beschreibung der Typologie verschiedener Arten von "Ersatzaktivitäten" in Bezug auf die Verpflichtung zur Teilnahme an der Sonntagsliturgie gewidmet. Der Autor schlägt drei grundlegende Begriffsgruppen für das Thema dieser Aktivität vor, nämlich: geistliche Verbindung mit der Gemeinschaft der Kirche, adjektivische Teilnahme und andere Begriffe (z. B. andächtiges Erleben einer Rundfunkliturgie, Gebet durch die Medien).
herunterladen
Artikeldatei
Bibliographie
| 1. | Adamczyk Janusz. „Niedzielne celebracje w przypadku niemożności uczestniczenia w Eucharystii (kan. 1248 §2)”. Dostęp 11.08.2020. https://vademecumliturgiczne.pl/2017/01/08/niedzielne-celebracje-w-przypadku-niemoznosci-uczestniczenia-w-eucharystii-kan-1248-§-2/#footnote_85_1291. |
| 2. | Benedykt XVI. „Posynodalna Adhortacja Apostolska «Sacramentum Caritatis»”. Acta Apostolicae Sedis 99 (2007): 160–161. |
| 3. | Bohdziewicz, Janusz. „Komunia a telekomunikacja. Posłowie do telewizyjnych transmisji Mszy św.”, W drodze 7 (2000): 51–57. |
| 4. | Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1970. |
| 5. | Budzik, Stanisław. Dekret o udzieleniu dyspensy od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej. [Brak sygnatury]. |
| 6. | Cenalmor, Daniel. „Komentarz do kan. 1248 §2”. W: Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. Piotr Majer, 924. Kraków: Wolters Kluwer, 2011. |
| 7. | Charytański, Jan, Andrzej Spławski. Katechizm. Polska adaptacja Katechizmu Kościoła Katolickiego dla dorosłych. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2001. |
| 8. | „Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus” (25.01.1983). Acta Apostolicae Sedis 75, 2 (1983): 1–317. Tekst polski: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1984. |
| 9. | Congregatio pro Cultu Divino. „Celebrazione della parola e precetto domenicale”. Notitiae Congregatio pro Cultu Divino 23 (1987): 379–392. |
| 10. | Congregatio pro Cultu Divino. „Direttorio per le celebrazioni domenicali in assenza del presbitero”. Notitiae Congregatio pro Cultu Divino 24 (1988): 362–365. |
| 11. | Czaja, Andrzej. Dyspensa Ogólna z dn. 13 marca 2020 r. Nr 4/2020/A/KNC-K. |
| 12. | Czaja, Andrzej [w rozmowie z KAI]. „Bp Czaja: oglądanie retransmisji liturgii nie stanowi udziału w niej”. Dostęp 5.08.2020. https://ekai.pl/bp-czaja-ogladanie-retransmisji-liturgii-nie-stanowi-udzialu-w-niej. |
| 13. | Dajczak, Edward. „Dyspensa Biskupa Koszalińsko-Kołobrzeskiego” z dn. 12.03.2020 r., Znak: B23–8/20. Koszalińsko-Kołobrzeskie Wiadomości Diecezjalne 48, 1 (2020): 94–95. Dostęp 5.08.2020. https://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra/publication/50413/edition/48254/con¬tent?ref=desc. |
| 14. | Dec, Ignacy. Dyspensa Biskupa Świdnickiego dotycząca obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej. [Brak sygnatury]. |
| 15. | Depo, Wacław. Dyspensa z dn. 13 marca 2020 r. L.dz. 367/5.1.1/2020. |
| 16. | Draguła, Andrzej. „Modlitwa, nie «oglądanie». Instrukcja obsługi transmisji Mszy Świętej”. Dostęp 5.08.2020. http://wiez.com.pl/2020/03/14/chodzi-o-modlitwe-a-nie-ogladanie-instrukcja-obslugi-transmisji-mszy-swietej. |
| 17. | Draguła, Andrzej. „Powrót na Mszę, czyli kłopoty z dyspensą”. Dostęp 16.07.2020. http://wiez.com.pl/2020/06/03/powrot-na-msze-czyli-klopoty-z-dyspensa. |
| 18. | Draguła, Andrzej. „Transmisje liturgii w mediach”. Biuletyn nr 6 SPMK Musica Liturgica (2011): 47–54. |
| 19. | Draguła, Andrzej. Eucharystia zmediatyzowana. Teologiczno-pastoralna interpretacja transmisji Mszy świętej w radiu i telewizji. Zielona Góra: Wydawnictwo Diecezji Zielono¬górsko-Gorzowskiej, 2009. |
| 20. | „Dyrektorium Konferencji Episkopatu Polski w sprawie celebracji Mszy Świętej transmitowanej przez telewizję”. Akta Konferencji Episkopatu Polski 29 (2017): 48. |
| 21. | Dzięga, Andrzej. Dekret o udzieleniu dyspensy od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej w niedziele i święta z dn. 13.03.2020 r. Znak: B1–4/2020. |
| 22. | Dziuba, Andrzej F. Dekret Biskupa Łowickiego w związku z zagrożeniem koronawirusem z dn. 13 marca 2020 r. L.dz. 291/2020. |
| 23. | Gądecki, Stanisław. Dekret Arcybiskupa Metropolity Poznańskiego w związku z zagrożeniem koronawirusem z 12 marca 2020 r. N. 123/2020. |
| 24. | Głódź, Leszek S. Dekret metropolity Gdańskiego po wprowadzeniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. Znak: akt: III D–1/2020. |
| 25. | Górzyński, Józef. Komunikat Arcybiskupa Metropolity Warmińskiego ws. wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. L.dz. 224/2020. |
| 26. | Gręźlikowski, Janusz. Świętowanie dnia pańskiego. Ważniejsze zagadnienia prawno-teologiczne. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005. |
| 27. | Gurda, Kazimierz. Zarządzenie Biskupa Siedleckiego w związku z pandemią koronawirusa. L.dz. 207/2020. |
| 28. | Guzdek, Józef. Dyspensa Biskupa Polowego Wojska Polskiego od uczestnictwa w Mszach św. niedzielnych. L.dz. 245/CD/2020. |
| 29. | „Jak dobrze przeżyć Mszę św. za pośrednictwem mediów?”. Dostęp 5.08.2020. https://diecezja.pl/aktualnosci/jak-dobrze-przezyc-msze-sw-za-posrednictwem-mediow. |
| 30. | Jan Paweł II. „List apostolski «Dies Domini»”. Acta Apostolicae Sedis 90 (1998): 747–745. |
| 31. | Janiak, Edward. Dyspensa Biskupa Kaliskiego. L.dz. 522/2020. |
| 32. | Jezierski, Jacek. Wskazania biskupa elbląskiego w związku z zagrożeniem koronawirusem. [Brak sygnatury]. |
| 33. | Jeż, Andrzej. Dekret Biskupa Tarnowskiego po wprowadzeniu stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. [Brak sygnatury]. |
| 34. | Jędraszewski, Marek. Dekret w sprawie zaleceń na czas zagrożenia epidemiologicznego z dn. 12 marca 2020 r. Nr 747/2020. |
| 35. | Kamiński, Romuald. Dyspensa od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej z dn. 12 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 36. | Kasyna, Ryszard. Komunikat Biskupa Pelplińskiego z dn. 12 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 37. | Kaszak, Grzegorz. Dekret o udzieleniu dyspensy na terenie Diecezji Sosnowieckiej od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej do dnia 29 marca 2020 roku. L.dz. 258/2020. |
| 38. | Kiernikowski, Zbigniew. Komunikat legnickiej Kurii Biskupiej z dnia 14 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 39. | Kongregacja do Spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. „Dekret dotyczący świąt zniesionych w Polsce” z 4.03.2003 r. Akta Konferencji Episkopatu Polski 8 (2003): 60–61. |
| 40. | Kopiec, Jan. Dyspensa od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy świętej z dn. 12 marca 2020 r. Nr 331/20/A. |
| 41. | Kupny, Józef. Dyspensa od obowiązku uczestniczenia we Mszy Świętej w niedziele i święta nakazane. L.dz. 269/2020. |
| 42. | Libera, Piotr. Dyspensa Biskupa Płockiego z dnia 12 marca 2020 roku. Okólnik Kurii Diecezjalnej Płockiej z dnia 19 marca 2020 r. 11/2020. |
| 43. | Lityński, Tadeusz. Słowo do wiernych w związku z epidemią koronawirusa z dn. 14 marca 2020 r. Znak: B2–4/20. |
| 44. | Łapa, Roman. „Relacje modalne we współczesnych aktach normatywnych”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 21 (41) (2014): 41–51. |
| 45. | Łapa, Roman. „Z opisu wyrażeń modalnych w «Kodeksie prawa kanonicznego»”. Poznańskie Spotkania Językoznawcze 29 (2015): 53–62. |
| 46. | Mazur, Jerzy. Komunikat z dn. 12 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 47. | Mering, Wiesław. Dekret z dn. 13 marca 2020 r. L.dz. 349/2020. |
| 48. | Mierzejewski, Krzysztof. „Obowiązek uczestniczenia we Mszy Świętej w niedziele i święta nakazane”. Prawo Kanoniczne 57, 4 (2014): 65–88. |
| 49. | Nitkiewicz, Krzysztof. Dyspensa w związku z epidemią z dn. 12 marca 2020 r. Nr 224/20. |
| 50. | Nycz, Kazimierz. Reskrypt z dnia 13 marca 2020 r. Nr 457/Abp/2020. |
| 51. | Pindel, Roman. Komunikat biskupa Diecezji Bielsko-Żywieckiej w związku z zagrożeniem epidemiologicznym z dn. 12 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 52. | Piotrowski, Jan. Dekret z dnia 13 marca 2020 r. Nr O–38/20. |
| 53. | Pius XII. „Encyklika «Miranda prorsus»”. Acta Apostolicae Sedis 49 (1957): 802. |
| 54. | Polak, Wojciech. Dekret. N. 711/2020/P. |
| 55. | Popowicz, Eugeniusz, Włodzimierz R. Juszczak. List biskupów greckokatolickich w sprawie epidemii koronawirusa w Polsce. Znak: 2020/126. |
| 56. | Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski. „Zarządzenie nr 1/2020”. Dostęp 5.08.2020. https://episkopat.pl/komunikat-rady-stalej-konferencji-episkopatu-polski-4. |
| 57. | Rojek, Marian. Dyspensa od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy. L.dz. 88/Gł/20. |
| 58. | Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Dz.U. 2020, poz. 433. |
| 59. | Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Dz.U. 2020, poz. 522. |
| 60. | Ryś, Grzegorz. Dyspensa z dn. 13 marca 2020 r. Abp-1.1-272/2020. |
| 61. | Sawczuk, Piotr. Rozporządzenie Biskupa drohiczyńskiego w związku z obecną sytuacją epidemiologiczną. L.dz. 205/2020. |
| 62. | Skworc, Wiktor. Dyspensa Metropolity Katowickiego od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy św. w Archidiecezji Katowickiej. VA I–8053/20. |
| 63. | Stawecki, Tomasz, Piotr Winczorek. Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: C.H. Beck, 2003. |
| 64. | Stepnowski, Janusz. Dekret w sprawie dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy św. do dnia 29 marca br. z dn. 12 marca 2020 r. N. 224/B.2020. |
| 65. | Szal, Adam. Zarządzenie z dn. 13 marca 2020 r. L.dz. 401/041/2020. |
| 66. | Śmigiel, Wiesław. Dekret Biskupa Toruńskiego w sprawie dyspensy od udziału w niedzielnej Mszy św. z dn. 12 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 67. | Tomasik, Henryk. Dyspensa. [Brak sygnatury]. |
| 68. | Tyrawa, Jan. Dyspensa od uczestnictwa we Mszy św. niedzielnej. [Brak sygnatury]. |
| 69. | Wojda, Tadeusz. Zarządzenie Metropolity w związku z epidemią koronawirusa z dn. 13 marca 2020 r. [Brak sygnatury]. |
| 70. | Wronkowska, Sławomira, Zygmunt Ziembiński. Zarys teorii prawa. Poznań: Wydawnictwo Ars boni et aequi, 2001. |
| 71. | Zaborowski, Marek. „Dyspensa w prawodawstwie kościelnym”. Prawo Kanoniczne 56, 1 (2013): 31–45. |