Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2018.17-21
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 17, 2018
Kaszubska stylizacja językowa w powieści Pawła Huellego "Śpiewaj ogrody"

Autorzy: Lucyna Warda-Radys ORCID
Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny, Gdańsk
Słowa kluczowe: stylizacja językowa indywidualizacja języka stylizacja kaszubska
Data publikacji całości:2018
Liczba stron:14 (333-346)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki kaszubskiej stylizacji językowej (zasobu środków stylizacyjnych i funkcji stylizacji) w powieści gdańskiego pisarza Pawła Huellego Śpiewaj ogrody. Kaszubska stylizacja językowa w tej powieści jest dość bogata i zróżnicowana, choć nie obejmuje zbyt obszernych fragmentów tekstu. Bohaterowie kaszubscy mówią żywą, autentyczną kaszubszczyzną lub przeplatają ją z językiem polskim (mają bowiem także polskojęzyczną kompetencję językową). Zwykle są rozumiani przez Polaków. Ponadto w powieści pojawiają się też (stosunkowo nieliczne) elementy leksykalne kaszubskie dla nazwania elementów i zjawisk z życia rodzinno-obyczajowego Kaszubów i ich kultury. Pisarz przywołuje także w powieści wyznaczniki folkloru kaszubskiego, opisuje obyczaje kaszubskie i podkreśla długotrwałą obecność Kaszubów na Pomorzu. Wszystkie te elementy stylizacji dobrze współgrają z konsytuacją, podkreślają koloryt epoki i środowiska, uwypuklają autentyzm postaci, podkreślają wierność bohaterów obyczajom i tradycjom, często też są motywowane koniecznością informacyjną tekstu. Język kaszubski jest w powieści Huellego również przedmiotem zainteresowania sam w sobie – jako nośnik tradycji i kultury, a Kaszubi zostają przedstawieni jako pomost pomiędzy światem odchodzącym w przeszłość (światem niemieckojęzycznych mieszkańców Gdańska) a światem nowym (światem napływających do tego miasta po drugiej wojnie światowej Polaków).
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Źródło
2.Huelle, Paweł. Śpiewaj ogrody. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2014.
3.Opracowania
4.Dubisz, Stanisław. Stylizacja gwarowa w polskiej prozie trzydziestolecia powojennego (Nurt ludowy w latach 1945–1975). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1986.
5.Dubisz, Stanisław. Archaizacja w XX-wiecznej polskiej powieści historycznej o średniowieczu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1991.
6.Dubisz, Stanisław. „O stylizacji językowej”. Język Artystyczny 10 (1996): 11–23.
7.Kostkiewiczowa, Teresa. „Stylizacja”. W: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, 495–496.
8.Kurkowska, Halina, Stanisław Skorupka. Stylistyka polska. Zarys. Wyd. V z uzupełnieniami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
9.Markowski, Andrzej. Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
10.Michalski, Maciej. „Czytanie Gdańskiem – o topolekturze (na marginesie Śpiewaj ogrody Pawła Huellego). W: O Gdańsku literackim 1945–2015. Archeologie miejsca, palimpsesty historii, red. Janusz Mosakowski, Bartosz Dąbrowski, Radosław Młynarczyk, Artur Nowaczewski. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2017, 127–135.
11.Skwarczyńska, Stefania. „Stylizacja i jej miejsce w nauce o literaturze”. W: Stylistyka polska. Wybór tekstów, oprac. Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, 227–248.
12.Treder, Jerzy. Spòdlowô wiédzô ò kaszëbiznie. Gduńsk: Wëdôwizna Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô, 2014.
13.Treder, Jerzy, red. Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny. Wyd. II poprawione i poszerzone. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Oficyna Czec, 2006.
14.Wilkoń, Aleksander. „O stylizacji językowej w literaturze”. Ruch Literacki 6 (1974): 363–370.
15.Wilkoń, Aleksander. „Problemy stylizacji językowej w literaturze”. Przegląd Humanistyczny 3 (1984): 11–29.