Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2018.17-18
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 17, 2018
O konstrukcjach typu anoreksja, anorektyk, anorektyczka we współczesnej polszczyźnie

Autorzy: Adrianna Seniów ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny, Szczecin
Słowa kluczowe: polszczyzna współczesna słowotwórstwo nazwy zaburzeń
Data publikacji całości:2018
Liczba stron:12 (291-302)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule omówiłam korelację między rzeczywistością pozajęzykową a językiem na przykładzie dwunastu obecnych w najnowszej polszczyźnie rzeczowników: alkoreksja, anoreksja, bigoreksja, brideoreksja, ciążoreksja, drunkoreksja, manoreksja, ortoreksja, permareksja, pregoreksja, tanoreksja, vigoreksja oraz powstałych od nich derywatów. Wymienione leksemy nazywają różnego typu zaburzenia psychiczne i wiążą się z dominującym współcześnie modelem życia, na który składa się m.in. dążenie człowieka do doskonałości w wielu obszarach społecznego funkcjonowania, nadmierną samokontrolą własnych zachowań, co z kolei staje się jedną z przyczyn występowania różnego typu chorób. Odzwierciedleniem tych zjawisk w języku jest szereg nowych, obecnych w polszczyźnie od niedawna, nazw zaburzeń określających te zjawiska oraz nazw osób nimi dotkniętych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że można mówić o występowaniu serii nazw zaburzeń z członem -reksja (tanoreksja), utworzonych od nich derywatów mutacyjnych z formantem -yk (tanorektyk), od których powstają derywaty modyfikacyjne z sufiksem -ka (tanorektyczka). Mechanizm ten jest produktywny i możne w przyszłości prowadzić do pojawienia się w polszczyźnie kolejnych, nowych leksemów realizujących ten schemat.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bańko, Mirosław, red. Wielki słownik wyrazów obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
2.Bator, Ewa, Monika Bronkowska, Damian Ślepecki, Jadwiga Biernat. „Anoreksja – przyczyny, przebieg, leczenie”. Nowiny Lekarskie 80 (2011), 3: 184–191.
3.Bąk, Daniel. „Zaburzenia odżywiania się u mężczyzn”. Psychiatria Polska 42 (2008), 2: 167–178.
4.Bąk-Sosnowska, Monika. „Jej wysokość reksja”. Charaktery 12 (2010): 82–86.
5.Bąk-Sosnowska, Monika. „Zaburzenia odżywiania towarzyszące otyłości”. Forum Zaburzeń Metabolicznych 1 (2010), 2: 92–99.
6.Data, Krystyna. „Wpływ komunikacji sieciowej na współczesną polszczyznę”. W: Tekst (w) sieci. Tekst. Język. Gatunki, red. Danuta Ulicka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe i Profesjonalne, 2009, 131–138.
7.Dubisz, Stanisław, red. Słownik języka polskiego. T. 1–5. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
8.Eder, Piotr, Kamila Stawczyk, Anna Lehmann, Marta Jankowiak, Wojciech Cichy. „Czy i jak można zapobiegać zaburzeniom odżywiania wśród młodzieży – słów kilka o akcji informacyjnej dotyczącej anoreksji i bulimii organizowanej przez poznański oddział IFMSA – POLAND”. Nowiny Lekarskie 6 (2007), 3, 242–245.
9.Hoffman, Beata. „Ortoreksja – choroba czy styl życia”. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 3 (2014): 29–36.
10.Gajda, Stanisław. „Język polski wobec tendencji rozwojowych współczesnego świata”. W: Język polski jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie, red. Jan Mazur, Małgorzata Rzeszutko-Iwan. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007, 13–20.
11.Grzegorczykowa, Renata, Roman Laskowski, Henryk Wróbel. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
12.Kamińska-Szmaj, Irena, Tomasz Piekot, Marcin Poprawa, red. Oblicza komunikacji. Tabloidyzacja języka i kultury. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010.
13.Maćkiewicz, Jolanta. „Wyrazy międzynarodowe (internacjonalizmy) we współczesnym języku polskim”. W: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2001, 555–562.
14.Niekrewicz, Agnieszka, Bogdan Walczak, Jowita Żurawska-Chaszczewska, red. Komunikacja w stechnicyzowanym świecie. Wpływ postępu technicznego na język i literaturę. Gorzów Wielkopolski: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, 2014.
15.Pięcińska, Anna. „Nowe zjawiska w polskiej rzeczywistości widziane przez pryzmat języka: grill, pager, notebook”. Poradnik Językowy 1 (2001): 71–78.
16.Pilecka, Władysława. „Anoreksja”. W: Słownik psychologiczny, red. Jerzy Siuta. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2009, 27–28.
17.Sarol-Kulka, Anna, Zenon Kulka. „Obraz własnego ciała a seksualność kobiet z zaburzeniami odżywiania się”. Postępy Psychiatrii i Neurologii 14 (2005), 2: 115–122.
18.Satkiewicz, Halina. „Zmiany w zasobie leksykalnym najnowszej polszczyzny”. W: Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych, red. Elżbieta Wrocławska. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1994, 143–147.
19.Seniów, Adrianna. Słownictwo psychologiczne we współczesnej polszczyźnie ogólnej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2017.
20.Sękowska, Elżbieta. „Neologizmy słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane tendencje)”. Eslavística Complutense 2 (2012): 97–103.
21.Sękowska, Elżbieta. „Wpływ języka angielskiego na słownictwo polszczyzny ogólnej”. Poradnik Językowy 5 (2007): 44–53.
22.Smółkowa, Teresa. „Nowe słownictwo polskie”. W: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2001, 397–404.
23.Smółkowa, Teresa, red. Słowa, słowa… Czy je znasz? Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013.
24.Tomalski, Radosław. „Trauma i dysocjacja w zaburzeniach jedzenia”. Psychoterapia 2 (2007), 141: 17–27.
25.Trysińska, Magdalena. Jak politycy komunikują się ze swoimi wyborcami? Analiza języka polityków na przykładzie rozmów prowadzonych w telewizji polskiej oraz internecie. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2004.
26.Źródła internetowe
27.Narodowy Korpus Języka Polskiego. Dostęp 15.10.2017. http:// nkjp.uni.lodz.pl.
28.Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego. Dostęp 20.09.2017. http://nowewyrazy.uw.edu.pl.