Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 13, 2014
Językowe wykładniki barw w międzywojennych wierszach Jana Lechonia

Autorzy: Andrzej S. Dyszak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Słowa kluczowe: poezja Lechonia leksyka barw gramatyka i semantyka
Data publikacji całości:2014
Liczba stron:24 (67-90)

Abstrakt

This article presents linguistic exponents of colors that Jan Lechoń used in poems of poetry volumes: Karmazynowy poemat (The Crimson Poem) and Srebrne i czarne (The Silver and The Black). The poet has used two types of colors exponents: lexical (adjectives, such as czarny = black, nouns, such as fi olet = violet, verbs, such as pobieleć = to whiten, adverb srebrzyście – silvery) and non-lexical (comparative expression jak mlekiem oblany = as bathed in milk and syntactic structure ogień żarzy = fi re glows). The lexical exponents of colors co-creation of various syntactic relationships in which their meaning is revealed. Most linguistic exponents of colors serve as descriptive in the analyzed poems, for example: białe chmurki = white clouds, żółty blask = yellow glow. Sometimes the exponents describe imaginary phenomenons, see mgła wspomnień błękitna = the blue haze of memories. Some exponents of colors are symbolic, cf. śpiewają bielą, amarantem = (they) sing white, amaranth (white and amaranth is the Polish national symbols). The metonymic meanings are also interesting, as in the phrase upił się miodnym złotem = (he) got drunk honey gold.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Ampel-Rudolf M., Kolory. Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów 1994.
2.Dyszak A.S., Uwagi o definicjach przymiotników wyrażających kolory w słownikach języka polskiego, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze III, pod red. E. Komorowskiej i D. Stanulewicz, Szczecin 2012, s. 11-24.
3.Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1977.
4.Klemensiewicz Z., Składnia pisarskiego języka Marii Dąbrowskiej, w: Pięćdziesiąt lat twórczości Marii Dąbrowskiej. Referaty i materiały sesji naukowej, pod red. E. Korzeniewskiej, Warszawa 1963, s. 222-224.
5.Lechoń J., Poezje, oprac. Roman Loth, BN s. I, nr 256, Wrocław 1995.
6.Podlawska D., Wilczyńska G., Stylistyczna funkcja nazw barw w „Karmazynowym poemacie” oraz w „Srebrnym i czarnym” Jana Lechonia, „Słupskie Prace Humanistyczne” 1994 nr 12a, s. 189-216.
7.Russocki S., Kuczyński S.K., Willaume J., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
8.Skubalanka T., Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin 2000.
9.Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, Przedruk elektroniczny: Wydawnictwo Naukowe PWN 1997.
10.Słownik języka polskiego pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwiedzkiego, http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=234&from=publication.
11.Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza, wersja 3.0 CD ROM, Warszawa 2008.
12.Wielki słownik języka polskiego pod red. P. Żmigrodzkiego, www.wsjp.pl.