Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2017.16-07
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 16, 2017
Przypomnienie słowników Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 i 1544

Autorzy: Lucyna Agnieszka Jankowiak
Instytut Slawistyki PAN, Warszawa
Słowa kluczowe: język polski XVI wieku leksykografia łacińsko-polska XVI wieku słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:27 (107-133)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest przypomnienie XVI-wiecznych łacińsko-polskich słowników Bartłomieja z Bydgoszczy. Nasilenie zainteresowania leksykonami nastąpiło w latach 70. XX wieku, kiedy odnaleziono (uznany po drugiej wojnie światowej za zaginiony) rękopis z 1532 roku i niespodziewanie odkryto słownik z 1544 roku. W artykule kolejno opisano sylwetkę zakonnika, losy jego dzieł, jak również ich budowę i zawartość. Ponadto omówiono dotychczasowe wydania słowników Bartłomieja (B. Erzepkiego oraz nową, łączną, edycję w wersji polsko-łacińskiej). Kolejną kwestią zaprezentowaną w artykule są działania w XX i XXI wieku na rzecz upowszechnienia materiału leksykalnego słowników.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.
2.Biskup, Marian, red. Historia Bydgoszczy, t. 1 do roku 1920. Warszawa–Poznań: PWN, 1991, 295–298.
3.Breza, Edward, Zygmunt Brocki. „Recenzja książki I. Kwileckiej i H. Popowskiej-Taborskiej, Bartłomiej z Bydgoszczy, leksykograf polski pierwszej połowy XVI w.” Rocznik Gdański 39 (1979): 212–216.
4.Brocki, Zygmunt. „Recenzja książki Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria B, nr 12, Warszawa–Poznań 1979, ss. 69”. Slavia Occidentalis 38 (1980): 156–160.
5.Brückner, Aleksander. „Recenzja wydania B. Erzepkiego”. Pamiętnik Literacki 1 (1902): 165–166.
6.Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.
7.Doroszewski, Witold. Z zagadnień leksykografii polskiej. Warszawa: PIW, 1954.
8.Erzepki, Bolesław. Słownik łacińsko-polski Bartłomieja z Bydgoszczy. Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego, 1900.
9.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Stan badań i perspektywy badawcze”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 24 (2017), 1: 11–26.
10.Kantak, Kamil. „Z przeszłości Bernardynów Bydgoskich (życie umysłowe w dobie jagiellońskiej)”. Przegląd Bydgoski 2 (1933): 3–13.
11.Karpluk, Maria. „Recenzja książki I. Kwilecka, H. Popowska-Taborska, Bartłomiej z Bydgoszczy, leksykograf polski pierwszej połowy XVI w., Prace Slawistyczne Zakładu Słowianoznawstwa PAN I, Wrocław 1977”. Język Polski 4 (1979): 300–302.
12.Karpluk, Maria. „Recenzja Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy. Wersja polsko-łacińska. Część I (A–G), oprac. Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1999”. Język Polski 3 (2002): 225–226.
13.Kędelska, Elżbieta. „Bartłomiej z Bydgoszczy a Lactifer Vodňanskiego”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 24 (1987): 47–61.
14.Kędelska, Elżbieta. „Dzieje poznańskiej Pracowni Języków Zachodniosłowiańskich”. W: 50 lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (1954–2004). Księga jubileuszowa Instytutu Slawistyki PAN. Warszawa: SOW, 2004, 161–170.
15.Kędelska, Elżbieta. „Pierwsze drukowane słowniki łacińsko-polskie jako źródło Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 25 (1989): 3–45.
16.Kędelska, Elżbieta, Irena Kwilecka, Aneta Łuczak, oprac. Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy. Wersja polsko-łacińska. Cz. 1–5. Warszawa: SOW, 1999–2012.
17.Klemensiewicz, Zenon. Historia języka polskiego. T. 2. Warszawa: PWN, 1985.
18.Kwilecka, Irena. „Nieznany zbiór słownictwa polskiego pióra Bartłomieja z Bydgoszczy”. Język Polski 4 (1972): 252–261.
19.Kwilecka, Irena. „Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy odnaleziony”. Język Polski 3 (1972): 180–182.
20.Kwilecka, Irena. „Warsztat pisarski Bartłomieja z Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło. Warszawa–Poznań: PWN, 1979, 23–36.
21.Kwilecka, Irena, Elżbieta Kędelska. „Z prac nad nową edycją Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 17 (1978): 123–143.
22.Kwilecka, Irena, Hanna Popowska-Taborska. Bartłomiej z Bydgoszczy leksykograf polski pierwszej połowy XVI w. Wrocław–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1977.
23.Łuczak, Arleta. „Łacińskie osobliwości leksykalne w obu wersjach łacińsko-polskiego Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 30 (1993): 59–67.
24.Łuczak, Arleta. „Zagadkowe wyrazy w Słowniku Bartłomieja z Bydgoszczy z XVI w.”. W: Zielonogórskie Seminarium Językoznawcze 2010, red. Stanisław Borawski, Magdalena Hawrysz. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2011, 71–84.
25.Mayenowa, Maria Renata, Franciszek Pepłowski, Krzysztof Mrocewicz, red. Słownik polszczyzny XVI wieku. T. 1–36. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, Warszawa: IBL – Wydawnictwo, 1966–2012.
26.Otwinowska, Barbara. „Słowniki”. W: Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze, Renesans, Barok), red. Teresa Michałowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich –Wydawnictwo, 1990, 778–783.
27.Piechocki, Jan. „Prace Bartłomieja z Bydgoszczy na warsztacie naukowców”. Ilustrowany Kurier Polski 28, 286 (1972).
28.Piechocki, Jan. „Sesja naukowa poświęcona Bartłomiejowi z Bydgoszczy”. Pomorze 18, 24 (1972): 2.
29.Plezia, Marian, red. Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce. T. 1–8. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN; Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1953–2014.
30.Plezia, Marian. „Dzieje leksykografii łacińskiej w Polsce”. W: tegoż. Z dziejów filologii klasycznej w Polsce. Warszawa: Polskie Towarzystwo Filologiczne, 1993, 41–84.
31.Przybylska, Renata. Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
32.Szmańda, Edward. „Bernardyński ośrodek naukowy w Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, 5–22. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.
33.Szmańda, Edward. „Przyczynek do życiorysu i działalności pisarskiej Bartłomieja z Bydgoszczy”. Język Polski 5 (1980): 331–338.
34.Szmańda, Edward. „Trzy bydgoskie spotkania naukowo-kulturalne”. Język Polski 1 (1975): 74–76.
35.Urbańczyk, Stanisław. „Recenzja książki Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło”. Język Polski 5 (1980): 342–344.
36.Wasylewski, Stanisław. „Czego nas uczy brat Bartłomiej z Bydgoszczy”. Dziennik Bydgoski 25, 280 (1932): 25.
37.Żurowska-Górecka, Wanda. „Słowniki polskie przed Bartłomiejem z Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, 59–69. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.