Studia Językoznawcze

We współczesnym języku polskim rejestrowane są stałe połączenia słowne powstałe dzięki wpływowi filmów i seriali telewizyjnych. Niejednokrotnie utrwalają się tytuły filmów, seriali, fragmenty wypowiedzi ich bohaterów, fragmenty piosenek filmowych. Wyróżniają się wśród nich frazeologizmy i skrzydlate słowa wywodzące się z filmów w reżyserii Juliusza Machulskiego. W niniejszym artykule badaniom poddano połączenie słowne ktoś widzi ciemność a. ciemność widzi, które ma dziś status skrzydlatych słów. W niektórych kontekstach związku ktoś widzi ciemność a. ciemność widzi ujawnia się jego znaczenie strukturalne, w innych realizowane są semantyki naddane, tj. ‘ktoś pesymistycznie postrzega rzeczywistość’ lub ‘ktoś nie wie, nie kojarzy’. Niekiedy odżywa zarówno znaczenie strukturalne, jak i jedno ze znaczeń naddanych. W tekstach oprócz postaci kanonicznych związku pojawiają się również jego modyfikacje. Zarejestrowano na przykład modyfikacje wymieniające ktoś widzi jawność, ktoś taniość widzi, ktoś widzi postęp i modyfikację dodającą ktoś ciemność widzi nad liniowym. Innowacje wzmacniają inwariant.