Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2020.19-07
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / t. 19, 2020
Z badań leksyki barw w poetyckich juweniliach Jarosława Iwaszkiewicza

Autorzy: Andrzej S. Dyszak ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz
Słowa kluczowe: język poetycki leksyka barw wykładniki koloru złotego wykładniki koloru żółtego
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:18 (97-114)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest językowym środkom leksykalnym, które posłużyły Jarosławowi Iwaszkiewiczowi do wyrażenia wybranych barw świata poetyckiego, jaki stworzył w trzech pierwszych tomach swych wierszy uznawanych za juwenilia (Oktostychy, Dionizje i Kasydy zakończone siedmioma wierszami). Przedmiotem szczegółowego zainteresowania są leksemy odnoszące się do barw złotej i złocistej oraz kolorów do nich zbliżonych (żółtego, cytrynowego i bursztynowego). Ich opis ma charakter formalno-semantyczny, zgodny z zasadami gramatyki stylistycznej, bez rozpatrywania funkcji poetyckiej użytych środków językowych. Wykładniki wymienionych wyżej kolorów stanowią 18% użyć wszystkich wyrazów odnoszących się do barw. Prymarnie wskazane barwy wyrażają przymiotniki proste złoty, złocisty, topazowy, żółty, bursztynowy, cytrynowy i przymiotniki złożone biało-złoty, różowo-złocisty, złotolisty, złotooki, złotoskrzydły, złotowłosy, żółtooki, żółto-jedwabny oraz przysłówki złoto i złociście. Wtórne wobec nich są rzeczowniki złoto, złocistość i żółtość oraz czasowniki złocić (zrealizowany jako imiesłowy złocąc i złocony), a także żółcić w formie trzecioosobowej żółci. Iwaszkiewicz w analizowanych wierszach jawi się jako twórca wrażliwy na kolory, spośród których barwa złota jest najintensywniejsza i najlepiej oddaje zmysłowość świata jego poetyckich juweniliów.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Iwaszkiewicz, Jarosław. Dzieła zebrane. T. 5: Wiersze, cz. 1. Warszawa: Czytelnik, 1977.
2.Białoskórska, Mirosława. Język poezji Leopolda Staffa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2018.
3.Dyszak, Andrzej S. „Językowe wykładniki barw w międzywojennych wierszach Lechonia”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badania polszczyzny 14 (2015): 349–366.
4.Jarosław Iwaszkiewicz. Dostęp 2.09.2019. https://klp.pl/iwaszkiewicz.
5.Kolory według odcieni. Dostęp 2.09.2019. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_kolorów.
6.Kwiatkowski, Jerzy. „Iwaszkiewicza księga przemian”. Pamiętnik Literacki 60 (1969), 3: 139–176.
7.Lista kolorów. Dostęp 2.09.2019. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_kolorów.
8.Matyskieła, Joanna. „Pierwsza literacka miłość – Czesław Miłosz wobec wczesnej twórczości Jarosława
9.Iwaszkiewicza”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia XXXII, Sectio FF Philologiae (2014): 31–45.
10.Miłosz, Czesław. Historia literatury polskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010.
11.Miłosz, Czesław. „Od wiernego wielbiciela”. W: Jarosław Iwaszkiewicz. Noc w polu. Lekcja literatury z Czesławem Miłoszem, wybór Czesław Miłosz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001, 7–8.
12.Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego. Dostęp 2.09.2019. http://www.nfjp.pl.
13.Podlawska, Daniela, Gabriela Wilczyńska. „Stylistyczna funkcja nazw barw w Karmazynowym poemacie oraz w Srebrnym i czarnym Jana Lechonia”. Słupskie Prace Humanistyczne 12a (1994): 189–216.
14.SJPD: Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego, t. 1–11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1958–1969. Przedruk elektroniczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
15.SW: Karłowicz, Jan, Adam A. Kryński, Władysław Niedźwiedzki, red. Słownik języka polskiego. Dostęp 2.09.2019. http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=234&from=publication.
16.Toruńczyk, Barbara, wybór, układ i red. Czesław Miłosz, Jarosław Iwaszkiewicz. Portret podwójny. Wykonany z listów, wierszy, zapisków intymnych, wywiadów i publikacji. Opracowanie i przypisy
17.Robert Papieski. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2011.
18.USJP: Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008 (wersja 3.0 CD ROM).
19.Wroczyński, Tomasz. „O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza”. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 29 (1994): 89–95.