Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2017.16-07
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 16, 2017
Przypomnienie słowników Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 i 1544
(The reminder of the dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy from 1532 and 1544)

Authors: Lucyna Agnieszka Jankowiak
Instytut Slawistyki PAN, Warszawa
Keywords: 16th century Polish language 16th century Latin-Polish lexicography dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy
Data publikacji całości:2017
Page range:27 (107-133)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The purpose of the article is reminding the readers of the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy. The interest in the lexicons increased in the 1970s, when the manuscript from 1532, believed to be lost after the World War II, was found, and unexpectedly the dictionary from 1544 was discovered. The article briefly portraits the monk, outlines the fortunes of his works, and presents their construction and content. Moreover, the editions of the dictionaries published to date are described (Bolesław Erzepki’s edition and the new, joint edition in the Polish-Latin version). The attempts are also discussed undertaken in the 20th and 21th centuries to propagate the lexical material of the dictionaries.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.
2.Biskup, Marian, red. Historia Bydgoszczy, t. 1 do roku 1920. Warszawa–Poznań: PWN, 1991, 295–298.
3.Breza, Edward, Zygmunt Brocki. „Recenzja książki I. Kwileckiej i H. Popowskiej-Taborskiej, Bartłomiej z Bydgoszczy, leksykograf polski pierwszej połowy XVI w.” Rocznik Gdański 39 (1979): 212–216.
4.Brocki, Zygmunt. „Recenzja książki Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria B, nr 12, Warszawa–Poznań 1979, ss. 69”. Slavia Occidentalis 38 (1980): 156–160.
5.Brückner, Aleksander. „Recenzja wydania B. Erzepkiego”. Pamiętnik Literacki 1 (1902): 165–166.
6.Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.
7.Doroszewski, Witold. Z zagadnień leksykografii polskiej. Warszawa: PIW, 1954.
8.Erzepki, Bolesław. Słownik łacińsko-polski Bartłomieja z Bydgoszczy. Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego, 1900.
9.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy (1532 i 1544). Stan badań i perspektywy badawcze”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 24 (2017), 1: 11–26.
10.Kantak, Kamil. „Z przeszłości Bernardynów Bydgoskich (życie umysłowe w dobie jagiellońskiej)”. Przegląd Bydgoski 2 (1933): 3–13.
11.Karpluk, Maria. „Recenzja książki I. Kwilecka, H. Popowska-Taborska, Bartłomiej z Bydgoszczy, leksykograf polski pierwszej połowy XVI w., Prace Slawistyczne Zakładu Słowianoznawstwa PAN I, Wrocław 1977”. Język Polski 4 (1979): 300–302.
12.Karpluk, Maria. „Recenzja Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy. Wersja polsko-łacińska. Część I (A–G), oprac. Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1999”. Język Polski 3 (2002): 225–226.
13.Kędelska, Elżbieta. „Bartłomiej z Bydgoszczy a Lactifer Vodňanskiego”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 24 (1987): 47–61.
14.Kędelska, Elżbieta. „Dzieje poznańskiej Pracowni Języków Zachodniosłowiańskich”. W: 50 lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (1954–2004). Księga jubileuszowa Instytutu Slawistyki PAN. Warszawa: SOW, 2004, 161–170.
15.Kędelska, Elżbieta. „Pierwsze drukowane słowniki łacińsko-polskie jako źródło Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 25 (1989): 3–45.
16.Kędelska, Elżbieta, Irena Kwilecka, Aneta Łuczak, oprac. Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy. Wersja polsko-łacińska. Cz. 1–5. Warszawa: SOW, 1999–2012.
17.Klemensiewicz, Zenon. Historia języka polskiego. T. 2. Warszawa: PWN, 1985.
18.Kwilecka, Irena. „Nieznany zbiór słownictwa polskiego pióra Bartłomieja z Bydgoszczy”. Język Polski 4 (1972): 252–261.
19.Kwilecka, Irena. „Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy odnaleziony”. Język Polski 3 (1972): 180–182.
20.Kwilecka, Irena. „Warsztat pisarski Bartłomieja z Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło. Warszawa–Poznań: PWN, 1979, 23–36.
21.Kwilecka, Irena, Elżbieta Kędelska. „Z prac nad nową edycją Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 17 (1978): 123–143.
22.Kwilecka, Irena, Hanna Popowska-Taborska. Bartłomiej z Bydgoszczy leksykograf polski pierwszej połowy XVI w. Wrocław–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1977.
23.Łuczak, Arleta. „Łacińskie osobliwości leksykalne w obu wersjach łacińsko-polskiego Słownika Bartłomieja z Bydgoszczy”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 30 (1993): 59–67.
24.Łuczak, Arleta. „Zagadkowe wyrazy w Słowniku Bartłomieja z Bydgoszczy z XVI w.”. W: Zielonogórskie Seminarium Językoznawcze 2010, red. Stanisław Borawski, Magdalena Hawrysz. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2011, 71–84.
25.Mayenowa, Maria Renata, Franciszek Pepłowski, Krzysztof Mrocewicz, red. Słownik polszczyzny XVI wieku. T. 1–36. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, Warszawa: IBL – Wydawnictwo, 1966–2012.
26.Otwinowska, Barbara. „Słowniki”. W: Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze, Renesans, Barok), red. Teresa Michałowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich –Wydawnictwo, 1990, 778–783.
27.Piechocki, Jan. „Prace Bartłomieja z Bydgoszczy na warsztacie naukowców”. Ilustrowany Kurier Polski 28, 286 (1972).
28.Piechocki, Jan. „Sesja naukowa poświęcona Bartłomiejowi z Bydgoszczy”. Pomorze 18, 24 (1972): 2.
29.Plezia, Marian, red. Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce. T. 1–8. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN; Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1953–2014.
30.Plezia, Marian. „Dzieje leksykografii łacińskiej w Polsce”. W: tegoż. Z dziejów filologii klasycznej w Polsce. Warszawa: Polskie Towarzystwo Filologiczne, 1993, 41–84.
31.Przybylska, Renata. Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003.
32.Szmańda, Edward. „Bernardyński ośrodek naukowy w Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, 5–22. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.
33.Szmańda, Edward. „Przyczynek do życiorysu i działalności pisarskiej Bartłomieja z Bydgoszczy”. Język Polski 5 (1980): 331–338.
34.Szmańda, Edward. „Trzy bydgoskie spotkania naukowo-kulturalne”. Język Polski 1 (1975): 74–76.
35.Urbańczyk, Stanisław. „Recenzja książki Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło”. Język Polski 5 (1980): 342–344.
36.Wasylewski, Stanisław. „Czego nas uczy brat Bartłomiej z Bydgoszczy”. Dziennik Bydgoski 25, 280 (1932): 25.
37.Żurowska-Górecka, Wanda. „Słowniki polskie przed Bartłomiejem z Bydgoszczy”. W: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, 59–69. Warszawa–Poznań: PWN, 1979.