Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2015.14-18
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / t. 14, 2015
Obraz Polaków w felietonach Henryka Sienkiewicza
(The Image of the Poles in Henryk Sienkiewicz’s Feuilletons)

Authors: Magdalena Pietrzak
Uniwersytet Łódzki
Keywords: linguistic image of the world, column, Henryk Sienkiewicz
Data publikacji całości:2015
Page range:12 (285-296)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The aim of the article is to reconstruct the linguistic image of the Poles on the basisof Henryk Sienkiewicz’s feuilletons. This image is determined by the speaker’s pointof view. Creating his image of Polish society, Sienkiewicz adopted the following pointsof view: the POV of a Pole, the POV of a thrifty economist, the POV of a positivist andthe POV of a Christian. As a Polish citizen, he criticizes his compatriots for the fact that  they do not respect their native tongue. As a thrifty economist, he exposes numerousinstances of their profligacy. As a positivist, Sienkiewicz notes the backwardness of thecountryside and proposes specific initiatives to address this problem. Finally, assumingthe perspective of a Christian, he unmasks false piety. This image of the Poles is predominantlynegative. The fact that Sienkiewicz highlighted his compatriots’ weaknesses andfocused on their wastefulness, rather than on their positive attributes, could be motivatedby censorship concerns. Russian censors were very effective in suppressing all forms ofmanifesting Polish national identity and were more inclined to accept critical opinions.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
2.Bartmiński J., Tokarski R., Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: Teoria tekstu. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław 1986.
3.Bujnicki T., Sienkiewicza „Powieści z lat dawnych. Studia”, Kraków 1996.
4.Mariak L., Perswazyjność prasy tajnej okresu Powstania Styczniowego na przykładzie leksyki, Szczecin 2001.
5.Mazan B., Wpływ cenzury carskiej na twórczość młodego Świętochowskiego, w: Z domu niewoli. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX w., red. J. Maciejewski, Wrocław 1988.
6.Mazan B., Z tajników i powszechników sztuki pisarskiej Sienkiewicza, w: Po co Sienkiewicz? Sienkiewicz a tożsamość narodowa: z kim i przeciw komu? Warszawa–Kiejdany– Łuck–Zbaraż–Beresteczko, Koncepcja i redakcja naukowa T. Bujnicki, J. Axer, Warszawa 2007.
7.Pietrzak M., Dziurdziulewicze, Cymbałkiewicze, Nadymalscy…, czyli obraz polskich wad na przykładzie felietonów 2 połowy XIX wieku, w: Nasz język w przeszłości – nasza przeszłość w języku, red. I. Kępka, L. Warda-Radys, Pelplin 2011.
8.Pietrzak M., Troska o język polski w publicystyce pozytywistycznej, w: Naród. Religia. Język, red. A. Gajda, Łódź 2011.
9.Pietrzak M., Wyznaczniki gatunkowe felietonu 2. połowy XIX wieku (na podstawie tekstów Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa i Aleksandra Świętochowskiego), Łódź 2013.
10.Umińska-Tytoń E., Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów, Łódź 2011.
11.Umińska-Tytoń E., Słownictwo polszczyzny potocznej XIX wieku, Łódź 2001.