Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2015.14-02
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / t. 14, 2015
Stratyfikacja słownictwa z komponentem nazwy barwy złotej w lirykach Leopolda Staffa (część druga)
(Stratification of the vocabulary with lexical component designating colour gold in Leopold Staff ’s poetry)

Authors: Mirosława Białoskórska
Uniwersytet Szczeciński
Keywords: poetic idiolect lexis colour gold
Data publikacji całości:2015
Page range:17 (25-41)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Having compared the distribution of the colour gold in the poetical output of AdamMickiewicz, Julian Tuwim, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Stanisław Grochowiakand Zbigniew Herbert with that of Leopold Staff, I conclude that it is by far most widespreadin the poetry of the latter – a classicist. Apart from some standard vocabulary, whichwas commonly used by all seven of the above-mentioned poets (złocisty, złocony, złoto,złoty) and well established in both spoken and written variants of early 19th century Polish,Staff used various lexical individualisms. They were mostly adjectival (often compound),but occasionally also nominal and verbal (in their singular form), e.g.: brzęczyzłotka,przezłacać się, rozzłocić, purpurowozłoty, rudozłoty, złocistokłosy, złotoszczery. Suchfrequent occurence of lexical components designating colour gold provided light reflexesto the pictures painted with the poet’s words. Semantic poetisms, such as: topaz słońca,ciepły bursztyn lasu, dźwignęłaś lasy […] w bursztyn i topazy, etc., deserve a separateattention, since they greatly deepen poeticisation of the landscapes and other elements ofthe represented world. Designations of colour gold are especially prominent in the earlyvolumes of Staff’s poetry, i.e. those published by the 1920’s. In the later period, the poet’suse of the designations of all colours (not only colour gold) becomes increasingly rare,due to Staff’s turn towards more concise and condensed lyrics at the cost of abandoninglonger poetic forms, i.a. his long beloved sonnet.
Download file

Article file

Bibliography

1.Badyda E., Świat barw – świat znaczeń w języku poezji Zbigniewa Herberta, Gdańsk 2008.
2.Bal A., Kolor złoty i srebrny w metaforach Bohdana Zaleskiego, „Język Polski” 2004, z. 4.
3.Białoskórska M., Obrazy poetyckie z komponentem barwy złotej w lirykach Leopolda Staffa w: Barwa w języku, literaturze i kulturze t. 4, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2013.
4.Białoskórska M., Pole błękitu w lirykach Leopolda Staffa, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze, t. 2, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2011.
5.Białoskórska M., Właściwości semantyczno-stylistyczne barwy białej w tryptyku „Zimowe, białe sny” Leopolda Staffa na tle polszczyzny XX wieku, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze, t. 1, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin 2010.
6.Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
7.Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991.
8.Krzyżanowski J., Neoromantyzm polski 1890 – 1918, Wrocław 1971.
9.Kurek M., Kolor w poezji Stanisław Grochowiaka, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Językoznawcza 1997.
10.Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1997.
11.Rychter J., Językowa kreacja barw w poezji Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Szczecin 2014.
12.Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 2009.
13.Seniów A., Barwa złota w utworach lirycznych Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze”. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 11, 2012.
14.Seniów A., Pole czerwieni w wierszach Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze”, Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 12, 2013.
15.Skubalanka T., O stylu poetyckim i innych stylach języka, Lublin 1995.
16.Słownik języka Adama Mickiewicza, t. 1-11, red. K. Górski, S. Hrabec, Wrocław 1962-1983.
17.Słownik języka polskiego, t. 1- 8, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1900-1927.
18.Szczot M., Klasycyzm Leopolda Staffa, Poznań 2004.
19.Tokarski R., Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin 1995.
20.Zgółkowie H., T., Słownictwo współczesnej poezji polskiej. Listy frekwencyjne, t. 1-2, Poznań 1992.