Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2023.22-07
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / t. 22, 2023
Nazwy wybranych metod leczenia (związanych z humoralną koncepcją patogenezy) na podstawie rękopiśmiennego poradnika medycznego Józefa Zmijewskiego
(Names of selected treatment methods (related to the humoral concept of pathogenesis) based on Józef Zmijewski’s manuscript medical guide)

Authors: Anna Paluszak-Bronka ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Keywords: lexis names of treatment methods medical guide Józef Zmijewski
Data publikacji całości:2023-12-31
Page range:16 (79-94)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The aim of the article was to characterize selected names of therapeutic methods related to the humoral concept of pathogenesis (their motivations and meanings) selected from Józef Zmijewski’s guide. The analysis showed that among the names prevail the terms of treatments that cleanse the body through skin ejections (rash). Often there are also names of methods that purify the blood and provoke bowel movements. Less commonly, these are the names of treatments that restore krasia through sweating and vomiting. Among the analyzed naming units, native terms predominate, but the author also uses foreign and hybrid names. These names indicate the main activity performed during the procedure, its effects, the tools and materials used, or the name of the author of the method.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bańki bezogniowe – działanie, właściwości lecznicze i zastosowanie, 2018. Dostęp 28.02.2022, www.medonet.pl/zdrowie,banki-bezogniowe-co-to-jest-,artykul,1728267.html.
2.Bańkowski, Andrzej. Etymologiczny słownik języka polskiego. T. 2. L–P. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
3.Belofsky, Nathan. Jak dawniej leczono, czyli plomby z mchu i inne historie. Przeł. Grzegorz Siwek. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2019.
4.Borawski, Stanisław. „Synteza dziejów polszczyzny a możliwości integracji badań”. W: Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak, red. Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, 17–31. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.
5.Boryś, Władysław. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2008.
6.Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2000.
7.Brzeziński, Tadeusz (a). „Wiedza o budowie i czynnościach ludzkiego organizmu”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 95–129. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
8.Brzeziński, Tadeusz (b). „Rozwój poglądów na istotę choroby”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 134–157. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
9.[Bez autora]. COMPENDIUM MEDICUM AUCTUM TO IEST: KROTKIE ZEBRANIE Y OPISANIE CHOROB. Ich rożności, przyczyn, znakow, sposobow do leczenia. Także rożnych sposobow robienia Wodek, Oleykow, Julepow, Syropow, Konfitur, Maści, Plastrow, [etc.] i rożnych osobliwych rzeczy, Na SIEDM TRAKTATOW ROZDZIELONE, I teraz przez tegoż Autora z errorow Drukarskich wyczyszczone. Z przydatkiem osobliwych Chorob, tak Męskich, iako i Białogłowskich, i Dziecinnych. Dla większey wygody ludzkiey PRZEDRUKOWANE. Roku Pańskiego 1789. Częstochowa: Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiey, 1789.
10.Drygas, Aleksander. „Dawne terapie. Lek i jego formy, sposoby wytwarzania i dystrybucji”. W: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, 158–184. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
11.Doroszewski, Witold, red. Słownik języka polskiego. T. 1–11. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. http://doroszewski.pwn.pl.
12.Dubisz, Stanisław, red. Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 1–4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
13.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Polskie słownictwo medyczne w drugiej połowie XIX wieku oraz na przełomie XIX i XX wieku”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny 10 (2011): 97–109.
14.Jankowiak, Lucyna Agnieszka. „Synonimia w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 46 (2015): 17–41.
15.Jütte, Robert. Historia medycyny alternatywnej. Od magii do naturalnych metod leczenia. Tłum. Krzysztof Jachimczak, Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2001.
16.Jurewicz, Oktawiusz, oprac. Słownik grecko-polski. (Na podstawie słownika Zygmunta Węclewskiego). Global Scientific Foundation: Truskaw, 2021.
17.Karłowicz, Jan, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki. Słownik języka polskiego. T. 1–8. Warszawa: Nakładem prenumeratorów, 1900–1927.
18.Klemensiewicz, Zenon. Historia języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
19.Kopaliński, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Warszawa: Świat Książki, 2000.
20.Moore, Jonathan. Przerażające terapie i zabójcze terapie. Przeł. Emilia Skowrońska. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2020.
21.Paluszak-Bronka, Anna. „Co można powiedzieć o autorze na podstawie jego rękopisu? Rozważania językoznawcy”. Prace Językoznawcze 20 (2018), 3: 123–137.
22.Paluszak-Bronka, Anna. „Znajomość biografii autora dzieła a badania historycznojęzykowe”. Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badania polszczyzny 20 (2021): 115–127.
23.Walczak, Bogdan. „Słownictwo obcego pochodzenia na warsztacie badacza: problem granic („głębokości”) opisu genetycznego”. W: Hanna Popowska-Taborska, red. Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, 269–280. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1997.
24.Węglorz, Jakub. Zdrowie, choroba i lecznictwo w społeczeństwie Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2015.
25.Widłak-Piernikowska, Teresa, red. prowadząca. Wielki słownik medyczny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996.
26.Żmigrodzki, Piotr, red. Wielki słownik języka polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2007–.https://wsjp.pl.
27.Etymologia słowa biotic. https://educalingo.com/pl/dic-en/biotic.
28.Products-Bioticon. https://www.biotikon.co.uk.
29.Tłumacz Google. https://translate.google.com/translate?hl=pl&sl=de&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Baunscheidttherapie&prev=search.
30.Tłumaczenie słowa biotic – Słownik angielsko-polski. https://dictionary.cambridge.org.pl/dictionary/english-polish/biotic.
31.Tworzenie przymiotników w języku niemieckim. https://niemieckiwdpmu.pl//tworzenie-niemieckichprzymiotnikow.