Studia Administracyjne

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Administracyjne

ISSN: 2080-5209     eISSN: 2353-284X    OAI    DOI: 10.18276/sa.2016.8-06
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / nr 8 2016
Administracja i organizacja szkolnictwa powszechnego i średniego w II Rzeczypospolitej

Autorzy: Wiesław Sieciński
Uniwersytet Szczeciński Zamiejscowy Wydział Społeczno-Ekonomiczny w Gorzowie Wielkopolskim
Słowa kluczowe: historia administracji szkolnictwo II Rzeczypospolitej
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:20 (79-98)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 735

Abstrakt

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku wzrosło zainteresowanie społeczne sprawami oświaty i wychowania. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji wymagały ujednolicenia na terenie całego państwa. Powszechne było przeświadczenie, że w odrodzonym państwie polskim niezbędne są podstawowe akty rządowe likwidujące dotychczasowe zróżnicowanie dzielnicowe i zapewniające zwartą i jednolitą organizację szkolnictwa i oświaty w całym kraju. Kierownictwo administracją szkolnictwa należało do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Dla celów administracji szkolnej kraj został podzielony na 10 okręgów szkolnych z kuratorami na czele. Okręgi dzieliły się na obwody szkolne pod kierownictwem inspektorów szkolnych. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji zostały ostatecznie ujednolicone na mocy ustawy w 1932 roku. Przeprowadzona reforma podzieliła szkoły na powszechne, średnie i wyższe. Ze względu na źródło finansowania wyróżniono szkoły publiczne i prywatne. Zasadę stanowić miało siedmioletnie nauczanie w zakresie szkoły powszechnej. Jednak w celu zakwalifikowania istniejących szkół do nowego modelu organizacyjnego wprowadzono trójstopniowy podział szkół powszechnych na szkoły realizujące: program elementarny (klasy I–IV), program wyższy (klasy I–VI), program pełny (7 klas). Na średnie szkolnictwo ogólnokształcące składać miały się po reformie 4-letnie gimnazja oraz jako szczebel wyższy – 2 letnie licea. Do gimnazjum przyjmowano (po złożeniu egzaminu) uczniów, którzy ukończyli 6 klas szkoły powszechnej. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu egzaminu wstępnego można było kontynuować naukę w liceum, po której ukończeniu możliwe było przystąpienie do egzaminu dojrzałości, a następnie podjęcie studiów w szkole wyższej. Ustawa z 1932 roku umożliwiła zorganizowanie na analogicznych zasadach szkół zawodowych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Araszkiewicz F.W., Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
2.Araszkiewicz F.W., Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918–1932, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa-Kraków– Gdańsk 1972.
3.Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, LexisNexis, Warszawa 2005.
4.Czubiński A., Najnowsze dzieje Polski 1914–1983, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
5.Falski M., Fragmenty prac z zakresu oświaty 1900–1944, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
6.Historia Polski, t. IV, 1918–1939, cz. 1, 1918–1926, red. L. Grosfeld, Z. Zieliński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
7.Kallas M., Historia ustroju Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
8.Malec D., Malec J., Historia administracji nowożytnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1996.
9.Malec J., Malec D., Historia administracji i myśli administracyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
10.Historia wychowania, red. J. Miąso, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
11.Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917–1969. Podstawowe akty prawne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
12.Suchodolski B., Edukacja narodu 1918–1968, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970.
13.Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918–1932, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970.
14.Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
15.Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej 1795–1945, t. II, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1996.