Abstrakt
5 października 2018 roku weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, w prawo własności tych gruntów (Dz.U. z 2020 r., poz. 139 z późn. zm.). Wywołała ona szereg wątpliwości, które znalazły swoje odzwierciedlenie w praktyce. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, przekształcenie miało być odpłatne. Od powyższego przewidziano jednak wyjątki, które dotyczyć miały np. osób fizycznych lub ich spadkobierców, przy założeniu, że wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego. Osobisty charakter tego uprawnienia uzasadnia zatem jego reglamentację wyłącznie do osób fizycznych, które wstąpiły w ogół praw i obowiązków poprzednika. Powyższe uprawnienie związane jest ściśle z określonym sposobem (trybem), w jaki użytkownik wieczysty uzyskał prawo użytkowania wieczystego. Oznacza to, że nie każdy przypadek następstwa prawnego uprawnia do nabycia prawa własności nieruchomości na zasadach preferencyjnych (tj. nieodpłatnie), a jednie ten związany ze spadkobraniem. W artykule wykazano, że w przypadku następców prawnych, nie ma podstaw do ograniczenia, na zasadzie analogii, prawa do nieodpłatnego przekształcenia jedynie do następców pod tytułem ogólnym (spadkobierców), z wyłączeniem nabywców prawa użytkowania wieczystego na podstawie umowy. Przejawem woli ustawodawcy było szerokie uprzywilejowanie osób, w stosunku do których uzasadnione byłoby zminimalizowanie obciążeń wynikających z odpłatnego charakteru przekształcenia. Do powyższego jednakże doszło z „pokrzywdzeniem” określonej kategorii podmiotów. Problem ten jest konsekwencją dużego skomplikowania materii przekształcenia w kwestii skutków prawnych, nieprzejrzystości unormowań a nadto niedostrzegania przez prawodawcę ważnych problemów związanych z regulowaną materią. W artykule poddano analizie, a następnie oceniono najnowsze zmiany legislacyjne, a następnie przedstawiono przegląd prób likwidacji użytkowania wieczystego, prowadzących do przekształcenia tego prawa w prawo własności. Jako metody badawcze przyjęto w tej pracy analizę aktów prawnych analizę oraz orzecznictwa sądowego.