Rocznik Komparatystyczny


ISSN: 2081-8718     eISSN: 2353-2831    OAI    DOI: 10.18276/rk.2016.7-11
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / 7 (2016)
Teologia na granicy słowa, muzyki i obrazu. Przypadek opery Saint-François d’Assise Oliviera Messiaena

Autorzy: Katarzyna Kucia
Uniwersytet Jagielloński
Słowa kluczowe: Olivier Messiaen opera teologia związki muzyki z literaturą intermedialność literatura porównawcza św. Franciszek z Asyżu
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:21 (177-197)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

The article examines intermediality as a means to express the theological-like experience of éblouissement (dazzlement), pertinent in Messiaen’s Saint François d’Assise, which has aesthetical roots, but guides a listener to a mystical breakthrough toward the “beyond”. Intermediality functions as an intrinsic quality of the genre of the opera, but also has a deep impact on Messiaen’s musical language, which is strongly inspired by word (in rhythm) and image (the coloured properties of musical scales, originally named modes). The opera also incorporates elements of other cultures and ways of thinking, for example Indian rhythms exposed as religious symbols of time and eternity are enriched by Thomas Aquinas’s philosophical background and the theologian’s thinking about artistic means to convey God’s message. The richness of the intertwined media – while reciprocally weakened by their multiplicity – should express the dazzlement experienced by Saint Francis on stage. Eventually it seems that Messiaen’s aim was imprinting the same feeling in the audience.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Antoine, Louis. Lire François d’Assise. Paris: Éditions franciscaines, 1967.
2.Benson, Alan. Olivier Messiaen: The Music of Faith (film dokumentalny). London Weekend Television, 1986.
3.Biblia Tysiąclecia. Red. ks. Kazimierz Dynarski SAC, Maria Przybył. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2012.
4.Bruhn, Siglind. Messiaen’s Interpretations of Holiness and Trinity. Echoes of Medieval Theology in the Oratorio, Organ Meditations and Opera. Hillsdale: Pendragon Press, 2008.
5.Clüver, Claus. „Intermediality and Interart Studies”. Borders. Contemporary Positions in Intermediality. Eds. Jens Arvidson, Mikael Askander, Jørgen Bruhn, Heidrun Führer. Lund: Intermedia Studies Press, 2007. 19–37.
6.Darbyshire, Ian. „Messiaen and the Representation of the Theological Illusion of Time”. Messiaen’s Language of Mystical Love. Ed. Siglind Bruhn. New York–London: Garland Publishing, 1998. 33–51.
7.Dingle, Christopher Philip. „Frescoes and Legends: The sources and Background of Saint François d’Assise”. Olivier Messiaen: Music, Art and Literature. Eds. Christopher Philip Dingle, Nigel Simeone. Burlington: Ashgate Publishing Limited, 2007. 302–304.
8.Drobner, Mieczysław. Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997.
9.Hejmej, Andrzej. Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe. Kraków: Universitas, 2013.
10.Huston Bell, Carla. Olivier Messiaen. Boston: Twayne Publishers, 1984.
11.Kaczyński, Tadeusz. Messiaen. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984.
12.Keym, Stefan. Farbe und Zeit: Untersuchungen zur musiktheatralen Struktur und Semantik von Olivier Messiaens Saint François d‘Assise. Hildesheim–Zürich–New York: Olms, 2002.
13.Maas van, Sander. „Forms of love: Messiaen’s aesthetics of éblouissement”. Messiaen Studies. Ed. Robert Sholl. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. 78–100.
14.----. The Reinvention of Religious Music: Olivier Messiaen’s Breakthrough Toward the Beyond. New York: Fordham University Press, 2009.
15.Méchoulan, Éric. „Intermédialités: le temps des illusions perdues”. Intermédialités 1 (2003): 9–27.
16.Messiaen, Olivier. Conférence de Bruxelles, Paris: Alphonse Leduc, 1960.
17.----. Lecture at Notre-Dame. Trans. Timothy J. Tikker. Paris: Alphonse Leduc, 2001.
18.----. „Première note de l’auteur”. Couleurs de la cité céleste. Paris: Alphonse Leduc, 1963.
19.----. „Saint François d’Assise. Scènes franciscaines en trois actes et huit tableaux” (libretto). Commentaire littéraire et musical de Harry Halbreich (1992), complété et augmenté par Hélène Cao pour cette edition (2004). L’Avant-Scène Opéra. „Saint François d’Assise” 223 (2004): 11–49.
20.----. Saint François d’Assise: scènes franciscaines: opéra en 3 actes et 8 tableaux/poème et musique d’Olivier Messiaen. T. 1–5. Paris: Alphonse Leduc, 1988–1992.
21.----. „Technika mojego języka muzycznego”. Przeł. Józef Świder. Res Facta 3 (1973): 135–242.
22.----. Traité de rhythme, de couleur, et d’ornithologie. T. 1. Paris: Alphonse Leduc, 1994.
23.Messiaen, Olivier, Claude Samuel. Musique et couleur: nouveaux entretiens avec Claude Samuel. Paris: Belfond, 1986.
24.Otto, Rudolf. Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa. Przeł. Bogdan Kupis. Wrocław: Thesaurus Press, 1993.
25.Pople, Anthony. „Messiaen’s Musical Language: an Introduction”. The Messiaen Companion. Ed. Peter Hill. London–Boston: Faber and Faber, 1995.
26.Shenton, Andrew. „Speaking with the Tongues of Men and Angels: Messiaen’s langage communicable”. Messiaen’s Language of Mystical Love. Ed. Siglind Bruhn. New York–London: Garland Publishing, 1998. 225–246.
27.Św. Tomasz z Akwinu. Summa teologiczna. Prawo (1–2. 90–105). Przeł., w objaśnienia i skorowidze zaopatrzył Pius Bełch OP. London: Veritas, 1985.
28.Wolf, Werner. „Intermediality Revisited. Reflections on Word and Music Relations in the Context of a General Typology of Intermediality”. Word and Music Studies. Essays in Honor of Steven Paul Scher and on Cultural Identity and the Musical Stage. Eds. Suzanne M. Lodato, Suzanne Aspden, Walter Bernhart. Amsterdam–New York: Editions Rodopi, 2002. 13–34.
29.Zawadzki, Andrzej. Obraz i ślad. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.