Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2019.4-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 4 2019
Emperor’s recruitment in the Republic of Poland done by Maciej Arnoldin von Clarstein in 1635
(Zaciągi cesarskie w Rzeczypospolitej Macieja Arnoldina von Clarsteina w 1635 r.)

Autorzy: Mirosław Nagielski
Słowa kluczowe: zaciągi Arnoldin wojna trzydziestoletnia Habsburgowie Władysław IV
Data publikacji całości:2019
Liczba stron:18 (83-100)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Podpisany rozejm przez Władysława IV ze Szwedami w Sztumskiej Wsi w 1635 r.spowodował konieczność rozpuszczenia zaciągów wojskowych złożonych z wyborowych oddziałów piechoty i jazdy. O te oddziały zabiegali tak Habsburgowie jak Francuzi wobec trwających działań wojny trzydziestoletniej. Do Rzeczpospolitej wysłano posła cesarskiego Arnoldina , który uzyskał od Władysława IV zgodę na werbunek żołnierzy. Udało się mu zwerbować ponad 5 tysięcy ludzi, którzy wzięli udział w walkach w Rzeszy nad Renem w służbie cesarza Ferdynanda II. Natomiast rozmowy z Samuelem Łaszczem komisarzy cesarskich nie powiodły się wobec wygórowanych żądań finansowych stawianych przez strażnika koronnego. Korpus polski walczył na terenie Lotaryngii, Szampanii, Pikardii i Burgundii pod komendą gen. Matthiasa Gallasa, oddając duże usługi Habsburgom.Drugi zaciąg na terenie Rzeczpospolitej przeprowadzono we wrześniu 1636 r. i był on dziełem dyplomacji hiszpańskiej. W sumie wyprowadzono ponad 15 tysięcy żołnierzy z granic Rzeczpospolitej a dyplomacja Habsburgów zdystansowała w tej kwestii dyplomację francuską Ludwika XIII.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Handwritten sources:
2.Haus-, Hof- und Staatsarchiv w Wiedniu; Polen I, karton 57, 58, 59.
3.Archives du service historique de l’Armèe, Vincennes, France, sygn. A 1, no. 32.
4.Printed Sources:
5.Domagała K., Komput wojska koronnego w 1635 roku, “Słupeckie Studia Historyczne” 2011, no. 17.
6.Dzieduszycki M., Krótki rys dziejów i spraw lisowskich, vol. II, Lwów 1843–1844.
7.Radziwiłł A.S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, vol. II, eds. A. Przyboś, R. Żelewski, Warszawa 1980.
8.Volumina Legum, vol. III, Petersburg 1859.
9.Analysis:
10.Baran A., Kozaki na imperatorskij służbi w rokach 1635–1636, “Ukrainskij Istoryk” 1974, no. 41–43.
11.Ernst H., Madrid und Wien 1632–1637. Politik und Finanzen in der Beziehungen zwischen Philipp IV. und Ferdinand II, Münster 1991.
12.Gajecky G., Baran A., The Cossacks in the Thirty Years War, vol. 2, Romae 1969.
13.Höbelt L., Barocke Bomberflotten? Die “Polnischen Völcker” als habsburgische “Vergeltungswaffe” 1635/36, in: Von Söldnerheeren zu UN-Truppen. Heerwesen und Kriege in Ósterreich und Polen vom 17. Bis zum 20. Jahrhundert, Wien 2011.
14.Leitsch W., Das Leben am Hof König Sigismunds III. von Polen, vol. IV, Wien 2009.
15.Lolo R., Rzeczpospolita wobec wojny trzydziestoletniej. Opinie i stanowiska szlachty polskiej (1618–1635), Pułtusk 2004.
16.Lolo R., Rozejm w Sztumdorfie a Habsburgowie. Przyczynek do dyskusji nad zaangażowaniem Rzeczypospolitej w wojnę trzydziestoletnią, in: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, ed. M. Nagielski, Warszawa 2007.
17.Mašek P., Šlechtickè rody v Čechach, na Moravĕ a v Slezsku, Praha 2008.
18.Nagielski M., Wpływ wojny trzydziestoletniej na przemiany w sztuce wojennej państw Europy środkowo-wschodniej (na przykładzie Rzeczypospolitej i Państwa Moskiewskiego), in: Prace komisji historii wojen i wojskowości PAU, vol. X, eds. W. Rojek, A. Kastory, Kraków 2016.
19.Pieńkowski M.A., Dyplomacja i wojna. Niedoszły konflikt zbrojny Rzeczypospolitej ze Szwecją w 1635 roku, in: Studia nad staropolską sztuką wojenną, vol. II, ed. Z. Hundert, Oświęcim 2013.
20.Sedláček A., Českomoravské heraldiky, Praha 1925.
21.Serwański M., Francja wobec Polski w dobie wojny trzydziestoletniej (1618–1648), Poznań 1986.
22.Skowron R., Pax i Mars. Polsko-hiszpańskie relacje polityczne w latach 1632–1648, Kraków 2013.
23.Skowron R., W służbie Filipa IV. Finansowanie i zaciągi żołnierzy z Rzeczypospolitej przez Hiszpanię w latach 1635–1636, in: Hortus bellicus. Studia z dziejów wojskowości nowożytnej, eds. K. Bobiatyński, P. Gawron, K. Kossarzecki, P. Kroll, D. Milewski, Warszawa 2016.
24.Szelągowski A., Rozkład Rzeszy a Polska za panowania Władysława IV, Kraków 1907.
25.Wimmer J., Wojsko i skarb Rzeczypospolitej u schyłku XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Warszawa 1968.