Przegląd Zachodniopomorski

ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2015.3-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 3 2015
HEINRICH GEORGE (1893–1946): MIĘDZY SZTUKĄ A POLITYKĄ

Autorzy: Joanna A. Kościelna
doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: Kolberg Jud Süss Metropolis film III Rzeszy kino okresu weimarskiego historia kina Heinrich George
Data publikacji całości:2015
Liczba stron:27 (107-133)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Urodzony w Szczecinie Heinrich George należał do najwybitniejszych aktorów teatralnych i filmowych okresu Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Zagrał w filmach, które odegrały ważną rolę w historii kina (Metropolis, reż. Fritz Lang, 1927, Berlin-Alexanderplatz, reż.: Phil Jutzi, 1931). Po przejęciu rządów w Niemczech przez Hitlera, mimo sympatii lewicowych, poparł nową władzę. Po 1933 roku zagrał w wielu filmach zarówno o względnie neutralnej wymowie, jak i w filmach będących wyraźnym odbiciem ideologii hitlerowskiej, w tym w osławionym filmie Żyd Süss (Jud Süss) w reżyserii Veita Harlana. Postać Heinricha George budzi kontrowersje, także we współczesnych Niemczech. Doceniając jego osiągnięcia aktorskie nie sposób pomijać zaangażowania po stronie nazizmu.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Państwowe w Szczecinie, Urząd Stanu Cywilnego w Szczecinie, (Standesamt Stettin), akt małżeństwa nr 44/1893.
2.Becker P von., Götz George spielt seinen Vater Heinrich Pompös verklemmt, „Der Tagesspiegel”, 24.07.2013, www.tagesspiegel.de/meinung/goetz-george-spielt-seinenvater- heinrich-pompoes-verklemmt/8537582.html.
3.Benda J., Zdrada klerków [fragmenty], tłum. A. Ostolski, „Krytyka Polityczna” 2002, nr 1.
4.Badenhausen R., Legal Ernst, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 14, Berlin 1985.
5.Chambers J.W., Culbert D., World War II Film and History, Oxford 1996.
6.Frommholz R., Fechter, Paul Otto Heinrich, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 5, Berlin 1961.
7.Gasteiger C., Innerlich zerrissener Koloss, „Süddeutsche Zeitung“, 24.07.2013, www. sueddeutsche.de/kultur/heinrich-george-im-portraet-innerlich-zerrissener-koloss-1.1729169.
8.Greulich A., Hitlers nützliche Idole, München 2007.
9.Haustein P., Geschichte im Dissens: die Auseinandersetzungen um die Gedenkstätte Sachsenhausen nach dem Ende der DDR, Leipzig 2006.
10.Hortmann W., Hamburger M., Shakespeare on the German Stage: Volume 2, The Twentieth Century, Cambridge 1998.
11.Kitchen M., The Third Reich: charisma and community, London 1981.
12.Kloft M., NS-Schauspielstar Heinrich George. „War ich gut?”, „Spiegel”, 18.07.2013, www.spiegel.de/einestages/ns-star-heinrich-george-goetz-georges-widerspruechlicher-vater-a-951200.html.
13.Kłosiński K., Sarkazmy, w: R. Barthes, Mitologie, Warszawa 2008.
14.Kłys T., „Śmierć maszynom! „Niech żyje wolność!” Antymodernistyczny i antyindustrialny bunt w filmach Fritza Langa i René Claira, w: II Konstelacja Szczecin. Dita Parlo i kino buntowników, red. J.A. Kościelna, R. Skrycki, Szczecin 2012.
15.Kłys T., Niemiecki film fabularny u schyłku Republiki Weimarskiej i w Trzeciej Rzeszy, w: Historia kina. Tom 2: Kino klasyczne, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syski, Kraków 2011.
16.Kłys T., Świt kina dźwiękowego i zmierzch republiki: kino niemieckie 1929–1933, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
17.Koslowski S., Genies kennen keine Schuld. Resolut: Werner Maser rehabilitiert Heinrich George, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 6.08.1998, www.faz.net/aktuell/feuilleton/buecher/rezension-sachbuch-genies-kennen-keine-schuld-11309636.html.
18.Kościelna J.A., Dita Parlo. Szkic biograficzny, w: II Konstelacja Szczecin. Dita Parlo i kino buntowników, red. J.A. Kościelna, R. Skrycki, Szczecin 2012.
19.Kozińska B., Stulecie gmachu muzealnego na Wałach Chrobrego, w: 100 lat Muzeum w Szczecinie. 100 Jahre Museum in Stettin, red./hrsg. S.P. Kubiak, D. Kacprzak, Szczecin 2013.
20.Kracauer S., Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii kina niemieckiego, tłum. E. Skrzywanowa, W. Wertenstein, Gdańsk 2009.
21.Krause T., Götz George will seinen Vater Heinrich reinwaschen. Mit dem ARD-Dokudrama will Götz George beweisen, dass sein Vater Heinrich „zu Unrecht” als NS-Darsteller hingestellt werde, „Die Welt”, 28.12.2010, www.welt.de/kultur/kino/article11863852/Goet
22.Kreimeier K., The UFA Story: A History of Germany’s Greatest Film Company, 1918–1945, Berkeley–Los Angeles 1999.
23.Kümmel P., Das Leben ist schön, „Die Zeit”, 14.07.2013, www.zeit.de/2013/29/goetzgeorge-fernsehfilm-heinrich-george.
24.Laregh P., Heinrich George. Komödiant seiner Zeit, München 1992.
25.Lilla M., Lekkomyślny umysł. Intelektualiści w polityce, Warszawa 2006.
26.Marek M., Heinrich George. Mensch aus Erde gemacht, „Deutschlandfunk”, 15.07.1998, www.deutschlandfunk.de/heinrich-george-mensch-aus-erde-gemacht.700.de.html?dram:article_id=81217.
27.Maser W., Heinrich George. Mensch aus Erde gemacht. Die politische Biographie, Berlin 1998.
28.Meerheimb R., Gneisenau August Wilhelm Antonius Neidhart, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 9, Leipzig 1879.
29.Morylewski B., Hans Heinrich von Twarowski – aktor zapomniany, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
30.Palmier J-M., Weimar in Exile: The Antifascist Emigration in Europe and America, London 2006.
31.Petrich H., Schill Ferdinand von, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 31, Leipzig 1890.
32.Schröder U., Veit Harlans „Kolberg”. Der letzte „Grossfilm” der UFA, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
33.Stępiński W., Spacerkiem po Berlinie. Kilka uwag o metropolii nad Szprewą z okresu „złotych lat dwudziestych”, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
34.Szukała M., Powstanie i działalność Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza w Szczecinie w latach 1824–1918, Szczecin 2000.
35.Talarczyk-Gubała M., Kobieta na barce. Dita Parlo w awangardowym melodramacie Jeana Vigo „Atalanta”, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
36.Vogt M., Nettelbeck Joachim, w: Neue Deutsche Biographie, Berlin 1999.
37.Wichert W., Film jako instrument propagandy III Rzeszy, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
38.Włodarczyk E., Życie gospodarcze Szczecina 1891–1918, w: Dzieje Szczecina t. III, red. B. Wachowiak, Warszawa–Poznań–Szczecin 1994, s. 365–406.
39.Zirlewagen M., Biographisches Lexikon der Vereine Deutscher Studenten: Band 1 – Mitglieder A–L, Norderstedt 2014.